سعید یزدانی
استاد دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران
[ 1 ] - عوامل مؤثر بر عرضه چای در ایران (مطالعه موردی: استان گیلان)
هدف مقاله برآورد عوامل مؤثر بر عرضه چای استان گیلان با استفاده از اطلاعات سری زمانی دوره 1390- 1360 در قالب الگوی «نرلاو» میباشد. بر اساس نتایج، متغیرهای توضیحی مدل توانستند 97 درصد تغییرات متغیر وابسته (عرضه محصول) را توضیح دهند و نتایج نشان داد شاخص قیمت تضمینی برگ سبز چای با میزان کشش 81/0 از حساسیت بیشتری برخوردار است. همچنین عرضه چای با یک وقفه زمانی با میزان کشش 60/0 و فنّاوری نیز با میز...
[ 2 ] - بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش و توسعه سطح کشت آبیاری تحت فشار با استفاده از مدل لاجیت (مطالعه موردی: استان اردبیل)
کمبود آب در اکثر کشورهای جهان باعث شده است که زارعان به جای روشهای آبیاری سنتی از روشهای نوین استفاده کنند، تا کنترل بیشتری بر میزان مصرف آب داشته باشند. از جمله برنامه‌های اجرا شده در جهت کاهش مصرف آب و افزایش بهرهوری آن در بخش کشاورزی، استفاده از روشهای آبیاری تحت فشار است. در این مطالعه که با هدف برسی عوامل مؤثر بر پذیرش و توسعه آبیاری تحت فشار، در استان اردبیل انجام شده است، دادههای مو...
[ 3 ] - تحلیل آثار اقتصادی سیاست غیرقیمتی کاهش عرضه آب در دشت قزوین
با توجه به افزایش روزافزون شکاف عرضه و تقاضای آب و اجرای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی توسط وزارت نیرو پیشبینی میشود صرف نظر از کاهش طبیعی منابع آب بخش کشاورزی، فشار مضاعفی بر این بخش در آینده از طریق سهیمه‌بندی و بازتخصیص منابع آب از این بخش به بخشهای با اولویت بالاتر وارد شود. در این پژوهش آثار اقتصادی اجرای سیاست غیرقیمتی کاهش عرضه منابع آب بر مؤلفههای بخش کشاورزی در استان قزوی...
[ 4 ] - رشد بخش کشاورزی و میل نهایی به تجارت محصولات منتخب کشاورزی
رشد اقتصادی و ارتباط آن با تجارت خارجی یکی از موضوعات مهم در انتخاب سیاستهای تجاری است. هدف اصلی این مطالعه بررسی ارتباط بین رشد بخش کشاورزی و توسعه تجارت محصولات منتخب کشاورزی است. برای دستیابی به این هدف، نوع اثرات تولیدی و مصرفی رشد بر تجارت با محاسبات مقادیر میل نهایی و میل متوسط به تولید، مصرف و تجارت محصولات تعیین میشود. در این راستا ممکن است برآیند اثرات تولیدی و مصرفی رشد روی تجارت خ...
[ 5 ] - بررسی ارتباط بین مقیاس و تنوع فعالیتهای تولیدی با بهرهوری عوامل تولید (مطالعه موردی: دشت ماهیدشت)
با توجه به اهمیت تنوع‌زیستی و تنوع فعالیتهای تولیدی در پایداری بوم‌نظام‌های کشاورزی و نقش مقیاس تولید و صرفه‌های اقتصادی ناشی از آن، مطالعه حاضر به بررسی ارتباط بین تنوع و مقیاس تولید با بهرهوری عوامل تولید دشت ماهیدشت استان کرمانشاه پرداخته است. برای این منظور، 210 پرسشنامه در سال 1394 به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای دومرحله‌ای تکمیل و آمار و اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری شده است. از شاخص ترنکوئیست- ...
[ 6 ] - نقش آزادسازی تجاری بخش صنعت در تغییرات فرسایش خاک
سیاست های اقتصادی می توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تغییراتی را از راه اثرگذاری بر قیمت های نسبی محصولات و نهاده های تولیدی در کارکرد نظام زراعی ایجاد کنند که این تغییرات، به‌ویژه از نظر فرسایش خاک اهمیت بسیار دارند. سیاست آزادسازی تجاری از جمله سیاست‌هایی بوده که به‌طور غیرمستقیم بر پدیده‌های زیست‌محیطی بویژه فرسایش خاک اثرگذار است. در این پژوهش با برقراری ارتباط میان بخشهای صنعت و محصولا...
[ 7 ] - تبیین شاخصهای پایداری و بهبود بهرهوری منابع تولید در الگوی کشت دشت ماهیدشت استان کرمانشاه (رهیافت برنامهریزی کسری)
امروزه به سبب جلوگیری از تخریب منابع آب و خاک و کاهش خسارتهای اقتصادی و اجتماعی آن پایداری کشاورزی و ارائه الگوهای زراعی پایدار به یکی از اولویت‌های اساسی سیاستگزاران بخش کشاورزی تبدیل شده است. از اینرو پژوهش حاضر در راستای معرفی الگوی زراعی مناسب جهت متعادل‌سازی مصرف کودها و سموم شیمیایی، برقراری توازن میان منابع در دسترس و وضعیت اقلیمی و همچنین بهره‌برداری بهینه از آنها در دشت ماهیدشت وا...
[ 8 ] - همانندسازی پاسخ کشاورزان به سیاست افزایش قیمت محصولات کشاورزی: مورد مطالعه توابع استان قزوین
هدف اصلی مطالعه حاضر شبیه‌سازی پاسخ کشاورزان به سیاست افزایش قیمت محصولات کشاورزی در توابع استان قزوین میباشد. بدین منظور، محصول ذرت دانه‌ای در شهرستان البرز و گوجه‌‌فرنگی در شهرستان آبیک که دارای نوسانات بالایی در قیمت بازاری می‌باشند، مورد بررسی قرار گرفتند. برای تحقق این هدف، از یک سیستم مدل‌سازی اقتصادی مشتمل بر مدل برنامهریزی ریاضی مثبت (PMP) و توابع تولید منطقه‌ای محصولات کشاورزی (SWAP) ...
[ 9 ] - بررسی تاثیر سیاستهای حمایتی دولت از تولیدکنندگان برنج بر امنیت غذایی خانوارهای شهری ایران
دسترسی پیوسته و مطمئن به غذا فرآیندی نیست که خود به خود قابل حصول باشد. امنیت غذایی نه تنها مستلزم عرضه‌ی کافی مواد غذایی است، بلکه ناظر بر توزیع عادلانه‌ی غذا و درآمد به منظور دستیابی همگان به آن نیز هست. قبول این مفاهیم پیامد مهمی بر تدوین سیاست‌ها دارد. لذا نیاز است تا دولت اقدامات لازم برای رسیدن به حق غذای کافی و توزیع عادلانه‌ی درآمد از راه‌های مناسب را به عنوان سیاستهای مورد نظر انجام د...
[ 10 ] - تغییر کاربری اراضی کشاورزی و خسارتهای اقتصادی-زیست‌محیطی
با رشد جمعیت و رشد اقتصاد در ایران تقاضای تغییر کاربری اراضی کشاورزی به منظور توسعه شهری و صنعتی افزایش یافته است. این مطالعه سعی در تعیین ارزش اقتصادی و زیست محیطی زمین‌های کشاورزی تغییر کاربری یافته، دارد. ارزش خدمات اکوسیستمی هر هکتار شالیزار در استان مازندران در سال معادل 310 میلیون ریال برآورد شد در حالی که ارزش تولیدات بازاری این زمین‌ها تنها در حدود 120 میلیون ریال میباشد. با مقایسه این...
[ 11 ] - ارزیابی پیامدهای اقتصادی- زیست محیطی بالابردن دیوار سد اکباتان همدان
پیامدهای زیانبار زیست محیطی سدها در بیشتر نقاط کشور امروزه تبدیل به یکی از مسائل بحث برانگیز در محافل مختلف شده است. هدف این بررسی و نوشتارمقاله ارزش‌گذاری پیامدهای زیست محیطی بالابردن دیوار سد اکباتان همدان که در سال 1386 به بهره برداری رسید میباشد. پیامدهای زیست محیطی این سد بر حسب شرایط ویژه جغرافیایی آن ناحیه بیشتر در پایین دست آشکار شده است. داده های تحقیق با استفاده از پیمایش میدانی و از...
[ 12 ] - تعیین معادل تعرفه‌ای بازدارنده‌های غیرتعرفه‌ای محصولات کشاورزی در ایران: کاربرد روش کشش واردات
در راستای آزاد سازی و توافقنامه‌های مبادله شده تجاری بین کشورها مبنی بر کاهش تعرفه، بازدارنده‌های غیرتعرفه‌ای به عنوان مهمترین ابزار بازدارنده تجاری به طور گسترده از سوی دولت‌ها بر واردات کالا اعمال شده است. هدف این بررسی تعیین و اندازه‌گیری معادل تعرفه‌ای بازدارنده‌های غیرتعرفه‌ای در بخش کشاورز ی ایران از راه روش کشش تقاضای واردات در دوره زمانی 86-1360 است. برای این منظور، در آغاز تابع تقاضا...
[ 13 ] - برآورد ارزش خدمات غیرمصرفی زمین‌های کشاورزی برای ساکنان مناطق شهری با استفاده از تکنیک آزمون انتخاب (بررسی موردی: استان مازندران)
بیتوجهی به برخی اهداف ها مانند ارزشهای زیست‌محیطی و اجتماعی کاربریهای مختلف زمین و نقصان در کمی کردن ارزشهای غیرمصرفی و زیست‌محیطی زمین که بتواند قابل مقایسه با ارزش تولیدی و تجاری آن شود، منجر به تصمیم گیری های نادرستی در تبدیل اراضی کشاورزی به شهری یا صنعتی شده است که برگشتناپذیر هستند. در استان مازندران نیز با وجود اراضی کشاورزی بسیار حاصلخیز و طبیعت منحصر به‌فرد آن، توسعه گردشگری به شک...
[ 14 ] - بررسی یکپارچگی مکانی بازار ماهیان استخوانی دریای شمال؛ کاربردی از رهیافت همگرایی فصلی دادههای ماهیانه
بررسی یکپارچگی (همگرایی) مکانی بازارها به عنوان شاخصی از کارایی بازارهای مکانی و آزمون قانون قیمت‌های واحد در این بازارها، در ادبیات ساختار بازار از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. ماهیت فصلی و ماهیانه بودن سریهای قیمتی شرایط متفاوتی را در این بررسی بوجود خواهد آورد. برای این منظور، در این مطالعه به بررسی یکپارچگی مکانی بازارهای انواع ماهیان استخوانی دریایی در استانهای گیلان و مازندران طی 120 ما...
[ 15 ] - بررسی تاثیر ضربه‌های درآمد نفت بر بخش کشاورزی: آزمون بیماری هلندی
بر پایه‌ی مدل کلاسیک بیماری هلندی، پیشبینی میشود که در پی افزایش قیمت و درآمد نفت، تولید در بخش سنتی و کشاورزی کاهش یابد. برای بررسی وجود این پدیده در اقتصاد ایران، این مطالعه به بررسی تاثیر ضربه‌های درآمد نفت بر بخش کشاورزی ایران در سالهای 86-1345 می‌پردازد. برای استخراج ضربه‌های درآمد نفتی از فیلتر هودریک پرسکات استفاده شده است. هم‌چونین برای بررسی تاثیر ضربه‌های درآمد نفت بر سهم بخش کشاور...
[ 16 ] - بررسی آثار حذف یارانه‌ی نهادههای کشاورزی بر تولید محصولات کشاورزی منتخب در ایران
در این مطالعه با استفاده از روش تعادل عمومی قابل محاسبه و رویکرد حساب‌داری رشد تعادل عمومی، تاثیر حذف یارانه‌ی نهادههای کشاورزی کود، سم و بذر بر میزان تولید محصولات کشاورزی منتخب برای دوره‌ی زمانی 1386-1350 بررسی شد. نتایج نشان داد که حذف یارانه‌ی بذرهای گندم و جو بر تغییرات تولید محصولات زراعی منتخب تاثیر قابل ملاحظه‌یی نداشته است. هم‌چونین حذف یارانه‌ی کودهای ازته موجب افزایش میزان تولید بر...
[ 17 ] - بررسی نقش درآمدهای نفتی و سیاستهای پولی و مالی در بخش کشاورزی ایران
با توجه به تأثیرپذیری بخش کشاورزی بهعنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی کشور از سیاستهای پولی و مالی و در نظر گرفتن نقش گسترده‌ی دولت در اقتصاد ایران، در مطالعه‌ی حاضر تأثیر سیاستهای پولی و مالی بر ارزش افزوده، میزان صادرات و واردات بخش کشاورزی در ایران با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از روش هم‌انباشتگی یوهانسون، دو بردار درازمدت برای ...
[ 18 ] - آثار منطقه‌گرایی بر توسعه‌ی تجارت محصولات کشاورزی ایران: سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو)
در جهان امروز که همکاری‌های منطقه‌یی و یکپارچگی منطقه‌یی به مثابه تجربه‌یی کوچک از آزادسازی اقتصادی در دستورکار بسیاری از دولت ها قرار گرفته است، سازمان همکاری اقتصادی به لحاظ پتانسیل‌های اقتصادی و منابع غنی و سرشار مهمترین سازمان همکاری در منطقه محسوب میشود، که ایران نیز عضو آن است. بررسی وضعیت اقتصادی کشورهای عضو نشان میدهد که بخش کشاورزی سهم عمده‌یی در تولید ناخالص داخلی و درآمدهای صادرا...
[ 19 ] - الگوسازی و پیشبینی میزان بارندگی و تعیین آب قابل استحصال بخش کشاورزی در دشت کبودرآهنگ همدان
این مطالعه با استفاده از تکنیک سریهای زمانی به پیشبینی میزان بارندگی در دشت کبودرآهنگ واقع در شمال استان همدان پرداخته است. نتایج آزمون‌های الگوی فصلی نشان داد که دادههای بارش در منطقه‌ی مطالعه شده ماهیت غیردوره‌ای دارد. افزون بر این، نتایج آزمون HEGY بیانگر نبود ریشه در دوره‌های سه‌ماهه و ماهیانه در دادههای مورد نظر بود. بر همین اساس الگوی آرما از نوع ARMA(4.4)، می‌تواند رفتار بارش را در م...
[ 20 ] - بیمه‌ی درآمد راهکاری برای کاهش ریسک تولید و نوسانات قیمت در صنعت طیور کشور
بیمه‌ی درآمد با پوشش هم‌زمان ریسک تولید و قیمت، ابزاری نوین برای کاهش ریسک درآمد تولیدکنندگان و راهکاری برای کاهش نوسانات قیمت محصول در بازار است. هدف این مطالعه، ارایه‌ی بیمه‌ی درآمد برای پوشش ریسک در واحدهای پرورش‌دهنده‌ی مرغ گوشتی است که با استفاده از اطلاعات و آمار قیمت ماهیانه‌ی گوشت مرغ و نهادهها در استان تهران انجام شده است. با توسعه‌ی چنین الگویی، نرخ حق بیمه‌ی منصفانه‌ی اکچواری برا...
[ 21 ] - مقایسه‌ی استانی عملکرد واحدهای تولید مرغ گوشتی ایران در دهه‌ی 70
در این مطالعه با استفاده از فرم شاخص بهرهوری کل عوامل تولید ترنکویست-تیل، عملکرد صنعت پرورش مرغ گوشتی ایران و پتانسیل رشد آن به تفکیک استان‌ها بررسی شده است. برای این منظور از نتایج طرح‌های آمارگیری نمونه‌ای مرکز آمار ایران از مرغداری‌های گوشتی سراسر کشور در سالهای 1369، 1373، 1375 و 1380 استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که شاخص بهرهوری کل صنعت طی سالهای 75-1369 به طور میانگین ...
[ 22 ] - برآورد ارزش حفاظتی اکوسیستم جنگلی ارسباران با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط
جنگل‌ها یکی از منابع طبیعی مهم توسعه‌ی اقتصادی بسیاری از کشورهای درحال توسعه بوده که با تولید کالاها و خدمات به توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی کمک می‌کنند. تخریب و جنگل‌زدایی‌های اخیر منجر به از دست رفتن بخش عظیمی از این منافع و در نتیجه ایجاد انگیزه برای حفاظت از جنگل‌ها شده است. هدف از این مطالعه برآورد ارزشهای حفاظتی اکوسیستم جنگلی ارسباران با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط است. اطلاعات مورد...
[ 23 ] - تحلیل ساختار هزینه‌ی ذرت دانه‌ای در ایران
ذرت دانه‌ای پس از گندم و جو بهعنوان سومین فرآورده‌ی استراتژیک کشاورزی در جهان، اهمیت دارد. در ایران نیز این محصول بهعنوان منبع اصلی تامین انرژی در تغذیه‌ی طیور دارای اهمیت است. پس بهمنظور تحلیل چگونگی تاثیر نهادهها در تولید این محصول، افزون بر اشاره به مزایای استفاده از تابع هزینه به‌جای تابع تولید در تجزیه و تحلیل فن‌آوری تولید، از تابع هزینه‌ی ترانسلوگ برای برآورد کشش تولید، ضرایب تابع...
[ 24 ] - ارزیابی تأثیرات اقتصادی و هیدرولوژیکی تغییرات اقلیم در حوضۀ آبخیز خررود
در مطالعۀ حاضر ابتدا الگوی رفتاری متغیر اقلیمی بارش طی دورۀ 1365ـ 1393 در سطح حوضۀ آبخیز خررود بررسی شد. سپس از یک سیستم مدل‌سازی بیوفیزیکی- اقتصادی برای ارزیابی تأثیر تغییرات اقلیم ناشی از کاهش بارش بر متغیرهای هیدرولوژیکی (منابع آب در دسترس و ارزش واقعی نهادۀ آب آبیاری) و اقتصادی (تولیدات کشاورزی و سود ناخالص کشاورزان) تحت سناریوهای مختلف (تغییر اقلیم ملایم، متوسط و شدید) استفاده شد. سیستم ...
[ 25 ] - شناسایی عوامل مؤثر بر کارایی نهادة آب در تولید گندم استان البرز (رویکرد تحلیل پوششی داده ها)
با توجه به افزایش روزافزون تقاضای آب در بخش کشاورزی و محدودیت منابع آبی کشور، توجه به مساله بحران منابع آبی و روشهای ارتقای سطح کارایی و بهرهوری آن، اهمیت بسیاری دارد. از اینرو، با توجه به مصرف بالای منابع آبی در تولید گندم بهعنوان محصولی استراتژیک در ایران، در مقاله حاضر، کارایی آب مصرفی تولیدکنندگان گندم استان البرز با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها و تکمیل 200 پرسشنامه در سال زراعی ...
[ 26 ] - بررسی عوامل مؤثر بر تمایل کشاورزان به کشت ارگانیک محصول خیار در استان البرز
به موازات افزایش روزافزون جمعیت جهان، تأمین غذای مورد نیاز جامعه بشری با محدودیتهای جدی مواجه است و این موضوع کشاورزان را بر آن داشته که برای افزایش تولیدات خود و مبارزه با آفات گیاهی از انواع آفتکشها و سموم شیمیایی استفاده کنند. استفاده از سموم و کودهای شیمیایی روز به روز زندگی انسانها را با خطر بیشتری مواجه کرده و سلامت آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. بههمین منظور، در این مقاله تلاش شده ...
[ 27 ] - تحلیل اقتصادی تعاونی های پره در استان مازندران
دریای خزر یکی از بزرگترین منابع تأمین ماهیان استخوانی در ایران میباشد که این گروه از ماهیان 45 درصد کل صید دریای خزر را به خود اختصاص داده است. با توجه به سابقه طولانی صید پره در سواحل دریای خزر، هدف اصلی مطالعه حاضر تحلیل اقتصادی تعاونیهای پره در استان مازندران است. بدین منظور، 110 پرسشنامه در فصل صید 1392-1393 از 12 تعاونی در سطح استان مازندران تکمیل شد و از شاخصهای کارایی فنی و اقتصادی و...
[ 28 ] - اندازه گیری پایداری زارعین دشت کمین استان فارس: مقایسه روش های PCA و AHP
یکی از چالشهای اساسی که تمامی جهان و از آن جمله کشور ما ایران با آن مواجه میباشد، دستیابی به پایداری منابع است. با توجه به اهمیت استان فارس در بخش زراعی کشور، در این مطالعه وضعیت پایداری اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی زارعین در منطقه دشت کمین پاسارگاد، با استفاده از دو روش وزندهی درونزای تحلیل مولفه اصلی و برون زای تحلیل سلسله مراتبی ارزیابی شده است. بدین منظور با استفاده از اطلاعات 150 نفر ...
[ 29 ] - نقش ابزارهای اقتصادی در مدیریت یکپارچه منابع آب: مطالعه موردی نظام قیمت‌گذاری آب آبیاری در حوضه های آبریز غرب ایران
مطالعه‌ی حاضر به بررسی ابعاد نظام قیمت‌گذاری آب آبیاری به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای اقتصادی در مدیریت یکپارچه منابع آب در سطح حوضه های آبریز می‌پردازد. در این راستا، ابتدا با استفاده از الگوی برنامه-ریزی خطی، قیمت سایه ای آب ( قیمت طرف تقاضا) برای کشاورزان حوضه‌های آبریز استان کهگیلویه و بویراحمد برآورد شد. سپس با استفاده از روش اقتصاد مهندسی، هزینه تمام شده آب سر مزرعه (قیمت طرف عرضه) برای...
[ 30 ] - بررسی ساختار تولید و بازدهی نسبت به مقیاس محصول کلزا در ایران
بیش از نود درصد از مصرف داخلی روغن های خوراکی کشور همانند کلزا از طریق واردات تاُمین میشود. به این لحاظ لزوم برنامه ریزی بلند مدت و منسجم با هدف نیل به خودکفایی در تولید روغن های خوراکی مانند کلزا غیر قابل انکار خواهد بود. در این تحقیق بازدهی نسبت به مقیاس گیاه کلزا و همچنین کشش جاشینی و کشش قیمتی تقاضا ی نهاده ها نیز بررسی میشود. به این منظور تابع هزینه ترانسلوگ برای این محصول با استفاده از اط...
[ 31 ] - شناسایی عوامل مؤثر بر امنیت غذایی خانوارهای شهری و روستایی ایران
امنیت غذایی، نخستین اصل برای حفظ سلامت جامعه است تا افراد در زمینة توسعة سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایفای نقش کنند؛ بنابراین، بررسی وضعیت امنیت غذایی جامعه و شناسایی عوامل مؤثر بر آن اهمیت بسزایی دارد تا بتوان راهکارهای سیاستی و حمایتی مناسبی برای بهبود وضعیت تغذیة اقشار ضعیف جامعه ارائه کرد. در پژوهش حاضر، عوامل مؤثر بر امنیت غذایی خانوارهای شهری و روستایی کشور، با استفاده از اطلاعات هزی...
[ 32 ] - برآورد تابع تقاضای حامل های انرژی در بخش کشاورزی ایران
امروزه نهادة انرژی در کنار نهادة نیروی کار و سرمایه نقش مهمی در تولید کشاورزی ایفا می‌کند. انرژی نهاده‌ای مورد نیاز برای فعالیت ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی است. بحث حائز اهمیت در این زمینه مربوط به میزان واکنش تقاضای انرژی به تغییرات قیمت حامل‌های انرژی و سایر نهادههای تولیدی است. از اینرو، مطالعة حاضر به تخمین توابع تقاضای نهادههای انرژی در بخش کشاورزی شامل برق و نفت گاز و برآورد کششهای قی...
[ 33 ] - بررسی پذیرش اجتماعی محصولات تحت آبیاری با فاضلاب تصفیه شده در جنوب استان تهران
به‌علت شرایط اجتماعی و فرهنگی کشور، استفاده از پسابها و آبهای برگشتی در مصارف مختلف و به‌ویژه در مصارف زراعی مورد پذیرش همگانی نیست و با مقاومتهای اجتماعی همراه است. در این مطالعه، تلاش میشود چند محصول در سطوح مختلف مصرف از دیدگاه مصرفکنندگان ساکن تهران با استفاده از مفهوم تمایل به مصرف ارزیابی شود. دادههای تحقیق در سال 1391 و از طریق نمونه‌گیری تصادفی در شهرهای تهران، ورامین و ری بهدست ...
[ 34 ] - مدیریت ریسک قیمت محصول خرما با استفاده از بازار آتی (کاربرد مدل گارچ دو متغیره)
کشاورزی فعالیتی است که مخاطرات زیادی دارد. در این فعالیت، انواع ریسک‌های طبیعی، اجتماعی و اقتصادی دست‌به‌دست هم می‌دهند و مجموعة شکننده و آسیب‌پذیری برای تولیدکنندگان فراهم می‌کنند. در این میان، ریسک قیمتی در محصولات کشاورزی، مشکلات مالی فراوانی برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است، این مطالعه بر امکان استفاده از بازار آتی بهعنوان ابزار مدیریتی ریسک قیمتی محصول خرما تمرکز کرد؛ بنابراین ابتدا با ا...
[ 35 ] - اثرگذاری مدیریت ریسک و توسعۀ مکانیزاسیون بر شاخص بهرهوری کل عوامل تولید زیربخش‌های زراعت و باغبانی
رشد اقتصادی همواره به عنوان شاخصی مهم مد نظر سیاست‌گذاران اقتصادی بوده است. با توجه به محدودیت نهادههای تولیدی، مناسب‌ترین راه برای رشد هر بخش افزایش بهرهوری است. در بخش کشاورزی، با توجه به ریسک‌های متعددی که کشاورزان به دلیل فعالیت در محیط باز با آن روبه‌رو هستند، افزایش بهرهوری نیز از آن ریسک‌ها تأثیر می‌پذیرد. از این رو، ضروری است با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد و تأمین امنیت غذایی...
[ 36 ] - تجزیه وتحلیل عوامل مؤثر بر پذیرش کشاورزی حفاظتی در استان فارس
با توجه به جایگاه کشاورزی حفاظتی به عنوان عامل افزایش امنیت غذایی و کشاورزی پایدار، درک مؤلفههای تعیینکننده در تصمیمگیری کشاورزان برای افزایش مقیاس پذیرش کشاورزی حفاظتی حائز اهمیت است؛ بدین منظور، در مطالعة حاضر عوامل و موانع اثرگذار بر پذیرش تکنولوژی کشاورزی حفاظتی در میان کشاورزان گندمکار استان فارس در چارچوب تحلیل لاجستیک در سال زراعی 1391-1392 بررسی شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو...
[ 37 ] - ارائه الگوی پیش بینی مصرف آب شرب و کشاورزی استان تهران (مطالعه موردی: سد امیرکبیر)
با توجه به اهمیت و نقش پیشبینی مصرف آب در خصوص مدیریت منابع آب و اتخاذ سیاستهای درازمدت و کوتاهمدت مناسب در جهت بهینهسازی تقاضای آب این مطالعه با هدف تدوین الگویی برای پیشبینی مصرف آب به روش باکس و جنکینز انجام شده است. برای این منظور از دادههای ماهانة مصرف آب شرب و کشاورزی در سطح استان تهران برای سالهای 1380- 1388 استفاده شده است. Beaulieu and Miron (1993) آزمون ریشه‌های واحد فصلی و غی...
[ 38 ] - عوامل مؤثر بر پذیرش آبیاری تحت فشار در شهرستان‌های شوش، اندیمشک و دزفول
نپذیرفتن آبیاری تحت فشار از سوی جامعة کشاورزان از مشکلات بخش کشاورزی در شمال استان خوزستان محسوب میشود. به گونه‌ای که آمار نشان میدهد فقط پنج درصد کشاورزان منطقه این نوع روشهای آبیاری را استفاده می‌کنند. در تحقیق حاضر، با استفاده از مطالعة میدانی و الگوی لوجیت علل نپذیرفتن روشهای آبیاری تحت فشار در سه شهرستان شوش، اندیمشک و دزفول بررسی شده است. جامعة کشاورزان منطقه به دو گروه استفادهکنندگ...
[ 39 ] - تعیین دامنۀ وابستگی فضایی ریسک سیستماتیک عملکرد گندم دیم در ایران: کاربرد الگوهای خودرگرسیون فضایی
هدف از مطالعۀ حاضر، تبیین الگوی وابستگی فضایی ریسک سیستماتیک عملکرد گندم دیم در ایران با بهره‌گیری از الگوهای خودرگرسیون فضایی است. به این منظور، مناطق همسایه بر اساس روش مجاورت مثلث‌بندی دلانی[1] مشخص و میزان همبستگی فضایی بین عملکرد گندم دیم در این مناطق در قالب الگوهای خودرگرسیون فضایی اندازه‌گیری شد. به‌علاوه نقش متغیرهای اقلیمی دما و باران در توضیح بیشتر تغییرات عملکرد گندم دیم مشخص شد. نت...
[ 40 ] - بررسی یکپارچگی مکانی و آزمون قیمت های واحد در بازار ماهیان استخوانی شمال مطالعۀ موردی: استان های مازندران و گیلان
بررسی یکپارچگی و همگرایی مکانی (SI) بازارهای محصولات کشاورزی در بلندمدت از آن رو حائز اهمیت است که نشان میدهد بازارهای یکپارچه، اختلاف قیمتی معادل هزینههای بازاریابی در بلندمدت خواهند داشت و قانون قیمت واحد (LOP) در مورد آنها برقرار است. این تحقیق به بررسی یکپارچگی مکانی و آزمون قیمت‌های واحد در بازار ماهیان استخوانی در استانهای مازندران و گیلان می‌پردازد. بر این اساس بازار محصولات ماهیان س...
[ 41 ] - بررسی بازدهی نسبت به مقیاس در مزارع تولیدکنندة جو دیم در ایران
یکی از ابزارهای مفید برای برنامهریزی و سیاست‌گذاری در سطح محصولات کشاورزی آگاهی از ساختار تکنولوژی حاکم بر تولید و ویژگی‌های آن است. در این راستا، هدف مطالعة حاضر تعیین برخی از پارامترهای تعیینکنندة ساختار تکنولوژی تولید، از جمله بازدهی نسبت به مقیاس، کششهای جانشینی بین نهادهها و کشش تقاضای نهادهها برای محصول جو دیم است. قبل از برآورد این پارامترها، شرایط جمعسازی سازگار مزارع تولیدکنندة ج...
[ 42 ] - مقایسه سیستم تقاضای تقریباً ایده آل و مدل روتردام برای شیر و فرآورده‌های لبنی
در این مطالعه با استفاده از سیستم تقاضای تقریباً ایده‌آل و مدل تقاضای روتردام، توابع تقاضای شیر و فرآورده‌های لبنی طی سالهای 88-1361 در جوامع شهری ایران به وسیله سیستم معادلات به ظاهر نامرتبط[1] (SUR) تخمین زده شده است و کششهای قیمتی و غیرقیمتی محاسبه شده است. نتایج بهدست آمده نشان داد که در طول دوره مورد بررسی سهم هزینه‌ای فرآورده‌های لبنی از بودجه خانوار به مراتب بیشتر از سهم هزینه‌ای شی...
[ 43 ] - ارزیابی باز توزیع درآمدی سرمایه‌گذاری در ارقام بادام دیرگل ایستگاه باغبانی سهند
وقوع سرمای دیررس بهاره همه‌ساله باعث کاهش تولید در باغ‌های بادام می‌گردد. لذا، یافتن راهکارهایی برای کاهش خسارت سرمای دیررس بهاره از اولویت‌های تحقیقات باغبانی میباشد. در نتیجة سرمایه‌گذاری دولت در فعالیتهای تحقیقاتی طی سالهای 1347 الی 1367 در ایستگاه باغبانی سهند، تعداد هفت رقم بادام دیرگل به جامعة باغدارای معرفی شده است. معرفی این ارقام از طریق نهاد ترویج از سال 1368 آغاز و تا 1381 ادامه د...
[ 44 ] - الگوی بهینه و پایدار مصرف منابع آب در بخش کشاورزی (مطالعه موردی: دشت کبودرآهنگ همدان)
نگاهی به گذشته نشان میدهد که مشکل کم‌آبی همواره درکشور ایران وجود داشته و این مسئله مربوط به نسل یا دوره‌ای خاص نمی‌باشد. لذا، توجه به مصرف بهینه از منابع و حرکت در راستای بهره‌برداری پایدار از منابع موجود، ضروری است. در این تحقیق تاثیرات دو هدف تامین پایداری مصرف منابع آب و بهینه سازی مصرف بین دوره‌ای این منبع بر الگوی کشت زارعین با استفاده از یک الگوی برنامهریزی ریاضی چند دوره ای برای 5 دور...
[ 45 ] - ارزش‌گذاری تفریحی آبهای زیرزمینی دشت یزد-اردکان
تنوع در ویژگی‌های طبیعی برای استراحت، سرگرمی و فرصت‌های تفریحی در قالب پیاده‌روی، گردش، اردو زدن در کنار چاه‌ها، قنوات و چشمه‌ها جهت گذراندن اوقات فراغت و لذت از این مناظر، بیانگرارزش‌های تفریحی میباشد که به علت محدودیت منابع آبهای سطحی، مشاهده میشود. ارزش تفریحی آب شامل منافع دریافتی از کسانی است که آب و خواصش را برای استفاده دیگران دست نخورده باقی می‌گذارند. وجود مناطق گردشگری (چک چک، غربا...
[ 46 ] - بررسی تابع تولید غیرمستقیم و محدودیت بودجه در تولید پنبه استان خراسان
در این مطالعه با به کارگیری تابع تولید غیرمستقیم و با استفاده از اطلاعات مزرعه‌ای مربوط به پنبه‌کاران سه استان خراسان شمالی، رضوی و جنوبی در سال زراعی 87-1386، تابع تقاضای نهادههای آب، کود، بذر، سم و ماشین‌آلات با در نظر گرفتن محدودیت بودجه مد برآورد گردید. مقادیر ضرایب لاگرانژ 08/1، 13/1 و 23/1 بیانگر وجود محدودیت بودجه برای زارعین پنبه‌کار سه استان خراسان شمالی، رضوی و جنوبی میباشد. همچنین ...
[ 47 ] - ارزیابی کارایی تولیدکنندگان چغندرقند دشت قزوین
چغندرقند یکی از محصولات صنعتی بخش کشاورزی است که نقش مهمی در تأمین شکر موردنیاز داخل دارد. بررسی کارایی تولید چغندرقند عاملی بسیار مهم و تأثیرگذار در افزایش تولید و عملکرد آن، بدون نیاز به هزینههای اضافی میباشد. در این مطالعه، انواع کارایی فنی، مدیریتی و مقیاس برای تولیدکنندگان چغندرقند دشت قزوین با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها مورد بررسی قرار گرفته است و همچنین میزان بهینه‌ی نهادهها ...
[ 48 ] - تغییرات اقلیمی و عملکرد محصولات کشاورزی در ایران (مطالعه موردی: استان خوزستان)
کشاورزی از مهمترین فعالیتهای اقتصادی بشمار می‌آید که بیش از هر چیز به شرایط جوی وابسته است. بر همین اساس در این مطالعه، به بررسی تأثیر تغییرات اقلیم بر عملکرد محصولات گندم، برنج و جو در استان خوزستان بر مبنای دادههای ترکیبی دوره ۱۳۹۲-۱۳۷۲ پرداخته‌شد. نتایج نشان‌داد که تغییرات در شرایط آب و هوایی باعث کاهش در عملکرد گندم، برنج و جو به ترتیب به میزان ۰۵/۰ درصد، ۰۳۲/۰ درصد و ۰۲۱/۰ درصد میشود....
[ 49 ] - ارزیابی مالی تکنولوژی کشاورزی حفاظتی در تولید محصول گندم استان فارس (رویکرد تابع هزینه ترانسلوگ)
یکی ازجنبه‌های مهم مدیریت پایدار زمین، کشاورزی حفاظتی و اصول مربوط به خاک‌ورزی و آماده سازی زمین جهت کاشت محصول میباشد. هدف کلی کشاورزی حفاظتی، استفاده بهتر از منابع کشاورزی به واسطه مدیریت بهینه منابع خاک، آب و بطور کلی منابع زیستی است، بطوریکه استفاده از عوامل تولید خارجی را به حداقل ممکن برساند. بنابراین با توجه به اینکه برنامه‌ریزان و سیاستگزاران در تصمیمات خود همواره بر تحلیل‌های هزینه-فا...
[ 50 ] - شبیه‌سازی اثر سناریوهای مختلف قیمت‌گذاری بر نظام تعرفه آب شهری
مدیریت تقاضای آب و تخصیص بهینه آن، از اهمیت ویژه‌ای، برخوردار است. از جمله مهمترین سیاستهای قیمتی می‌توان به تعیین نرخ مناسب برای آب در مصارف شهری اشاره نمود. در این ارتباط قانون هدفمند کردن یارانه‌ها با تأکید بر دریافت قیمت آب بر اساس هزینه تمام شده آن، روی مدیریت منابع آب اثر زیادی خواهد داشت. بنابراین این مطالعه با هدف تعیین نرخ مناسب آب در مصارف شهری استان گلستان در سال 91-1390 تحت قانون ...
[ 51 ] - عوامل مؤثر بر عرضه چای در ایران (مطالعه موردی: استان گیلان)
هدف مقاله برآورد عوامل مؤثر بر عرضه چای استان گیلان با استفاده از اطلاعات سری زمانی دوره 1390- 1360 در قالب الگوی «نرلاو» میباشد. بر اساس نتایج، متغیرهای توضیحی مدل توانستند 97 درصد تغییرات متغیر وابسته (عرضه محصول) را توضیح دهند و نتایج نشان داد شاخص قیمت تضمینی برگ سبز چای با میزان کشش 81/0 از حساسیت بیشتری برخوردار است. همچنین عرضه چای با یک وقفه زمانی با میزان کشش 60/0 و فنّاوری نیز با میز...
[ 52 ] - بررسی آثار قیمت تضمینی و هزینه تولید بر سطح زیر کشت محصولات راهبردی کشاورزی
یکی از مباحثی که همواره ذهن سیاست‌گذاران بخش کشاورزی را به خود مشغول کرده، تعیین راهبرد تولیدی کشور و انتخاب بین دو راهکار مزیت نسبی یا خودکفایی به عنوان راهبرد تولید محصولات این بخش است. از یک سو راهبرد مزیت نسبی که مبتنی بر اصول اقتصادی است، و در سوی دیگر، خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی راهبردی است، که اگرچه یک هدف غیر اقتصادی است اما از نظر سیاسی اهمیت ویژه‌ای دارد. در این پژوهش کوشش خواه...
[ 53 ] - بررسی اثر شوک متغیرهای کلان اقتصادی بر تجارت بخش کشاورزی
کشورها با هدف توسعه تجارت و دستیابی به سهم بالا در اقتصاد جهانی، سیاستهای تجاری متفاوتی را با در نظر گرفتن اثر تغییرات عاملهای موثر بر تجارت اتخاذ می‌کنند. هدف پژوهش ﺣﺎﺿﺮ تحلیل ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ واکنش تجارت بخش کشاورزی به عاملهای موثر بر آن با استفاده از اطلاعات سالهای 95-1360 و از طریق ﻣﺪل خود رگرسیون برداری (VAR) است. بنابر نتایج حاصل از تحلیل توابع واکنش، شوک‌های ناشی از حجم تجارت، ارزش افزوده و س...
[ 54 ] - ارزیابی کارایی زیست‌محیطی نظام پرورش ماهی در قفس‌های دریایی؛ مطالعه موردی استان مازندران
مطالعه حاضر به منظور ارزیابی کارایی زیست‌محیطی سیستم پرورش ماهی در قفس‌های دریایی و ارائه پیشنهاد‌هایی برای کاهش انتشار آلاینده‌ها به اکوسیستم دریایی در سطح استان مازندران انجام شده است. در فصل پرورشی 1395-96 تعداد 9 مزرعه فعال پرورش ماهی در قفس در این استان وجود داشته است که میزان انتشار آلاینده‌ها به محیط آبی در هر یک از این مزارع، با روشی غیر مستقیم ارزیابی شد. بر پایه نتایج، به ازای هر تن م...
[ 55 ] - تحلیل عوامل موثر بر کاهش مصرف کودهای شیمیایی در راستای دستیابی به تولید پایدار زعفران (مطالعه موردی: شهرستان گناباد)
استفاده از نهادههای شیمیایی بهدلیل ایجاد فرسایش و از بین بردن سلامت خاک، پایداری کشت محصولات کشاورزی را به شدت تهدید کرده و همواره محل بحث بوده و نگرانیهایی را ایجاد کرده است. مطالعه حاضر، بهمنظور شناسایی عوامل اثرگذار بر کاهش مصرف کودهای شیمیایی در مزارع زعفران شهرستان گناباد انجام شد. بدینمنظور از روش تحقیق توصیفی-همبستگی استفاده شد. جامعه مورد مطالعه شامل تمام زعفرانکاران شهرستان گناب...
[ 56 ] - تعرفه‌های بخشی و توزیع جغرافیایی صنایع پایین‌دستی کشاورزی: شواهدی از استانهای ایران
هدف این مقاله ارزیابی اثر تعرفه‌های بخشی بر توزیع جغرافیایی صنایع پایین‌دستی کشاورزی در استانهای ایران در چارچوب نظریه جغرافیای اقتصادی جدید است. بدین منظور از رهیافت میدلفارت- نارویک، اورمن و ونبلز (2000) استفاده شد که در آن چشم‌انداز توزیع مکانی فعالیت صنایع با توجه به تعاملات چند عاملی بین ویژگی‌های منطقه‌ای و صنعتی شکل می‌گیرد. مدل تحقیق با استفاده از اطلاعات صنعتی و منطقه‌ای 33 رسته صنعت ...
[ 57 ] - عوامل موثر بر رضایت مشتری در فروشگاه های افق کوروش استان تهران
امروزه رضایت مشتری به یکی از اصلی‌ترین ابعاد نظام‌های مدیریت کیفیت و مدل‌های تعالی سازمانی تبدیل شده و کسب گواهینامه‌های کیفی یکی از اصول سازمان‌ها جهت بهبود فرآیندها و استراتژی‌ها و نیز کسب اعتبار میباشد. برای دستیابی به این گواهینامه‌ها پایش و بهبود مستمر رضایت مشتریان امری ضروری و کلیدی است. شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش در سال ۱۳۸۸ به عنوان یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرده‌فروشی ...
[ 58 ] - الگوی اقتصاد دانشبنیان در تولید محصولات کشاورزی: راهکاری برای اثرگذاری دانش در تولید
معمولاً، دانش بهعنوان یک نهادهی غیرقابل لمس در تولید شناخته میشود. در صورتیکه در مبانی نظری اقتصاد دانشبنیان، دانش بهعنوان یک منبع دایمی در تمامی بخشهای فعال اقتصاد از جمله بخش کشاورزی، با مشارکت در جریان تولید همواره سبب افزایش تولید، مزیت رقابتی و ایجاد ارزش افزوده شده است. با این وجود، تولید در چارچوب اقتصاد دانشبنیان و چگونگی ورود دانش به جریان تولید محصولات کشاورزی یکی از مباحث بسی...
[ 59 ] - Weak Separability Testing And Estimation Of Selected Food Commodities Demand System In Urban Households Of Iran (Case Study of: Citrus Fruits, Cucurbits and Vegetables)
The separability of consumer desires is a necessary and sufficient condition for multi-stage budgeting and Collectivization is consistent of commodity where costs are allocated between edible groups using price indices and intergroup allocations are made independently of other groups. Given the high share of Citrus fruits, Cucurbits and vegetables types (29/5% percent of household food and beve...
[ 60 ] - بررسی حساسیت سودآوری محصولات کشاورزی نسبت به نوسان متغیرهای اقلیمی (مطالعه موردی:استان خوزستان)
گرم شدن زمین و تغییر اقلیم از مهم ترین مسائل زیست محیطی جهان است. در ایران نیز ناپایداری شرایط اقلیمی، عدم توزیع یکنواخت زمانی- مکانی بارش و تغییرات نابسامان دمای هوا، بکارگیری شیوه های مقابله با خشکسالی ضروری است. همچنین سال های اخیر، کاهش میزان بارش و افزایش دمای هوا مشکلاتی را در بخش کشاورزی و سودآوری محصولات زراعی به وجود آورده است. در این مطالعه، به بررسی حساسیت سودآوری محصولات کشاورزی نسب...
[ 61 ] - تاثیراعتبارات بانک کشاورزی بر رشد و اشتغال بخش کشاورزی در ایران (با استفاده از دادههای پانل استانی)
کشاورزی ایران، مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، با محدودیت های مالی مواجه است، کمبود سرمایه این بخش را با چالش های فراوانی روبرو کرده است. لذا اعتبارات بانکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر اعتبارات بانک کشاورزی بر رشد و اشتغال بخش کشاورزی در ایران در طول سال های 1379 تا 1392 با استفاده از داده های پانل استانی است. که از مدل پانل پویا به روش های مختلف اقتصاد سن...
نویسندگان همکار
علی سوری 1