ابوالفضل مشکینی

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس

[ 1 ] - رتبه بندی شهرستان‌های استان خراسان رضوی از نظر شاخص‌های توسعه یافتگی با استفاده از روش تحلیل عاملی

رشد و توسعه به عنوان یک مقوله ی اقتصادی- اجتماعی، نخست به وسیله اقتصاددانان مطرح شد و سپس به علوم دیگر راه یافت. هدف اصلی توسعه کاهش نابرابری های منطقه ای و تسریع رشد اقتصادی است. سطح بندی و رتبه بندی با استفاده از روش های علمی باعث شناخت نابرابری های ناحیه ای می شود. شناخت و بررسی توانایی ها و امکانات نواحی و رتبه بندی آن ها، نخستین گام در برنامه ریزی و توسعه نواحی به شمار می رود. این پژوهش از...

[ 2 ] - سنجش گستردگی شهری و تأثیر آن بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده ازRS و GIS، نمونه موردی: شهر کرج طی دوره 1391-1363

رشد شتابان شهرنشینی طی چهار دهه اخیر سبب شده است که فضای فیزیکی- کالبدی شهرها گسترش یافته و زمین‌های پیرامونی خود را که اغلب اراضی کشاورزی مرغوب و باغات می‌باشند را از بین ببرد و در بافت و کالبد خود قرار دهند. گسترش تدریجی کالبد شهر به پیرامون و دست‌اندازی شهر به اراضی کشاورزی و باغات، محدودیت‌ها و زیان‌های زیست‌محیطی خاص خود را تحمیل می‌کند. با توجه به اینکه ارزیابی روند گستردگی شهری و آگاهی ا...

[ 3 ] - تحلیلی بر برنامه ریزی و رابطۀ میان عدالت شهری و سرمایه اجتماعی در محله های شهر فردوسیه – شهرستان شهریار

عدالت شهری در محله ها به عنوان ابزار برنامه ریزان شهری به طور چشم گیری رو به افول نهاده است و این در صورتی است که زمینه های لازم برای ایجاد و ارتقای سرمایه اجتماعی وجود دارد تا بتوان عدالت را در سطح خردتر آن یعنی محلات پدیدار نمود.مشارکت و اعتماد شهروندان به مدیران شهری را می توان از عوامل مهم در شکل گیری سرمایه اجتماعی در محلات بیان کرد.هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی ارتباط میان عدالت شهری و ...

[ 4 ] - بررسی مؤلفه ها و شاخص های شهر اسلامی با تأکید بر نقش و اهمیت فرهنگ سازی در تحقق الگوی شهرسازی اسلامی ـ ایرانی

در جهان بینی اسلامی، فرهنگ به معنای اخص آن مشتمل بر نظام اعتقادات، ارزش ها، اخلاقیات و رفتارها بوده و منعبث از وحی و جهت دهنده و محتوا بخش نظام ها و بخش های جامعهاست. باورهـا، اعتقادات و ارزش هـای اسـلامی، شـاکله نهادهـا و سـازمان جامعـه اسلامی را ایجاد کرده و در تار و پود اندیشه و رفتار فردی و اجتماعی فرد مسلمان تنیده شده اند. چنین یکپارچگی و درهم تنیدگی کل نمـای اعتقادات و باورها و نیز ارزش ه...

[ 5 ] - رتبه بندی شهرستان‌های استان خراسان رضوی از نظر شاخص‌های توسعه یافتگی با استفاده از روش تحلیل عاملی

رشد و توسعه به عنوان یک مقوله ی اقتصادی- اجتماعی، نخست به وسیله اقتصاددانان مطرح شد و سپس به علوم دیگر راه یافت. هدف اصلی توسعه کاهش نابرابری های منطقه ای و تسریع رشد اقتصادی است. سطح بندی و رتبه بندی با استفاده از روش های علمی باعث شناخت نابرابری های ناحیه ای می شود. شناخت و بررسی توانایی ها و امکانات نواحی و رتبه بندی آن ها، نخستین گام در برنامه ریزی و توسعه نواحی به شمار می رود. این پژوهش از...

[ 6 ] - واکاوی زیست پذیری در فضاهای شهری با رویکرد کالبدی (مطالعه موردی: شهر زنجان)

ارتقاء زیست پذیری شهر به مثابه یک آرمانی مشروع، در صدر بسیاری از اسناد شهرسازی به چشم می خورد؛ چنانکه در سالیان اخیر به موازات مطرح شدن نظریه توسعه پایدار، این رویکرد به عنوان یک موضوع مهم علمی در کلیه جوامع علمی مطرح بوده و بخش وسیعی از ادبیات برنامه ریزی شهری را نیز به خود اختصاص داده است. لذا هدف این پژوهش بررسی وضعیت زیست پذیری درسطح محلات شهر زنجان است. پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان زیست پذ...

[ 7 ] - تحلیل فضایی سنجش میزان تکه‌تکه شدن شهری (محلات ناحیه 1 منطقه 14 شهر تهران)

سرعت رشد شهرنشینی موجب تغییرات چشم‌گیری در شیوه­ استفاده اراضی شده که موجب تکه‌تکه شدن اراضی شهری و قرار گرفتن هر کدام به عملکردی تخصصی شده است. در برنامه‌ریزی فضایی تکه‌تکه شدن یک پدیده شناخته‌شده می­باشد که ظهور اولیه آن را می­توان در زمینه کاربری اراضی شهری یافت. در مبانی سیاست­های فضایی تکه‌تکه شدن فضایی اغلب به عنوان یک پدیده­ی منفی درک شده، ولیکن هدف این پژوهش استفاده از این مفهوم در سنجش...

[ 8 ] - تبیین معیارهای درونگرایی در شهرهای اسلامی

موضوع درون گرایی به عنوان یکی از شاخص ترین ویژگی های مطرح شده در شهرسازی منتسب به اسلام می باشد. اگر بخواهیم یک ویژگی مشترک بین تمام رویکردهایی که در مطالعات معماری اسلامی وجود دارد ذکر کنیم درونگرایی مسلما از اولین گزینه هاست. در معماری اسلامی محرمیت و نداشتن دید روی بنای مجاور  به عنوان یکی از معیارهای طراحی در ساخت شهرهای اسلامی نام برده می شود و اهمیت حریم خصوصی و استحقاق برخورداری از آن و ...

[ 9 ] - تببین الگوی سازمان یابی فضایی زیست پذیری شهری (نمونه موردی: شهر ایلام)

زیست‌پذیری به‌عنوان مفهومی چندبعدی، بازتابی از نوع فعالیت‌ها است که در فضا صورت پذیرفته و محیط زیست شهری را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. بنابراین می‌توان گفت زیست پذیری با هدایت سازمان‌یابی فضایی شهر معنای واقعی می‌گیرد. از آنجایی‌که رویکرد زیست پذیری بر مبنای بستر جغرافیایی و شرایط محلی حاصل از سازمان فضایی سنجیده می‌شود ازاین‌رو پژوهش حاضر می‌کوشد تا میزان اثرگذاری سازمان‌یابی فضایی بر زیست پذیری ...

[ 10 ] - آینده‌نگاری حکمروایی، بسط مفهوم و آیندة حکمروایی کلان‌شهر تهران

آیندة شهر تهران به‌عنوان پایتخت و یک کلان‌شهر در گرو تغییرات شدید در کلان‌روندهای محیطی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فناورانه است. در میان این دگرگونی‌ها و تحولات شدید، ساختار حکمروایی کلان‌شهر تهران نیز مستثنا نخواهد ماند و آینده‌های مختلفی در پیش دارد. براین‌اساس نیاز است این آینده­ها شناسایی شده و مدنظر قرار بگیرد تا مسیر بهینه برای عبور از چنین تحولاتی آشکار شود. در این پژوهش دربارة اصول و مف...

[ 11 ] - تحلیلی بر توسعه فضایی- کالبدی برمبنای اصول شهر زیست پذیر (مطالعه موردی مناطق 6 گانه اسلامشهر)

شناخت الگوی توسعه فضایی –کالبدی شهرها برای تدوین سیاستهای مناسب برمبنای استاندارد های زندگی ضروریست . براین اساس این پژوهش بر مبنای چگونگی الگوی توسعه فضایی شهر اسلامشهر و تطبیق آن با شاخص های شهر زیست پذیر می باشد . روش پژوهش حاضر " توصیفی -تحلیلی" می باشد. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده اند که برای سنجش روایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. که پایایی آن با میزان 940/0 به تایید...

[ 12 ] - کاربست جهان بینی اسلامی در شهرهای ایرانی- اسلامی با تأکید بر توسعه پایدار محله ای

ایجاد و گسترش "شهر اسلامی- ایرانی" و همچنین تغییر و تحول شهرهای موجود به سمت شهرهای مطلوب، یکی از لوازم بروز و ظهور تمدن ایرانی اسلامی است که هدف اصلی در آن هدایت انسان به سمت تعالی و کمال خواهد بود. با طلیعه ی اسلام جهان بینی جدیدی مبتنی بر برادری و برابری به منصه‌ی ظهور رسید. این طرز تفکر بر شکل شهرنشینی و جامعه شهری اثر گذاشته است. در واقع، شهرهای اسلامی از دستورات و قوانین اسلامی متخذ از کت...

[ 13 ] - تحلیل ساختاری-کارکردی توسعه حمل و نقل محور در محدوده طرح ترافیک کلانشهر تهران

       امروزه با رشد فیزیگی شهرهای بزرگ و افزایش سفرهای درون شهری، مسئله حمل و نقل و دستیابی به یک الگوی مطلوب توسعه فضایی مبتنی بر حمل و نقل عمومی محور، اهمیت بسزایی دارد. در این راستا شناخت محدودیت های ساختاری-کارکردی شهرها در زمینه توزیع فضایی کاربری ها، خدمات و جمعیت، نحوه ایجاد تعادل بین ظرفیت های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی شهر با پتانسیل های حمل و نقل، می تواند به راهبردهای توسعه فضایی مطل...

[ 14 ] - Measuring Spatial Expansion of Tehran Metropolis and its Impact on Environmental Changes

Increasing urbanization in the urbanized world has posed major challenges to the sustainability of metropolitan areas, especially in developing countries in various aspects of sustainable development, and has provided them with the prospect of unsustainable development. Excessive land use and its consequent land use changes and land cover are one of the environmental problems caused by the high...