یوسف عرفانی فرد
دانشیار، گروه مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
[ 1 ] - بکارگیری تکنیک تاپسیس فازی در الویت‌بندی گزینه‌های مدیریت بیولوژیک منابع حوزه آبخیز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز دره ناری سروستان، فارس)
امروزه کاربری نامناسب اراضی و تخریب منابع طبیعی پیامدهایی مانند افزایش وقایع سیل و فرسایش خاک را بدنبال داشته است. در چنین شرایطی باید با برنامهریزی منسجم در منابع طبیعی با هدف کنترل، احیاء و حفاظت از این منابع اقدام کرد، که مدیریت منابع حوزه آبخیز چنین اهدافی را برآورده خواهد کرد. این تحقیق با هدف مدیریت منابع آبخیز با رویکرد سناریوسازی، به ارزیابی پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، فیزیکی و اکولوژیک...
[ 2 ] - برآورد مساحت تاج تک‌درختان بنه با استفاده از DSM تصاویر هوایی پهپاد در جنگل تحقیقاتی بنه استان فارس
سابقه و هدف: تاج‌پوشش درختان در مناطق خشک و نیمه‌خشک از اهمیت زیادی برخوردارند زیرا بخش‌هایی از زمین که زیر تاج درختان قرار دارند، محیطی مناسب برای اسقرار تجدید حیات و حیات سایر موجودات زنده است. بنابراین آگاهی از وضعیت تاج-پوشش درختان و درختچه‌ها، پایش تغییرات و ارزیابی سلامت آنها ضروری به نظر می‌رسد. داده‌های سنجش از دور برداشت شده بوسیله اغلب ماهواره‌ها، امکان اندازه‌گیری نااریب مساحت تاج تک...
[ 3 ] - کاربرد شاخص های نزدیک ترین همسایه در ارزیابی ساختار جامعه راش- ممرزستان در ناحیه رویشی هیرکانی (مطالعه موردی: جنگل های ناو اسالم گیلان)
سابقه و هدف: حفظ ساختار و تنوع زیستی اکوسیستم ها، یکی از اهداف مهم جنگلداری نوین در نظر گرفته می شود. به این منظور، برای مدیریت جنگل به ابزارهایی نیاز است که بتوان با صرف کمترین هزینه و زمان به بررسی وضعیت فعلی و همچنین تغییرات ایجاد شده بر اثر فعالیت های مدیریتی و تکامل طبیعی جنگل پرداخت. شاخص های نزدیک ترین همسایه دارای مزایایی هستند که کاربرد آنها را نسبت به اندازه گیری های مستقیم تنوع زیستی...
[ 4 ] - ارزیابی همگنی توزیع مکانی درختان در توده آمیخته کهور ایرانی (Prosopis cineraria) در منطقه حفاظت شده بارچاه استان هرمزگان
سابقه و هدف: الگوی مکانی درختان در یک توده نتیجه فرآیندهای مختلفی از جمله نوع برهمکنش آنها با یکدیگر، پراکنش بذر و ناهمگنی محیطی است. بنابراین آگاهی از الگوی مکانی گونه‌های گیاهی به منظور درک عمیق‌تر فرضیه‌های مختلف در بومشناسی حائز اهمیت است. با توجه به این اهمیت، شناخت نااریب الگوهای مکانی گونه‌های گیاهی در بومشناسی با استفاده از راهبردهای قابل اطمینان ضروری است. آمارههای اختصاری که در تحل...
[ 5 ] - کارایی روش های نمونه برداری فاصله ای در برآورد ویژگی های زیست سنجی توده های تنک بنه (Pistacia atlantica subsp. mutica) در زاگرس
سابقه و هدف: روش های نمونه برداری فاصله ای مجموعه ای از روش های پرکاربرد در برآورد ویژگی های کمی جنگل به شمار می روند، اگرچه هر کدام از این روشها و برآوردکننده های مربوط به آنها با توجه به عوامل مختلف (مانند شرایط محیطی، تراکم توده و توزیع درختان) از کارایی متفاوتی برخوردار هستند. بنابراین با توجه به اهمیت روشهای فاصله ای و جایگاه آنها در برآورد ویژگی های کمی با صرف هزینه و زمان اندک، آگاهی از ...
[ 6 ] - تحلیل اثر رقابت درونگونهای بر ویژگیهای زیست‌سنجی جست‌گروه‌های بلوط ایرانی با استفاده از تابعهای همبستگی جفتی و نشان‌دار در جنگلهای زاگرس
سابقه و هدف: رقابت درونگونهای بین درختان یک برهمکنش کلیدی در شکلگیری تودههای جنگلی است و تحلیل فرایندهای نهفته بومشناختی در جنگل ممکن میسازد. این برهمکنش بر رویش و توزیع مکانی درختان تاثیر گذاشته و منجر به یک ساختار افقی و عمودی خاص در توده میشود. به همین دلیل، رقابت به عنوان یکی از نخستین فرایندهایی شناخته میشود که تراکم جمعیت، ساختار جامعه و تنوع آن را تحت تاثیر قرار میدهد. به منظور ...
[ 7 ] - کارایی دو روش LTS و LIS در برآورد تعداد در هکتار درختان بنه (Pistacia atlantica Desf.) در جنگل های زاگرس
تعداد در هکتار در یک جامعه جنگلی بیانگر وضعیت موجود بوده و پایش آن، در ارزیابی تغییرات توده های جنگلی بسیار اهمیت دارد. از طرف دیگر، کاربرد روشهای فاصله ای در برآورد تراکم در جنگل، به ویژه جنگلهای تنک، گسترش فراوان یافته است. بنابراین این پژوهش با هدف معرفی و مقایسه دو روش مهم LTS و LIS در برآورد تعداد در هکتار درختان بنه در جنگلهای زاگرس انجام شد. بخشی از جنگل تحقیقاتی بنه در استان فارس با مسا...
[ 8 ] - کارآیی شاخص های فاصله ای و تراکمی در برآورد الگوی مکانی درختان در جنگل (مطالعه موردی: جنگل تحقیقاتی بنه، استان فارس)
در مدیریت جنگل، آگاهی از ویژگیهای زیست‌شناختی و بومشناختی درختان در یک توده از اهمیت بالایی برخوردار است. نخستین گام در کسب این آگاهی، شناخت الگوی مکانی درختان است. بنابراین برای برآورد سریع و قابل اطمینان پراکنش مکانی درختان، باید از روشهای مناسب بهره برد. این پژوهش با هدف بررسی مقایسه‌ای شاخص‌های مهم و پرکاربرد فاصله‌ای و تراکمی در برآورد الگوی مکانی درختان انجام شد. برای این منظور یک توده خ...
[ 9 ] - بررسی مقایسه ای روش های تعیین الگوی مکانی مطلق درختان در جنگل (مطالعه موردی: جنگل تحقیقاتی بنه استان فارس)
الگوی مکانی به‌عنوان یکی از اولین مفاهیم بومشناسی، معیار مهمی در شناخت تغییرات و پایش جوامع جنگلی به‌شمار می‌آید. روشهای مورد استفاده برای این منظور بر مبنای دو راهکار اصلی، یکی آماربرداری صددرصد و دیگری نمونه‌برداری استوار هستند. استفاده از نقشه درختان بدست آمده از آماربرداری صددرصد، امکان تعیین الگوی مکانی مطلق درختان در جامعه را فراهم می‌آورد. روشهای تعیین الگوی مکانی مطلق به سه گروه کوادرا...
[ 10 ] - تأثیر نوع الگوی مکانی درختان بر کارایی روشهای نمونه‌برداری فاصله‌ای و قطعه نمونه‌ای در درختزارهای زاگرس
الگوی مکانی درختان، به‌عنوان یکی از ویژگیهای ساختار جنگل، بر عملکرد روشهای نمونه‌برداری تأثیر می‌گذارد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر توزیع مکانی درختان بر کارایی روشهای نمونه‌برداری فاصله‌ای و قطعه نمونه‌ای انجام شد. برای این منظور، یک تودۀ بلوط ایرانی با الگوی مکانی پراکنده در استان کهگیلویه و بویراحمد (47 هکتار) و یک تودۀ بنه با الگوی مکانی کپه‌ای در استان فارس (45 هکتار) انتخاب شد. شش رو...
[ 11 ] - کارایی روشهای تصحیح اثر حاشیه‌ای تابع K رایپلی در تحلیل مکانی درختان کنار (Ziziphus spina-christi) در زاگرس
تصحیح اثر حاشیه‌ای در تابع K رایپلی برای دستیابی به نتایج نااریب در تحلیل الگوی مکانی درختان حائز اهمیت است. بررسی قابلیت تابع K رایپلی تصحیح‌شده با سه روش اصلی تصحیح اثر حاشیه‌ای برای قطعه نمونه‌های مربعی (نواری، مارپیچی و وزنی) در شناسایی الگوهای مکانی درخت کنار (Ziziphus spina-christi) در استان فارس هدف این پژوهش بود. یک قطعه نمونۀ واقعی و دو قطعه نمونۀ شبیه‌سازی‌شده 200 × 200 متر مربعی ب...
[ 12 ] - مقایسه تابعهای K رایپلی، همبستگی جفتی و O-ring در تحلیل الگوی مکانی درختان کنار (Ziziphus spina-christi) در استان فارس
درک فرآیندهای نهفته در الگوی مکانی درختان یک هدف مهم در بومشناسی جنگل است که نخستین گام در شناسایی این الگوهای مکانی، استفاده از آمارههای اختصاری مناسب است. این پژوهش با هدف مقایسه چهار آماره اختصاری درجه دوم تکمتغییره (تابعهای K رایپلی، L، همبستگی جفتی و O-ring) در تحلیل الگوی مکانی درختان کنار (Ziziphus spina-christi) در استان فارس انجام شد. تمام درختان با ارتفاع بیش از یک متر در یک قطعه ...
[ 13 ] - ارائه روشی کارآمد در محاسبه قطر یقه درختان شاخه زاد بلوط ایرانی در جنگل های خشک و نیمه خشک زاگرس
قطر از مشخصه های مهم در آمار جنگل است که ارائه روشی مناسب برای اندازه گیری آن، به‌ویژه در درختان شاخه زاد، اهمیت زیادی دارد. به این موضوع در جنگل های زاگرس ـ که بخش بیشتر آنها را درختان شاخه زاد تشکیل میدهند ـ باید بیشتر توجه شود. بنابراین، این پژوهش با هدف دستیابی به روشی کارآمد در محاسبه قطر یقه در درختان شاخه زاد بلوط ایرانی ـ از مهمترین گونه های جنگل های زاگرس ـ انجام شده است. ب...
[ 14 ] - ارزیابی روشهای اندازه‌گیری تاج درختان شاخهزاد در جنگلهای زاگرس با استفاده از تصاویر هوایی UltraCam-D
تاج پوشش مهمترین ویژگی زیستسنجیِ مورد استفاده در مدیریت جنگلهای زاگرس بوده که اندازه‌گیری این ویژگی در درختان شاخهزاد با شکل تاج نامتقارن اهمیت بیشتری دارد. بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی صحت و دقت روشهای میدانی تعیین مساحت تاج درختان شاخهزاد بلوط ایرانی و امکان برآورد قطر متوسط تاج این درختان با استفاده از تصاویر هوایی UltraCam-D انجام گرفت. بدین‌منظور، در یک محدوده به مساحت 30 هکتار د...
[ 15 ] - کارایی روش کوکریجینگ در تهیه نقشه ویژگیهای زیست‌سنجی درختزارهای بنه (Pistacia atlantica Desf.) استان فارس
این مطالعه با هدف ارزیابی کارایی روش کوکریجینگ برای تهیه نقشه‌های ویژگیهای زیست‌سنجی درختزارهای بنه در جنگلهای زاگرس در مقایسه با روش کریجینگ انجام شد. یک توده پوشیده از درختان بنه به مساحت 45 هکتار در جنگل تحقیقاتی بنه فیروزآباد استان فارس انتخاب و با استفاده از یک شبکه 72 × 72 متر، 87 قطعه نمونه دایره‌ای 8 آری در آن قرار گرفت. ویژگیهای زیست‌سنجی (ارتفاع، قطر برابر سینه، تعداد در هکتار و د...
[ 16 ] - ارزیابی برهمکنش درون گونه‌ای درختان شیشم (Dalbergia sissoo Roxb.) در ذخیره‌گاه شیشم استان خوزستان
Positive and negative (facilitative and competitive) interactions of plants are important issues in autecology and can be evaluated by the spatial pattern analysis in plant ecosystems. This study investigates the intraspecific interactions of Indian rosewood (Dalbergia sissoo Roxb.) trees in Indian rosewood Reserve of Khuzestan province. Three 150 m × 200 m plots were selected and the spatial l...
[ 17 ] - تأثیر الگوی پراکنش درختان بر برآورد تراکم با روش نمونه برداری نزدیک‌ترین فرد: مطالعات موردی در درختزارهای بنه زاگرس و تودههای شبیه سازی شده
Distance methods and their estimators of density may have biased measurements unless the studied stand of trees has a random spatial pattern. This study aimed at assessing the effect of spatial arrangement of wild pistachio trees on the results of density estimation by using the nearest individual sampling method in Zagros woodlands, Iran, and applying a correction factor based on the spatial p...
[ 18 ] - کاربرد شاخص‌های نزدیک‌ترین همسایه در شاخه‌زادهای بلوط ایرانی (Quercus brantii var. persica) جنگلهای زاگرس
The ecological relationship between trees is important in the sustainable management of forests. Studying this relationship in spatial ecology, different indices are applied that are based on distance to nearest neighbor. The aim of this research was introduction of important indices based on nearest neighbor analysis and their application in the investigation of ecological relationship between...
[ 19 ] - تحلیل ساختار تیپ های مختلف در جنگل های ناو اسالم گیلان با استفاده از شاخص های نزدیک ترین همسایه
توصیف کمی ساختار جنگل به عنوان یکی از مناسب ترین ابزارها در مدیریت نوین جنگل در نظر گرفته می شود. در این تحقیق ساختار گونه های درختی تیپ های راش (Fagus)، راش- ممرز (Fagus-Carpinus) و راش- افرا (Fagus-Acer) جنگل های هیرکانی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. به منظور انجام این تحقیق 5 قطعه نمونه یک هکتاری در هر یک از تیپ های مذکور جنگلی ناو اسالم گیلان که از لحاظ شرایط محیطی همگن بودند، آماربرداری ش...
[ 20 ] - ارزیابی خطر زوال پوشش گیاهی با استفاده از الگوی جدید NIDLTS و GIS، مطالعه موردی: حوضه تنگ بستانک، استان فارس
تخریب منابع طبیعی و محیط زیست از مهمترین دغدغه‌ها در مناطق مختلف جهان خصوصا نواحی خشک می‌باشد. به‌طوری که سطوح وسیعی از این اراضی در طیف گستردهای از فرایندهای تخریب در حال نابودی است. از این‌رو، ارزیابی و تهیه نقشه آسیب‌پذیری به زوال پوشش گیاهی در ایران می‌تواند برنامه‌های مدیریتی و اجرایی را تسهیل کند. در پژوهش حاضر، معیارهای مورد استفاده در یک مدل جدید برای ارزیابی زوال پوشش گیاهی به...
نویسندگان همکار