القای درون‌شیشه‌ای پلی پلوییدی با استفاده از کلشی‌سین در بنت‌القنسول

در این آزمایش مهارکننده میتوزی کلشی­سین برای القای تتراپلوییدی در گیاه زینتی بنت­القنسول (Euphorbiapulcherrima) رقم Pandora redاستفاده شد. تیمار کلشی‌سین روی نوک شاخساره در شرایط درون‌شیشه­ای انجام گرفت و ریزنمونه‌ها با غلظت­های 00/0، 02/0، 05/0، 1/0، 2/0، 5/0 و 1 درصد (وزنی به حجمی) کلشی­سین، در سه بازه زمانی 6، 12 و 20 ساعته مورد تیمار قرار گرفتند. زنده‌مانی ریز نمونه‌ها پس از تیمار با کلشی‌سین با غلظت و مدت‌زمان تیمار ارتباط داشت و غلظت‌های بالاتر و مدت‌زمان طولانی­تر منجر به کاهش نرخ زنده­مانی و افزایش مرگ‌ومیر شد، به‌طوری‌که ریز نمونه‌ها در تیمار فاقد کلشی‌سین و غلظت­ بالای کلشی‌سین (1%) به‌مدت 20 ساعت کمترین درصد زنده­مانی (0%) را داشتند. گیاهان شاهد در بنت‌القنسول که به‌عنوان دیپلوییدلویید درنظر گرفته شدند عدد کروموزومی برابر 28n= 2x=2 نشان دادند درحالی‌که گیاهان تیمارشده با غلظت 1 درصد وزنی به حجمی و زمان 6 ساعت کلشی‌سین، دارای سلول­هایی با تعداد کروموزوم دو برابر شده (2n=4x=56) بودند که به‌عنوان گیاهان تتراپلوییدلویید معرفی شدند. مؤثرترین تیمار القای پلی­پلوییدلوییدی با غلظت 1 درصد وزنی به حجمی کلشی‌سین و مدت‌زمان 6 ساعت و با نرخ القای 33% به‌دست آمد. میانگین اندازه سلول‌های روزنه در گیاهان تتراپلوییدلویید (μm 37/5×23/18) به‌صورت معناداری از گیاهان دیپلوییدلویید (μm 31/4×1/12) بزرگ‌تر است اما تراکم سلول‌های روزنه در گیاهان تتراپلوییدلویید (89/14 روزنه در میلی‌مترمربع) به‌صورت معناداری کمتر از گیاهان دیپلوییدلویید (10/23 روزنه در میلی‌مترمربع) مشاهده گردید. در تیمار 1 درصد وزنی به حجمی و زمان 6 ساعت، گیاه دارای سیستم ریشه­ای کوچک‌تر و رشد آهسته­تر و ارتفاع گیاه کمتر بود. تغییر در تعداد و تراکم روزنه­ها و تغییر در عدد کروموزومی گیاهان تیمارشده شاخصه‌ای مهمی در شناسایی گیاهان تتراپلوییدلویید القا شده توسط کلشی­سین می­باشند.