زاهد شاکری

استادیار گروه جنگلداری دانشگاه کردستان

[ 1 ] - پاسخ درختان بلوط وی ول (Quercus libani Oliv) به تنش ناشی از گلازنی در زاگرس شمالی

سابقه و هدف: با وجود مخالفت های سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور که جنگل های زاگرس را حفاظتی- حمایتی تلقی می نماید؛ بهره برداری های سنتی (گلازنی، برداشت چوب سوخت، چرای دام و زراعت در کف جنگل) تقریبا در تمامی این جنگل ها رایج است. در منطقه مورد مطالعه، مردم محلی در تلاش برای حل بحران کمبود علوفه و سازگار کردن نظام معیشتی خود با دشواری ها و محدودیت های طبیعت پیرامون خود، گلازنی (سرشاخه زنی)...

[ 2 ] - تولید زی‌توده شاخه و برگ درختان وی‌ول (Quercus libani) و مازودار (Q. infectoria) در سال‌های مختلف پس از گلازنی

 در پژوهش پیش‌رو، به‌منظور برآورد مقدار زی‌توده شاخه و برگ (تاج) درختان بلوط، چهار توده وی‌ول- مازودار (Quercus libani-Q. infectoria) شامل یک توده گلازنی‌نشده (شاهد) و سه توده گلازنی‎شده (سال‌های اول، دوم و سوم پس از گلازنی) بررسی شدند. برای برآورد مقدار زی‌توده تولیدی تاج درخت از روش برداشت جزیی و معادلات آلومتری استفاده شد. سی و شش اصله وی‌ول و 36 اصله مازودار از سه طبقه قطری با ابعاد تاج متو...

[ 3 ] - پاسخ درختان مازودار (Quercus infectoria Oliv) به گلازنی در زاگرس شمالی

پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی پاسخ مازودار (Quercus infectoria Oliv)به گلازنی انجام شد. یک توده کمتردست‌خورده (1/4 هکتاری) و یک توده گلازنی‌شده (1/7 هکتاری) در روستای یعقوب‌آباد شهرستان بانه در استان کردستان انتخاب شدند. در هرکدام از توده‌های انتخاب‌شده، پنج قطعه‌نمونه مستطیلی‌شکل به ‌ابعاد 30×20 متر به‌صورت تصادفی برداشت شدند. در داخل قطعات نمونه، برای همه درختان با قطر برابر سینه مساوی و بیشتر از...

[ 4 ] - برآورد تولید بذر مازودار (Quercus infectoria) درجنگلهای بانه

بذر درختان بلوط یک منبع مهم برای تغذیه گونه ­های مختلف جانوری، مصارف سنتی و همچنین استقرار زادآوری طبیعی در جنگل به‌حساب می ­آید. در پژوهش پیش‌رو، برآورد کمی بذر مازودار (Quercus infectoria Oliv.) در جنگل­های روستای کانی‌برد شهرستان بانه، استان کردستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا به‌منظور آگاهی از وضعیت عمومی منطقه، 20 قطعه ­نمونه 400 متر مربعی (20×20 متر) به روش تصادفی منظم انتخاب و مشخصه ­های...

[ 5 ] - بررسی و مقایسه زادآوری دانه‌زاد و شاخه‌زاد در توده‌های دست‌نخورده و گلازنی‌شده بلوط زاگرس شمالی (مطالعه موردی: بانه کردستان)

بدون شک زادآوری و تضمین استمرار جنگل یکی از مهمترین جنبه­های مدیریت پایدار جنگلهاست و توجه به آن باید در اولویت طرحهای جنگل­داری قرار گیرد. بنابراین با توجه به اهمیت نقش جنگلهای زاگرس، لزوم انجام مطالعات جامع و گسترده در مورد بحران زادآوری موجود در این جنگلها روز به روز افزایش می­یابد. در مطالعه حاضر سعی شده است مقدار کمّی زادآوری دانه­زاد و شاخه­زاد در دو طبقه ارتفاعی بلندتر و کوتاهتر از 2 متر ...

[ 6 ] - بررسی کیفی بذر دارمازو (Quercus infectoria Oliv.) در توده ­های جنگلی دست­ نخورده و گلازنی‌شده بانه

یکی از عمده­ترین استفاده­های انجام شده در زاگرس شمالی گلازنی و استفاده از شاخ و برگ درختان بلوط برای تغذیه دام است. این امر موجب ایجاد تغییرات عمده­ای در ساختار و وضعیت ظاهری این جنگلها شده‌است و در برخی نقاط مانند بخش آلوت، از توابع شهرستان بانه آینده این جنگلها را با خطر مواجه ساخته‌است. با توجه به مشکل فوق و عدم استقرار زادآوری دانه­زاد در این جنگلها، ویژگیهای کیفی بذر دارمازو که یکی از گونه...

[ 7 ] - مقایسۀ مدیریت‌های غالب جنگل – چرایی از نظر ساختار اندازه‌ای در جنگل‌های زاگرس شمالی

جنگلداری سنتی در جنگل‌های زاگرس به شکل‌های مختلف و با ریشه در دانش بوم‌شناسی سنتی مردم محلی برای تأمین نیازهای معیشتی انجام می‌گیرد. در این مطالعه سه الگوی جنگل-چرایی شاخه‌زاد جوان، شاخه‌زاد کهنسال و الگوی بینابینی به‌علاوه یک تودۀ حفاظت‌شده با هم مقایسه شد. مشخصه‌های درختان در قطعه نمونه‌های با مساحت‌های مختلف اندازه‌گیری و ساختار توده‌های هر الگو با استفاده از شاخص‌های تنوع ساختاری مارگالف، ب...

[ 8 ] - برآورد شاخص سطح برگ در جنگل‌های زاگرس با داده‌های ماهواره لندست 8

هدف تحقیق حاضر، بررسی قابلیت داده‌های سنجندۀ OLI ماهوارۀ لندست 8 به‌منظور برآورد شاخص سطح برگ در بخشی از جنگل‌های زاگرس در شهرستان مریوان است. برای بررسی روابط بین شاخص سطح برگ و ارزش‌های طیفی داده‌های OLI، 60 قطعه‌ نمونۀ زمینی به روش نمونه‌برداری انتخابی با ابعاد 45×45 متر برداشت شده و برای تعیین مقادیر شاخص سطح برگ در هر قطعه‌ نمونه، عکس‌برداری نیم‌کروی اجرا شد. پردازش‌های مناسب تصویر شامل شا...

[ 9 ] - تعیین عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش گونه‌های گیاهی در زاگرس شمالی (مطالعه موردی: جنگل‌های آرمرده بانه)

جنگل‌های زاگرس شمالی از مهمترین اکوسیستم‌های جنگلی کشور به‌لحاظ بوم‌شناسی و اقتصادی- اجتماعی‌اند. مطالعة حاضر با هدف شناخت اثر برخی عوامل محیطی بر پراکنش گونه‌های گیاهی این جنگل‌ها انجام گرفته است. به این منظور اطلاعات مربوط به تمامی گونه‌های گیاهی موجود (ضریب فراوانی- چیرگی)، خصوصیات محیطی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، عمق و درصد لاشبرگ و درصد تاج‌پوشش) و خصوصیات خاک (درصد کربن آلی، فسفر قابل...

[ 10 ] - اثر شدت چرا و نوع دام بر ویژگی‌‌های شیمیایی و فیزیکی خاک در جنگل‌‌های آرمرده شهرستان بانه

باوجود آنکه چرای دام به‌‌عنوان یک عامل ایجاد آشفتگی در بوم‌سازگان‌های جنگلی شناخته می‌‌شود، اما هنوز به ‌درک بیشتری از چگونگی اثر آن بر ویژگی‌‌های خاک نیاز است. هدف از پژوهش پیش‌‌رو، بررسی اثر شدت چرا و نوع دام بر ویژگی‌‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در جنگل‌‌های آرمرده شهرستان بانه بود. ‌‌پنج منطقه که ازنظر نوع دام چراکننده و شدت چرا با یکدیگر تفاوت داشتند، انتخاب شدند. درمجموع، 68 نمونه خاک از عمق...

[ 11 ] - ارزیابی عملکرد بهره‌برداران محلی گلاجارها در زاگرس شمالی

هدف این پژوهش، ارزیابی عملکرد بهره‌برداران محلی گلاجارها با استفاده از نمایه‌های زیست‌سنجی (ارتفاع کل، ارتفاع تاج، سطح تاج و نسبت ارتفاع تاج به ارتفاع کل) گونۀ‌ وی‌ول (Quercus libani Oliv.) است. برای انجام این پژوهش، سه گلاجار با شرایط فیزیوگرافی تا حدودی مشابه و سن گلازنی یکسان (گذشت چهار سال از انجام آخرین گلازنی) انتخاب شد. در گلاجارهای انتخاب­شده با انجام آماربرداری صد‌در‌صد، مشخصۀ...

[ 12 ] - برآورد شاخص سطح برگ در جنگل‌های زاگرس شمالی با استفاده از سنجش‌ازدور (بررسی موردی: بخشی از جنگل‌های بانه)

در این پژوهش با استفاده از تصاویر ماهواره سنتینل-2 به برآورد شاخص سطح برگ در جنگل­های بانه پرداخته شد. عکس­های نیم­کروی در 58 قطعه­نمونه زمینی با ابعاد 20×20 متر با استفاده از دوربین مجهز به عدسی چشم ­ماهی برداشت شدند و شاخص سطح برگ در هر قطعه­نمونه محاسبه شد. پردازش­های موردنیاز بر روی تصاویر ماهواره­ای انجام و شاخص­های گیاهی مختلف تهیه شد. از داده­های شیب، جهت و ارتفاع نیز به‌عنوان داده­های ک...