علیرضا مساح بوانی

دانشیار، گروه مهندسی منابع آب، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، ایران

[ 1 ] - استفاده از تحلیل همبستگی متعارف در مقیاس‌کاهی بارش سامانه‌های پیش‌بینی‌ فصلی و توسعه همادی چند مدلی در شرایط زمان واقعی

هدف از این پژوهش، ارزیابی روش تحلیل همبستگی متعارف (CCA)در ارائه پیش­بینی­های فصلی به­صورت مقیاس­کاهیشده در یک دوره بلندمدت 30 ساله است. این بررسی در غرب کشور ایران و با استفاده از برونداد بارش سامانه­های پیش­بینی فصلی همادی آمریکای شمالی انجام شد. بدین­منظور، در ابتدا بارش شبکه­بندی شده بر اساس اطلاعات سنجش‌ازدور(PERSIANN-CDR)با داده­های ثبت­شده از 23 ایستگاه­ همدیدی ارزیابی شد. ضریب همبستگی P...

[ 2 ] - تحلیل حساسیت و مقایسه عملکرد سه مدل مفهومی HBV، IHARCES و HEC-HMS در شبیه‌سازی بارش-رواناب پیوسته در حوضه‌‌های نیمه‌خشک (بررسی موردی: حوضه اعظم هرات-یزد)

بخش وسیعی از کشور ما در قسمت خشک و نیمه‌خشک قرار دارد.. در این مناطق بارش معمولأ ناچیز و نامنظم است و تغییرات شدید مکانی و زمانی دارد که تأثیر زیادی بر چرخه هیدرولوژیکی و منابع آب دارد. شناخت هیدرولوژی مناطق خشک لازمه شناخت این محیط‌‌ها و تشخیص آسیب‌پذیری آنها به تغییر است. مدیریت موثر منابع آب ضروری است که نیازمند سامانه پشتیبانی تصمیم‌‌گیری شامل ابزارهای مدل‌سازی است. انتخاب مدل، نیاز به تشخی...

[ 3 ] - تحلیل مخاطره و ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر دما و بارش استان آذربایجان شرقی دوره 2013-2022

از جمله آثار پدیده تغییر اقلیم، افزایش دما، و نیز کاهش مقدار بارش در برخی مناطق جهان از جمله ایران است و لذا بررسی اثرات این پدیده ضروری می‌‌نماید. در این تحقیق، پس از برداشت داده‌‌‌‌های مشاهداتی ماهانه دما و بارش 15 ایستگاه هواشناسی در دوره 1981-2012، داده‌‌‌‌ها با کمک روش‌‌های گوناگون درون‌یابی و انتخاب بهترین روش، برای سلول‌‌های 5/0 در 5/0 درجه تولید شد. پس از پیش‌بینی متغیرهای اقلیمی برای د...

[ 4 ] - آشکارسازی روند تغییرات دما و بارش در دوره‌های گذشته و نسبت‌دهی آن به افزایش گازهای گلخانه‌‌ای (بررسی موردی: استان آذربایجان غربی)

این تحقیق با هدف بررسی روند تغییرات متغیرهای دما و بارش در دوره 1968 - 2008 و نسبت‌دهی احتمالی این تغییرات به افزایش گازهای گلخانه‌‌ای در استان آذربایجان غربی صورت گرفته است. در این راستا ابتدا دو رویکرد تحلیل انحراف معیار و آزمون‌‌های روند چندگانه من کندال به‌منظور ارزیابی روند تغییرات سری‌‌های زمانی متغیرهای دما و بارش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج، افزایش‌روند دما و کاهش روند بارش را در دوره ت...

[ 5 ] - مقایسه عدم قطعیت مدل‌های تغییر اقلیم AOGCM-TARو AOGCM-AR4 در تاثیر بر رواناب حوضه در دوره آتی

استفاده از خروجی مدل‌‌های گردش کلی جوّ - اقیانوس (AOGCMs) به‌منزلة معتبرترین ابزار در تحقیقات تغییر اقلیم، در حال افزایش است. تاکنون نسخه‌های گوناگونی از مدل‌های AOGCM عرضه شده است که از آن جمله می‌توان به مدل‌های اولین گزارش ارزیابی هیئت بین‌المللی تغییر اقلیم (IPCC) تحت عنوانFAR(1990) ، مدل‌های دومین گزارش با عنوان SAR(1996)، مدل‌های سومین گزارش با عنوان TAR(2001) و مدل‌های چهارمین گزارش ارزی...

[ 6 ] - مقایسه روش‌های کوچک‌مقیاس کردن و مدل‌های AOGCM در بررسی تاثیر تغییر اقلیم در مقیاس منطقه‌ای

در تحقیقات تغییر اقلیم، استفاده از خروجی مدل‌های گوناگون AOGCM، روش‌های کوچک‌مقیاس‌ کردن و سناریوهای انتشار گازهای گلخانه‌ای بر نتایج نهایی ت‍أثیر می‌گذارند. در این مقاله سعی شده است تا چارچوبی برای بررسی وضعیت اقلیم منطقه‌ای تحت تاثیر روش‌های گوناگون کوچک‌مقیاس کردن و مدل‌های AOGCM عرضه شود. یکی از مشکلات عمده در استفاده از خروجی مدل‌های AOGCM (Atmosphere-Ocean General circulation Model)، کم ب...

[ 7 ] - مدل‎سازی یکپارچة سیستم‎های منابع آب، کشاورزی و اقتصادی- اجتماعی دشت هشتگرد با رویکرد دینامیک سیستم‎ها

بحران آب ناشی از رشد جمعیت و توسعة اقتصادی مهم‎ترین تهدید برای جوامع انسانی است. دشت هشتگرد به دلیل توسعه فعالیت‌های اقتصادی- اجتماعی، با مسئله گسترش جمعیت، افزایش تقاضای آب و محدودیت منابع آب روبروست. به‌دلیل پیچیدگی مسائل مربوط به سیستم‌های منابع آب و دیگر سیستم‌های در تعامل با آن، برای مدیریت، برنامه‎ریزی، ارزیابی سیاست‌های مدیریت آب و شبیه‎سازی سیستم جامع منابع آب دشت هشتگرد، مدل دینامیک سی...

[ 8 ] - Evaluating effect of downscaling methods; change-factor and LARS-WG on surface runoff (A case study of Azam-Harat River basin, Iran)

This study aims to evaluate effects of two downscaling methods; change-factor and statistical downscaling on therunoff of the Azam-Harat River located at Yazd province (with an arid climate) of Iran, under the A2 emission scenariofor the period of 2010-2039. For this purpose, CGCM3-AR4 model; a rainfall-runoff conceptual model, IHACRES; twodownscaling models, Change Factor and LARS-WG were appl...

[ 9 ] - مدل ‏سازی آلودگی نیترات از منابع غیر‌نقطه ‏ای و اولویت‌بندی زیرحوضه‏ های بحرانی برای مدیریت محیط زیستی حوضۀ آبخیز تجن

آلودگی‏های غیر‌نقطه‏ای اهمیت ویژه‌ای در تعیین کیفیت آب و سهم مهمی در تغذیه‌گرایی آب‏های شیرین دارند. از دلایل اساسی این موضوع، وجود مواد مغذی به‏ویژه نیتروژن و فسفر در غلظت‏های زیاد آب است. عامل تغییر کاربری اراضی به‏طور ویژه‏ای بر کیفیت آب مؤثر است. بنابراین، درک ارتباط بین کاربری اراضی و آلایندۀ نیترات یک اولویت به‏منظور ارزیابی بار آلودگی نیترات و پیش‏بینی تأثیر آن بر کیفیت آب‏های سطحی است. ...

[ 10 ] - بالا آمدن سطح آب خلیج فارس و دریای عمان تحت تأثیر تغییر اقلیم در دوره‌های آتی

بررسی‏ها نشان داده است که تغییرات تراز آب دریا در مقیاس محلی نسبت به تغییرات آن در مقیاس جهانی (میانگین تراز عمومی دریاها) متفاوت است. از آنجا که کاربرد مقادیر میانگین جهانی افزایش تراز آب در اجرای تحقیقات موجب بروز خطا در برآورد میزان دقیق آب‏گرفتگی و آسیب‏پذیری خطوط ساحلی است، برآورد میزان دقیق افزایش تراز آب با بهره‏گیری از مدل‏های AOGCM برای برنامه‏ریزی‏ و مدیریت نواحی ساحلی ضروری است. در ط...

[ 11 ] - بررسی اثرات تغییر اقلیم بر لایه بندی حرارتی مخزن سد لتیان

در این تحقیق اثر تغییر اقلیم بر لایه بندی حرارتی مخزن سد لتیان در دوره 2020-2039 میلادی مورد بررسی قرار گرفته و وضعیت دمای آب در مخزن در این دوره شبیه سازی شده است. در این راستا از داده های دما، بارش، سرعت باد و نقطه شبنم دو مدل گردش عمومی جو شامل MIROC-ESM و EC-EARTH تحت سناریوی RCP8.5 استفاده شد. نتایج دو مدل نشان داد دمای هوا در دوره آتی در سناریوی 0.31، RCP8.5 درجه افزایش و مقدار بارندگی به...

[ 12 ] - بررسی اثرات تغییراقلیم بر منحنی فرمان بهره‌برداری سدها (مطالعه موردی سد دز)

در این مطالعه، روشی به‌منظور بررسی فرض نیاز به تغییر در منحنی فرمان مخازن سدها، در دوره آتی و در شرایط رخداد تغییراقلیم ارائه شده است. بدین‌منظور، با هدف سازگاری میزان رهاسازی از سد با شرایط اقلیمی آینده، مدلی برای ارزیابی اثرات تغییراقلیم بر عملکرد مخزن پیشنهاد شده است. روش پیشنهادی شامل مدل LARS-WG برای تبدیل خروجی‌های مدل CGCM تحت سه سناریوی انتشار A1B, A2, B1 به مقیاس محلی، مدل IHACRES جهت ...

[ 13 ] - پیش‌بینی خشکسالی استان آذربایجان شرقی در دوره‌ی 2022-2013 میلادی

با توجه به روند احتمالی افزایش خشکسالی در جهان در اثر تغییراقلیم، بررسی این پدیده در هر منطقه برای دوره‌ی آتی ضروری می‌نماید. در این تحقیق داده‌های ریزمقیاس شده ماهانه شبیه‌سازی شده دما و بارش استان آذربایجان شرقی در دوره 2022-2013 میلادی، توسط 16 مدل AOGCM، تحت سه سناریوی انتشار A1B, A2, B1  تهیه شدند. پس از بررسی شرایط (فراوانی و شدت) خشکسالی گذشته (1999-1950) در منطقه، به منظور لحاظ کردن عدم...

[ 14 ] - بررسی توانمندی مدل SDSMدر ریزمقیاس­نمایی دما و بارش در اقلیم گرم و خشک (بررسی موردی: ایستگاه‌های همدیدی یزد و طبس)

ازآنجاکه سامانه‌های انسانی مانند کشاورزی و صنعت، که وابسته به عنصر‌های اقلیمی‌اند، بر مبنای ثبات و پایداری اقلیم طراحی شده و عمل می‌کنند؛ ضروری است تغییرات بلندمدت دما و بارش، که مهم‌ترین چالش در قلمرو علوم محیطی است، شناسایی شود و مدنظر قرار گیرد. برای پیش‌بینی بلندمدت عنصر‌های اقلیمی در دوره‌های آتی، استفاده از مدل‌های اقلیمی جهانی (GCMs)اجتناب‌ناپذیر است. به علت تفکیک درشت یاخته محاسباتی GCM...

[ 15 ] - بررسی اثرات تغییراقلیم بر بخش کشاورزی دشت هشتگرد با تاکید بر عدم قطعیت مدل‎های AOGCM گزارش ارزیابی پنجم IPCC

امروزه تغییراقلیم در مدیریت منابع آب، یکی از چالش‎های اصلی می‎باشد.این مطالعه با هدف شبیه­سازی عملکرد بخش کشاورزی دشت هشتگرد، تحت تأثیر عدم قطعیت تغییراقلیم در دوره آتی (2049-2020 میلادی) انجام گرفته است. بدین منظور از خروجی‎های 19 مدل AOGCMs، تحت چهار سناریوی انتشار RCP2.6، RCP4.5، RCP6.0 و RCP8.5 استفاده شد. به­منظور کمی­سازی عدم قطعیت، در تخمین تغییرات دما و بارندگی، تحت تأثیر تغییراقلیم، خر...

[ 16 ] - تحلیل شاخص پایداری سیستم‏های جمع‏آوری آب‏های سطحی تحت تأثیر تغییر اقلیم (مطالعۀ موردی: منطقۀ 11 شهرداری تهران)

بررسی تأثیرات تغییر اقلیم بر فرایندهای هیدرولوژیکی، به‏ویژه سیلاب‏های شهری، برای سازگاری و تعدیل آثار آن اهمیت زیادی دارد. در مطالعۀ حاضر،ابتدا با هدف ارزیابی وضعیت سیستم‏های زهکشی شهری، تأثیر تغییر اقلیم بر بارش‏های حدی ناحیۀ یکم منطقۀ 11 شهر تهران در دورۀ 2020-2049 با استفاده از 10 مدل AOGCM تحت دو سناریوی RCP2.6 و RCP8.5 بررسی شد. سپس، یک سناریوی میانه به عنوان حالت تجمیعی از نتایج تمام مدل‏...

[ 17 ] - Capability Evaluation of LARS- WG for reproducing daily data in Kermanshah

Stochastic weather generators are widely used in different fields such as hydrological applications, environmental management and agricultural risk assessments. In this study, a popular stochastic weather generator, LARS-WG, was used in relation to reproduce observed statistical properties, including, means and variances of monthly precipitation, maximum temperature, minimum temperature and sol...

[ 18 ] - پیش‌بینی متغیرهای اقلیمی دوره‌‌های آتی با کاربرد مدل HadCM3 و سناریوهای اقلیمی، مطالعه موردی: ایستگاه‌های سینوپتیک منتخب حوضه حبله‌رود

تأثیرات تغییر ­اقلیم بر دما و به­ویژه بارش سراسر جهان به‌دلیل پیچیدگی و تغییرات مکانی آن‌ها به‌خوبی شناخته نشده است. در این تحقیق، اقدام به بررسی اثر پدیده تغییر اقلیم بر تغییرات برخی از متغیرهای اقلیمی (دما و بارش)، در حوضه حبله­رود با توجه به حساسیت اکولوژیکی و موقعیت خاص این منطقه در دوره‌های آتی شد است. برای این کار، داده­های مدلHadCM3  با به‌کارگیری مدلLARS-WG  طبق سناریوهای A2، B2 و A<sub...

[ 19 ] - Land Suitability Classification for Persian Walnut Cultivation in Iran Using Geographic Information System (GIS)

The efficient use of water resources, soil, and climate parameters as the main pillars of plant sustainable production requires land suitability evaluation for each crop and area. This research was conducted to evaluate land suitability for walnut cultivation in Iran using geographic information system (GIS). For this purpose, the climate data obtained from 375 synoptic stations of Iran, the ge...

[ 20 ] - Systematic Evaluation of Policy Strategies of the Vulnerability Reduction of the Sistan Plain to the Fluctuations and Water Scarcity

This study aimed to investigate the vulnerability of Sistan plain to fluctuations and Water Scarcity in Hirmand River using the vulnerability framework, by applying the resilience approach. The socioeconomic and biophysical components presented in this framework were embedded in a set of subsystems of the System Dynamics (SD) model. According to this, four levels of reference resilience were de...