پرویز ایران نژاد
دانشیار، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران
[ 1 ] - استفاده از تحلیل همبستگی متعارف در مقیاس‌کاهی بارش سامانههای پیشبینی فصلی و توسعه همادی چند مدلی در شرایط زمان واقعی
هدف از این پژوهش، ارزیابی روش تحلیل همبستگی متعارف (CCA)در ارائه پیشبینیهای فصلی بهصورت مقیاسکاهیشده در یک دوره بلندمدت 30 ساله است. این بررسی در غرب کشور ایران و با استفاده از برونداد بارش سامانههای پیشبینی فصلی همادی آمریکای شمالی انجام شد. بدینمنظور، در ابتدا بارش شبکهبندی شده بر اساس اطلاعات سنجش‌ازدور(PERSIANN-CDR)با دادههای ثبتشده از 23 ایستگاه همدیدی ارزیابی شد. ضریب همبستگی P...
[ 2 ] - On the Relation Between the Large-Scale Tropospheric Circulation and Air Quality in Tehran
The large-scale tropospheric circulation can play a controlling role in the accumulation and ventilation of air pollutants. It thus impacts air quality in large urban areas. This paper investigates the statistical relations between the dynamical indices related to circulation in the troposphere and visibility as a surrogate for air pollution in the urban area of Tehran for the climatological pe...
[ 3 ] - شبیهسازی توزیع ذرات گردوخاک در مقیاس جهانی و تاثیر آنها بر شارش‌های تابشی با استفاده از مدل WRF/Chem
در مطالعه حاضر توزیع ذرات گردوخاک و تاثیر مستقیم‌شان بر شارش‌های تابشی در مقیاس جهانی با استفاده از مدل عددی WRF-Chem، جفت شده با طرحواره گسیل گردوخاک GOCART، برای ماه‌های ژانویه و ژوئیه 2011 شبیهسازی شده است. دو شبیهسازی اجرا گردیده است: پیکربندی بدون ذرات گردوخاک و پیکربندی که شامل ذرات گردوخاک و تاثیر مستقیم‌شان بر تراز تابشی است. اختلاف نتایج دو آزمایش عمق نوری ذرات گردوخاک و پریشدگی تابش...
[ 4 ] - برآورد غلظت گرد و غبار (PM 10) با استفاده از مدل عددی GOCART
برآورد غلظت ذرات گردوغبار به دلیل تأثیراتش بر سلامتی افراد جامعه، فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی، اکوسیستم‌های خشکی و آبی و اثر بر متغیرهای هواشناسی از اهمیت بالایی برخوردار‌است. هدف از این مطالعه ارزیابی کارایی طرحواره عددی GOCART در شبیهسازی ذرات گردوغبار است. این طرحواره در بستر مدل تحقیقاتی پیشبینی وضع هوا (WRF) به اجرا درآمد. این مدل در سه شبکه با ساختار لانه‌ای تودرتو به اجرا درآمد. شبک...
[ 5 ] - واسنجی شاخص شدت خشکسالی پالمر تحت شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک مناطق غرب و جنوب غرب ایران
امروزه شاخص‌های خشکسالی به عنوان ابزار مناسب برای اقدامات مدیریتی و مقابله با پدیده خشکسالی، به طور وسیعی در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربرد برخی شاخص‌ها، بویژه شاخص‌های فیزیکی خشکسالی نظیر شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI)، در یک منطقه جدید ممکن است در ابتدا به واسنجی نیاز داشته باشد. هدف از این مطالعه، واسنجی شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI) تحت شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک نواحی غرب و جنوب غ...
[ 6 ] - کاربرد تصاویر ماهوارهای چند زمانه در بهبود دقت مدل‌های پیشیابی فنولوژی ذرت
متداولترین شیوه پیشیابی مراحل فنولوژیکی گیاهان، استفاده از کمیت درجه-روز رشد تجمعی (AGDD) میباشد. در تحقیق حاضر، مدلی برای تدقیق این روش با تلفیق دو نمایه AGDD و NDVI برای تخمین تاریخ شروع 8 مرحله فنولوژیکی گیاه ذرت رقم K407، با استفاده از دادههای یک دوره 9 ساله در منطقه کرج ارائه شده است. روش هموارسازی نوفهها در کاربست نمایه NDVI، ترکیبی از دو روش لجستیک دوگانه و رگرسیون وزنی (WLS-DL) می...
[ 7 ] - مقایسه عملکرد دو مدل شبیهسازی فیزیکی و رگرسیونی برای برآورد دمای خاک زیر پوشش چمن در اقلیم کرج
آورد و پیشیابی دمای خاک با توجه به کمبود اندازه‌گیری‌های مستقیم در مزرعه و تأثیر آن در مدیریت و برنامه‌ریزی آبیاری حائز اهمیت است. در این پژوهش، کارایی مدل شبیهسازی COUP در مقایسه با مدل رگرسیونی چندمتغیره جهت برآورد دمای خاک در شرایط مزرعه‌ای زیر پوشش چمن ارزیابی شد. برای اجرای مدل COUP، متغیرهای مورد نیاز در مقیاس زمانی روزانه جمع‌آوری و دمای خاک در اعماق 10، 30، 50، و 70 سانتی‌متری اندازه...
[ 8 ] - مقایسه بارش بهاری حاصل از چهار محصول شبکهبندی شده و شبیهسازی شده توسط RegCM و ارزیابی آنها با مشاهدات در دشت قزوین
بارش مؤلفه اصلی چرخه هیدرولوژیکی و داده واداشتی مهمی برای مدل‌های هیدرولوژی و کشاورزی است. تلاش‌های بسیاری در تولید محصولات شبکهبندی شده بارش با هدف افزایش دسترسی به پایگاه‌های بارش در تفکیک‌های مکانی و زمانی مختلف در مقیاس جهانی صورت گرفته است. در این مطالعه عملکرد چهار محصول مختلف با تفکیک مکانی بالا، شامل برونداد PERSIANN-CCS، CFSR، CHIRPS و AgMERRA و همچنین شبیه‌سازی‌های بارش روزانه توسط ...
[ 9 ] - تعدیل شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI) بر مبنای طرحواره برهمکنش جو- سطح خشکی (ALSIS) در حوضه آبریز کرخه
در این مطالعه، طرحواره برهمکنش جو- سطح خشکی (ALSIS) جایگزین مدل ترازمندی آب شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI) شد و شاخص شدت خشکسالی پالمر تعدیل شده (AL-PDSI) با نسخه خودواسنج شاخص شدت خشکسالی پالمر (SC-PDSI) مقایسه شد. ارزیابی شاخص های خشکسالی برای دوره زمانی 1983-2011 در حوضه آبریز کرخه بیانگر گزارش وقوع خشکسالی های شدیدتر به ازای تداوم معین توسط شاخص AL-PDSI در مقایسه با شاخص SC-PDSI است. همچنین،...
[ 10 ] - کاربست مدل های همادی آمریکای شمالی در پیش بینی فصلی بارش گستره ی ایران
ارزیابی برونداد مدل‌های گردش کلی جفتشده جو-اقیانوس در پیشبینی متغیرهای اقلیمی توجه جهانی با به‌خود جلب کرده است. در کشور ایران نیز در صورت مشخص شدن مهارت مناسب سامانههای پیشبینی فصلی دینامیکی اقلیمی در یک دوره بلندمدت (بازپیش‌بینی) می‌توان از پیشبینیهای فصلی بهنگام در کمک به تصمیم‌سازان در برنامه‌ریزی با پیش‌دیدهای فصلی و ماهانه استفاده نمود. تعیین مهارت مدل‌های دینامیکی باید برای فصول هد...
[ 11 ] - ارزیابی مشاهدات دمای درخشندگی ماهواره مایکروویو SMOS در مقایسه با دادههای شبیهسازی شده با مدل L-MEB
مأموریت اسموس (SMOS)، نخستین مأموریت ماهوارهای آژانس فضایی اروپا (ایسا) برای پایش جهانی رطوبت خاک، در سال 2009 آغاز شد. این ماهواره حامل اولین تابشسنج مایکروویو نوار-L است که دماهای درخشندگی چندزاویهای با پوشش جهانی را در سطح زمین برآورد می‌کند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی دادههای دمای درخشندگی قطبش افقی (TBh) و قطبش قائم (TBv) محصولات قطبیده کامل چندزاویهای ماهواره اسمو...
[ 12 ] - ارزیابی مدل برف طرحواره سطح NOAH-MP جفتشده با مدل منطقهای WRF در بارشهای سنگین برف در شمال و غرب ایران
کسر پوشش برف، به دلیل افت‌وخیزهای شدید زمانی و مکانی، ضریب آلبیدوی بالا و رسانایی حرارتی بسیار کم نقش مهمی را در پارامترهسازی برف در طرحوارههای سطح بر عهده دارد. این تحقیق به ارزیابی مدل برف طرحواره سطح NOAH-MP جفتشده با مدل WRF با فاکتور ذوب برف پیشفرض مدل میپردازد. منطقه مورد مطالعه نواحی شمالی (استانهای اردبیل، گیلان و مازندران) و غربی ایران (استانهای کردستان و همدان) است که به پنج نا...
[ 13 ] - مطالعه بی‌هنجاری دمای زمستان ایران با استفاده از دادههای بازتحلیل NCEP/NCAR
در این پژوهش به بررسی تغییرپذیری زمانی و مکانی و بی‌هنجاری دمای هوا در ارتفاع دو متر از سطح زمین در فصل زمستان در سه مقیاس شامل کل ایران، شش منطقه مشخص شده بر اساس طول و عرض جغرافیایی و در مقیاس یاخته شبکه دادههای بازتحلیل NCEP/NCAR بهصورت میانگین ماهانه در سال‌های 1950 تا 2010 پرداخته شده است. نخست دادههای بازتحلیل‌شده دما از نظر کیفیت، بررسی و سال‌های پیش از 1967 به‌دلیل کیفیت پایین از م...
[ 14 ] - شبیهسازی دبی رودخانه کارون با طرحواره سطح OSU به شکل جفت نشده و جفت شده با مدل SIMTOP
طرحوارههای پارامترسازی سطح تبادل تکانه، جرم و انرژی بین سطح و جو را برآورد میکنند. رَواناب از مهم‌ترین مولفه‌‌های چرخه آبی طرحوارههای سطح است که برآورد آن به دلیل وابستگی به بارندگی، رطوبت خاک و توپوگرافی که به شدت با زمان و مکان تغییر میکنند مشکل است. در این مقاله طرحواره سطح OSU، که در آن رواناب با تابع توزیع احتمال ظرفیت نفوذ خاک پارامتر می‌شود، و مدل جفت شده OSU-SIM، که رواناب را با ...
[ 15 ] - اثر مراکز چرخندزای مدیترانه بر بارش سالانه ایران در دوره 1960 تا 2002
در این پژوهش اثر فراوانی سالانه چرخندهای مراکز مهم چرخندزای مدیترانه و همچنین میانگین سالانه فشار سطح دریای این مراکز بر بارش سالانه ایران در دوره 1960 تا 2002 بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که بجز مناطق جنوب شرق، شرق و قسمتی از مرکز ایران، بارش سالانه بقیه کشور تحت تاثیر معنی‌‌دار فراوانی چرخندهای مراکز یادشده است. فراوانی چرخندهای دو مرکز شرق مدیترانه و شمال دریای سرخ، نسبت...
[ 16 ] - مقایسه چهار روش تحلیل حساسیت پارامترهای مدل مفهومی HBV در حوضه آبریز کرخه و زیرحوضه‌های آن
مدل HBV (Hydrologiska Byråns Vattenbalansavedlning) یک مدل مفهومی است که به‌طور گستردهای برای پیشبینیهای آب‌شناسی و مطالعات منابع آب به‌کار میرود. در این مطالعه تحلیل حساسیت پارامترهای مدل HBV برای زیرحوضه‌های کرخه و کل حوضه کرخه در چهار بازه زمانی مختلف 1، 5، 10 و 25 سال با چهار روش FAST (Fourier Amplitude Sensitivity Test)، (Regional Sensitivity Analysis) RSA،Sobol و رگرسیون بررسی شده ...
[ 17 ] - Accounting for Pliem-Xiu and NOAH Module to Simulate Dust: A Case of Western Areas of Ahwaz
Extended abstract 1- INTRODUCTION In the arid and semi-arid areas of Asia, dust storms occur frequently. Much progress has been made in the monitoring modeling and prediction of Asian dust storms. Dust emission is caused by wind erosion in the sensitive areas. Wind erosion is described as the transportation of soil particles by means of the wind. Soil Surface moisture is one of the most i...
[ 18 ] - بررسی هم‌تغییری بارش ایران با سیگنال بزرگ مقیاس اقلیمی NAO در مقیاس زمانی هفتگی
نوسان اطلس شمالی (NAO) یکی از سیگنالهای بزرگ مقیاسی است که نیمکرۀ شمالی زمین را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تحقیقات مختلفی هم‌تغییری بارشهای ایران با NAO را در مقیاس‌های ماهانه تا سالانه بررسی کرده‌اند. این تحقیق مقیاس زمانی هفتگی را در نظر گرفته است. متغیر بارش روزانه در دورۀ آماری (2016-1979) از پایگاه ERA-Interim اخذ و میزان تطابق آن با نقاط مرجع زمینی با روش همبستگی پیرسون بررسی شد. نتایج نشا...
[ 19 ] - ویژگی ها و اثرهای دورپیوندی ال نینوهای فرین شرق و مرکز اقیانوس آرام و ال نینوی فرین ترکیبی
با استفاده از دادههای میانگین ماهانة ERA-Interim، النینوهای ۱۹۹۷-199۸، ۲۰۰۹-۲۰۱۰، و ۲۰۱۵-201۶، که بهترتیب النینوهای فرین شرق و مرکز اقیانوس آرام و النینوی فرین ترکیبیاند مطالعه شده است. نتایج نشان داد آغاز هر سه النینوی فرین از ماه ژوئیه بوده است؛ درحالیکه تفاوتهای بارزی در زمان از بین رفتن النینوهای ۱۹۹۷-199۸ و ۲۰۱۵-201۶ وجود دارد. در هر سه النینو، بیهنجاریها...
[ 20 ] - بررسی تأثیر سیگنال NAO بر بارشهای ایران با رهیافت تحلیل شبکه درماه‌های نوامبر تا آوریل 1979-2016
نمایش و کمی کردن چگونگی تأثیرگذاری سیگنالهای بزرگمقیاس اقلیمی بر بارش منطقهای و جهانی یکی از مسائل مورد توجه محققان است. رهیافت جدید تحلیل شبکه امکان بررسی سامانههای پیچیدهای مانند اقلیم را فراهم میسازد. هدف این پژوهش، بررسی سیگنال اقلیمی نوسان اطلس شمالی NAO بر بارشهای ایران با رهیافت تحلیل شبکه است. دادههای باز تحلیل بارش روزانه از پایگاه داده ERA-Interim و شاخص روزانه NAO در ماه‌های ...
[ 21 ] - تحلیل عدم قطعیت برآوردهای ماهوارهای و مبتنی بر پایگاه دادههای اقلیمی تبخیر- تعرق واقعی (مطالعه موردی: حوضه کرخه)
تبخیر- تعرق مولفهای مهم در بیلان آبی و یک عنصر کلیدی در مدیریت منابع آب به خصوص در مناطق خشک و نیمهخشک مانند ایران است. هدف از این پژوهش، بررسی عدم قطعیت برآوردهای تبخیر- تعرق واقعی (ETa) حاصل از یک مدل مبتنی بر سنجش از دور و دو پایگاه دادههای اقلیمی است. برای این منظور مقادیر ETa حاصل از مدل پریستلی- تیلور(PT- JPL) و دو پایگاه داده GLEAM و ERA-Interim برای حوضه کرخه...
نویسندگان همکار