ابوالفضل شاه آبادی
دانشیار اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا، همدان
[ 1 ] - تأثیر حقوق مالکیت فکری بر نابرابری درآمد در کشورهای درحالتوسعه و توسعه‌یافته منتخب
نابرابری درآمدیکی از شاخصهای مهم توسعه اقتصادی محسوب میشود که از عوامل متعددی تأثیر می‌پذیرد. یکی از متغیرهای اثر گذار بر توزیع درآمد که کمتر مورد توجه مطالعات تجربی بوده است، حقوق مالکیت فکری است. حقوق مالکیت از یکسو با تشویق نوآوری منجر به افزایش بهرهوری و تولید شده و موجب کاهش نابرابری درآمد میشود و از سویی دیگر میتواند زمینه ایجاد انحصار و افزایش قیمت کالاها، خدمات و فناوریها را فرا...
[ 2 ] - تأثیر متقابل توسعه مالی و آزادی اقتصادی بر ضریب نفوذ بیمه در کشورهای منتخب ناموفق در توسعه صنعت بیمه
The insurance industry as a means of transferring risk and paying damages, ensures the future and the confidence of individuals and as an investor's institution, It cumulation the saving resources and allocates it to the needs of investment and economic growth of the countries. Therefore, it is necessary to identify the factors influencing the development of this industry in countries with a lo...
[ 3 ] - تأثیر متقاطع فراوانی منابع مالی با شاخص نهادی حکمرانی در توزیع درآمد در کشورهای اسلامی منتخب
در این تحقیق سعی شده است تأثیر متقاطع فراوانی منابع مالی با شاخص حکمرانی خوب در توزیع درآمد در کشورهای منتخب اسلامی طی دورۀ زمانی 1996 تا 2015 بررسی شود. جامعۀ آماری از هجده کشور اسلامی تشکیل شده است. مدل تحقیق با استفاده از داده‌های تابلویی پویا و به‌روش گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) برآورد شد. نتایج مطالعه حاکی از تأثیر منفی و به‌لحاظ آماری معنادار متغیر تقاطعی فراوانی منابع مالی با حکمرانی ب...
[ 4 ] - تأثیر انباشت تحقیق و توسعه (داخلی و خارجی) و سرمایه انسانیِ بخش کشاورزی بر فقر مناطق روستایی ایران
با توجه به استقرار 9/25 درصد جمعیت کشور در روستاها و نقش بسزایی که روستاها در تأمین امنیت غذایی، تولید مواد اولیه صنایع، افزایش ارزش افزوده و اشتغال و کاهش فقر دارند؛ بررسی مسائل روستاییان از اهمیت والایی برخوردار است. همچنین با توجه به اشتغال بخش اعظم روستاییان در فعالیتهای کشاورزی مسلماً یکی از کانالهای مؤثر بر کاهش فقر روستایی افزایش ارزش افزوده بخش کشاورزی از طریق افزایش انباشت تحقیق...
[ 5 ] - تحلیل رفتار مصرفی خانوارها در مناطق شهریِ استان چهارمحال و بختیاری
مطالعه رفتار مصرفی خانوار درون یک جامعه به عنوان واحد مصرفکننده درون جامعه یکی از مباحث پرکاربرد در سیاستگذاری‌ها است. هدف این مقاله شناخت رفتار تقاضای خانوار شهری استان چهارمحال و بختیاری از طریق الگوی دستگاه تقاضای تقریباً ایدهآل در قالب گروه کالاها و خدمات آب، برق و سوخت، درمان و بهداشت، خوراکی و آشامیدنیها، پوشاک و کفش، حمل و نقل و ارتباطات، لوازم و اثاثیه منزل و سایر کالاها و خدم...
[ 6 ] - تأثیر زیرساخت های اقتصادی بر گردشگری: رویکرد پانل دیتا مقایسه‌ی تطبیقی کشورهای درحال توسعه و توسعه‌یافته
چکیده در مطالعات تجربی در زمینه‌ی بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری، شاهد گونه‌ای نقص در مدل‌سازی تابع تقاضای گردشگری هستیم؛ چراکه توجه اصلی در مطالعات، بر روی عوامل متداول تقاضای گردشگری (همچون درآمد و سطح قیمت کشورها) معطوف شده است و کمتر به عوامل سمت عرضه‌ی خدمات گردشگری (همچون زیرساختهای شبکه‌ی حمل و نقل کشور، زیرساختهای فناوری ارتباطات و اطلاعات، سطح بهداشت و آموزش کشورها) توجه شده اس...
[ 7 ] - اثرات مستقیم و غیر مستقیم نفت بر بهرهوری کل عوامل تولید اقتصاد ایران(با استفاده از روش سیستم معادلات همزمان)
نفت نقش مهمی را در تأمین منابع مالی کشور ایفا میکند و میتواند به عنوان اهرمی مثبت در جهت ارتقای بهرهوری کل عوامل تولید و کاهش شکاف فنی کشور با کشورهای توسعه یافته عمل کند اما اکثر کشورهای صاحب درآمدهای نفتی با وجود حجم قابل توجه درآمدهای حاصل از این منابع، عملکرد مناسب اقتصادی ندارند. از این رو مطالعه حاضر با بهره‌گیری از سیستم معادلات همزمان به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم نفت بر بهرهوری...
[ 8 ] - تأثیر بهبود مدیریت فراوانی ثروت نفتی بر سرانه هزینههای بهداشت عمومی کشورهای برگزیده نفتی و توسعه یافته: رویکرد پانل GMM
تأثیر افزایش هزینههای بهداشت عمومی برعملکرداقتصادی–اجتماعی افراد جامعه وبهویژه اهمیت و نقش آن درتأمین و تضمین توسعه پایدار درکشورهای در حال توسعهوتوسعه یافته ازگذشتهتاکنون، موردتوجه اقتصاددانانوسیاست‌گذارانبودهاست. بدینمنظور، الگوهای زیادی تلاشنمودندتابتوانند عوامل مؤثر بر رشد سرانه هزینههای بهداشت عمومی را شناسایی و نحوه اثرگذاری این مؤلفه‌ها را توضیحدهند. باتوجه بهنقشحیاتیسرانه هزینههای...
[ 9 ] - تاثیر انباشت سرمایه تحقیق و توسعه و سرمایه فیزیکی بر رشد اقتصادی: شواهدی از کشورهای ایران، ترکیه و مالزی
نظریه‌های اخیر رشد اقتصادی ابداعات حاصل از تحقیق و توسعه را موتور اصلی پیشرفت فناوری و رشد اقتصادی می‌دانند. بر این اساس، مطالعه حاضر تأثیر سرمایه تحقیق و توسعه و سرمایه فیزیکی بر اقتصاد کشورهای ایران، ترکیه و مالزی را با استفاده از روش رگرسیون با وقفه‌های توزیعی طی دوره زمانی 2012-1981 مدل‌سازی و مقایسه میکند. نتایج دلالت دارند که تأثیر بلندمدت سرمایه تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادیدر کشورمالزی ...
[ 10 ] - وفور منابع طبیعی و تولید ناخالص داخلی سرانه در کشورهای نفتی با تأکید بر آزادی اقتصادی
طی سالیان گذشته همواره بین پژوهشگران اقتصادی در زمینه ارتباط بین وفور منابع طبیعی با رشد اقتصادی اختلاف نظر وجود داشته است. عده ای براساس شواهد تجربی به بازدارنده بودن وفور منابع در مسیر دستیابی به تولید ناخالص داخلی اعتقاد داشته اند، در حالیکه برخی دیگر از محققین با ارائه شواهدی بر این باورند منابع طبیعی در ذات خود اثر مثبت بر تولید ناخالص داخلی دارد، ولی اثر غیرمستقیم و متقاطع آن منفی است. هد...
[ 11 ] - بررسی رابطه علّی بهره وری کل عوامل و نرخ بیکاری در اقتصاد ایران
کاهش نرخ بیکاری یکی از بارزترین اهداف برنامهریزان و تصمیمگیران اقتصادی کشورها محسوب میشود و رسیدن به این مهم، سرآغاز از میان بردن بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی خواهد بود. براساس مبانی نظری و مطالعات تجربی بهرهوری کل عوامل نقش تعیینکنندهای بر نرخ بیکاری دارد. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی اثر بهرهوری کل عوامل بر نرخ بیکاری اقتصاد ایران و بررسی جهت علّیت بین این دو متغیر طی دوره 1388-1350می...
[ 12 ] - تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم نوآوری بر عرضه صادرات کشورهای منتخب درحال توسعه و توسعه یافته (با رویکرد معادلات همزمان)
هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر نوآوری بر صادرات کشورهای منتخب درحال توسعه و توسعه یافته طی دوره زمانی 2012-2007 با رهیافت پانل دیتا و با روش تخمین معادلات رگرسیون به ظاهر نامرتبط (SUR) در قالب سیستم معادلات همزمان است. براساس یافته های برآورد معادله عمومی در کشورهای درحال توسعه، ضرایب متغیرهای شاخص جهانی نوآوری و تولید ناخالص داخلی، مثبت و معنادار و ضرایب شاخص حکمرانی و انباشت جریان ورودی سرمایه گ...
[ 13 ] - اثر متقاطع فراوانی منابع طبیعی و حکمرانی خوب بر بهرهوری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب صادرکننده نفت
محدودیت عوامل تولید سبب شده تا افزایش بهرهوری به عنوان مهم ترین اولویت جهت دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی مطرح شود. به گونه ای که در رشد تولید ملی کشورهای توسعه یافته سهم «افزایش بهره وری» از سهم «افزایش کمی نهاده ها» پیشی گرفته است. اما شواهد تجربی نشان می دهد اغلب کشورهای صادرکننده منابع طبیعی به دلایل عدیده ای از جمله بهره وری پایین کل عوامل تولید از دستیابی به رشد اقتصادی مستمر و باثبات مح...
[ 14 ] - تاثیر مؤلفه های دانش بر عرضه صادرات بخش کشاورزی ایران
با توجه به اهمیت صادرات غیرنفتی و به‌منظور کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، بررسی دقیق عوامل تعیینکننده عرضه صادرات بخش کشاورزی از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. از اینرو، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر انباشت هزینههای تحقیق و توسعه داخلی و سرریز تحقیق و توسعه شرکای تجاری از کانال واردات، انباشت هزینههای ترویج و آموزش و سرمایه انسانی بر عرضه صادرات بخش کشاورزی در دوره 1392-1350 پرداخته است. یافته‌ها...
[ 15 ] - تأثیر بهبود مدیریت فراوانی منابع طبیعی از کانال حکمرانی بر مهاجرت نخبگان
الگوهای زیادی تلاش نمودند تا بتوانند عوامل مؤثر بر مهاجرت نخبگان را شناسایی و نحوه اثرگذاری این مؤلفه ها را توضیح دهند. در این میان برخی از اقتصاددانان معتقدند فراوانی منابع طبیعی به واسطه تشدید رفتارهای رانت جویانه در اقتصاد، اختلال در تخصیص منابع، افزایش نابرابری اجتماعی و اقتصادی، ضعف مدیریت دولت ها در استفاده از این منابع جهت گسترش تقاضای سرمایه انسانی باعث تشدید مهاجرت نخبگان در کشورهای دا...
[ 16 ] - تأثیر نابرابری درآمد بر تابع تقاضای واردات کالاهای مصرفی ایران
توزیع درآمد چگونگی سهم افراد جامعه از درآمدملی و درجه نابرابری موجود بین افراد جامعه را توصیف می کند. زیرا افزایش نابرابری موجب افزایش قدرت خرید اقشار پردرآمد و افزایش تقاضای کالاهای باکشش مصرفی که عمدتاً لوکس وارداتی هستند، می گردد باعث تغییر در ترکیب کالاهای مصرفی داخلی و وارداتی می گردد. لذا مطالعه حاضر به بررسی تاثیر نابرابری درآمد برواردات کالاهای مصرفی ایران طی دوره 1391-1348می‌پردازد. مدل...
[ 17 ] - اثر حکمرانی و حقوق مالکیت فکری بر سرریز دانش در کشورهای درحالتوسعه منتخب
در دهه‌های اخیر، دانش و مؤلفه‌های دانش‌محور در فعالیتهای اقتصادی و دستیابی به رشد و توسعه اقتصای مستمر و باثبات اهمیت ویژه‌ای داشته و از اینرو، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر سرریز دانش ضروری به نظر می‌رسد. مطالعه حاضر با استفاده از رهیافت پانل دیتا به بررسی تأثیر حکمرانی1 و حقوق مالکیت فکری2 بر سرریز دانش3 (از کانال واردات و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی) کشورهای درحالتوسعه منتخب در دوره زمانی 201...
[ 18 ] - تأثیر امنیت اقتصادی بر تولید ناخالص داخلی کشورهای منتخب G77
بهبود رشد اقتصادی و بررسی عوامل مؤثر بر تولید یکی از دغدغه‌های اصلی اقتصاددانان در هر برهه زمانی ــ به‌ویژه در دهه‌های اخیر بوده و بهبود روابط انسانی و کاهش احتمال بروز اختلافات در این روابط مورد توجه اقتصاددانان نهاد‌گرا قرار گرفته است. بنابراین، داشتن رشد اقتصادی مطلوب همواره یکی از اولویت‌های هر نظام اقتصادی بوده و در این میان، اقتصاددانان کوشیده‌اند با تعیین عوامل مؤثر بر تولید، این هدف ر...
[ 19 ] - برآورد کششهای تقاضای بیمه‌های اشخاص و اندازه‌گیری اثرات رفاهی افزایش حق‌بیمه‌ها: کاربردی از سیستم تقاضای تقریباً ایدهآل
وجود کژگزینی و کژمنشی در بازار بیمه به افزایش حق‌بیمه‌ها و از این رو خروج افراد با درجۀ ریسک‌گریزی بالا از بازار منجر می‌شوند، درنتیجه احتمال ناکارایی در بازار بیمه افزایش می‌یابد. بیمه‌گران با اطلاع از کششهای تقاضای بیمه‌ها و اندازه‌گیری اثرات رفاهی افزایش حق‌بیمه‌ها می‌توانند با اتخاذ سیاستهای مناسب مانع از این رخداد شوند. مطالعۀ حاضر این موضوع را در مورد بیمه‌های اشخاص با استفا...
[ 20 ] - عوامل تأثیرگذار بر انباشت پژوهش و توسعه داخلی و سرریز پژوهش و توسعه شرکای تجاری از کانال واردات بخش کشاورزی در ایران
به دلیل رشد سریع جمعیت انجام فعالیتهای پژوهش و توسعه در بخش کشاورزی منجر به افزایش تولیدات کشاورزی در کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته شده است. با توجه به پایین بودن انباشت پژوهش و توسعه داخلی در کشورهای درحال توسعه، انجام فعالیتهای پژوهش و توسعه داخلی و جذب و بومی نمودن پژوهش و توسعه شرکای تجاری از کانال واردات میتواند کمک شایان توجهی به کاهش شکاف فناوری و همچنین، افزایش ارزش‌افزوده...
[ 21 ] - تأثیر انباشت هزینه پژوهش و توسعه داخلی و خارجی در بخش کشاورزی بر توزیع درآمد روستایی در ایران
با توجه به این‌که 5/28 درصد از جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی میکنند و همچنین، نقشهای گوناگونی که توسعه روستایی میتواند در توسعه همهجانبه ملی ایفا کند، بررسی مسایل جوامع روستایی از جمله بررسی توزیع درآمد بسیار ضروری است. از سوی دیگر، فناوری بخش کشاورزی از راه فعالیتهای پژوهش و توسعه داخلی و خارجی به عنوان یکی از متغیرهای مؤثر بر توزیع درآمد روستاییان است. لذا هدف این پژوهش بررسی تأ...
[ 22 ] - تعیین کننده های عرضه و تقاضای بازار برنج ایران
برنج به عنوان یکی از مهم ترین اقلام سبد مصرفی خانوارهای ایرانی است و در تأمین امنیت غذایی جامعه نقشی مهمی را ایفا می کند. از این رو دولت به منظور تنظیم بازار و کنترل قیمت، هر ساله بخشی از منابع محدود ارزی کشور را به واردات برنج اختصاص می دهد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل تعیین کننده ی عرضه و تقاضای برنج ایران طی دوره ی 1386-1360 است. بدین منظور اقدام به تخمین تابع عرضه در قالب الگوی تعدیل جزئ...
[ 23 ] - اثر متقابل فراوانی منابع طبیعی و آزادی اقتصادی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در کشورهای منتخب صادرکننده نفت
سرمایه گذاری، ترکیب تقاضای بنگاه ها و عرضه پس‌انداز خانوارها را نشان می دهد و به علت ماهیت فرار، نمایانگر نوسانات کوتاه مدت در اقتصاد هر کشوری است. در این تحقیق سعی شده است، اثر فراوانی منابع طبیعی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی از کانال شاخص آزادی اقتصادی و پنج شاخص اصلی آن( اندازه دولت، ساختار قانونی امنیت و حقوق مالکیت، دسترسی به پول سالم، آزادی تجارت خارجی و شاخص مقررات) در کشورهای منتخب صادرکنن...
[ 24 ] - تاثیر نوآوری بر صادرات صنایع مبتنی بر فناوری برتر کشورهای منتخب درحال توسعه و توسعه یافته
آنچه که امروزه در مرکز توجه بازارهای منسجم منطقهای و فرامنطقهای قرار دارد، تمایل روزافزون برای تبادل کالاها و خدمات متکی بر فناوریهای نوین علمی است، لذا استفاده و به‌کارگیری دانش روز و هماهنگسازی تولیدات داخلی با معیار مطلوب تولیدات جهانی، ازجمله اولویتها و الزامات سیاستگذاران اقتصادی در بین راهبردهای توسعة صادرات، محسوب میشود. بسط و گسترش فضای نوآوری، ابتکارات و بسترسازی جهت استفادة منا...
[ 25 ] - حکمرانی و آزادی اقتصادی (مطالعه موردی کشورهای گروه D8 وG7)
هدف مطالعه حاضر تحلیل مقایسه ای جایگاه کشورهای عضو گروه D8 وG7 در شاخص های حکمرانی و آزادی اقتصادی طی دوره زمانی 2012-2000 است. زیرا در عصر کنونی، بهبود آزادی اقتصادی یکی از روش های عمده دستیابی به منابع مالی، پیشرفت های فناوری، دانش و مدیریت جهت دستیابی به رشد اقتصادی مستمر و باثبات در کشورها است. از اینرو کشورها همواره در جستجوی راه هایی برای ارتقا هر چه بیشتر آزادی اقتصادی هستند. نتایج مطالع...
[ 26 ] - تأثیر هوش بازاریابی و هوش کسب و کار بر کسب مزیت رقابتی در صنعت توزیع دارو با در نظرداشتن نقش تعدیلگر هوش رقابتی
Pharmaceutical distribution industry, as one of the most important parts of the drug supply chain, is in an environment where, on the one hand, internal factors and, on the other hand, competition with large multinational corporations has exposed it to various risks and dangers. Investigating the impact of different in-house variables and outsourcing variables helps to increase the efficiency a...
[ 27 ] - The Impact of Strategic Sustainability Management and Export Environment on the Export Performance of Caviar
The purpose of this study was evaluation of export performance of Iranian caviar and identification of its affecting factors. Therefore, this study has examined theimpact of variables like ability of strategic sustainability management, the measure of export market-oriented and export flexibility taking into consideration of environmental differences between internal and external market on exp...
[ 28 ] - تأثیر توسعه صادرات با فناوری برتر بر مهاجرت نخبگان در کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منطقه منا)
مهاجرت نخبگان یکی از چالشهایی است که کشورهای زیادی از دیرباز با آن مواجه هستند و از آن به‌عنوان یکی از مسایل آسیبزا در کشورها یاد میشود، بنابراین ارزیابی علل مهاجرت نخبگان امری ضروری و اجتنابناپذیر است. یکی از موضوعاتی که میتواند بر جریان خروج نخبگان از کشورهای درحال توسعه تأثیر داشته باشد، توسعه صادرات با فناوری برتر است، زیرا با افزایش سهم صادرات محصولات با فناوری بالا، تقاضا برای نیروی...
[ 29 ] - تاثیر مولفه های دانش بر اقتصاد مقاومتی از منظر نهج البلاغه
با نگاهی به پژوهش های صورت گرفته در این زمینه، شاخص هایی همچون مردمی کردن اقتصاد، کاهش وابستگی به نفت، اصلاح الگوی مصرف، مبارزه با فساد، حمایت از تولید داخلی و از همه مهم تر اقتصاد دانش بنیان را می توان از جمله مولفه های اقتصاد مقاومتی دانست. به دلیل آنکه پیاده سازی ابعاد مختلف اقتصاد مقاومتی تنها در فضای اقتصاد دانش بنیان است که امکان پذیر می شود؛ لذا ضروریست در جهت تشریح مولفه های اقتصاد دانش...
[ 30 ] - تأثیر مؤلفه های اقتصاد دانش بر پیچیدگی اقتصادی ایران
شاخص پیچیدگی اقتصادی بیانگر میزان و تنوع سبد صادراتی یک کشور است. بررسی ها نشان داده است کشورهایی که علاوه بر داشتن تنوع محصولات، دارای محصولات پیچیده تولیدی نیز میباشند، معمولاً از لحاظ اقتصادی پیشرفته تر هستند و انتظار میرود رشد اقتصادی سریعتری داشته باشند. همچنین تأثیر مؤلفه های اقتصاد دانش بر پیچیدگی اقتصادی در قالب شبکه های بزرگ و پیچیده، این توانایی را به آنها خواهد داد تا مجموعه ای از کال...
[ 31 ] - تأثیر جذب سرریز فناوری و کارآفرینی بر پیچیدگی‌اقتصادی
پیچیدگی اقتصادی از عوامل اصلی رشد و توسعه اقتصادی است. ازاین‌رو بررسی عوامل مؤثر بر پیچیدگی اقتصادی از مهم‌ترین زمینه‌های مطالعاتی اقتصاددانان میباشد. شاخص پیچیدگی اقتصادی سنجش ویژگی‌های محصولات تولیدی سیستم‌های اقتصادی در سطح کشورها است. همچنین، این شاخص به دنبال تبیین دانش انباشته شده در جمعیت یک کشور میباشد (شبکه‌هایی که توسط مردم شکل می‌گیرند) که نتیجه آن در ترکیب صنعتی کشورها قابل‌مش...
[ 32 ] - تأثیر جذب سرریز دانش بر توسعه بانکی کشورهای منتخب دارای فراوانی منابع طبیعی
توسعه بخش بانکی به عنوان یکی از ابعاد توسعه بخش مالی نقش مهمی در تقویت حس سپردهگذاری مردم برای هدایت پساندازهای آنان به سمت فعالیتهای تولیدی ایفا میکند. لذا توجه به عوامل تعیینکننده این بخش از توسعه مالی لازم به توجه است که در این پژوهش، جذب سرریز دانش از اهمترین عوامل موثر بر توسعه بخش بانکی، مورد توجه قرار گرفته که از توجه پژوهشگران و دولتمردان دور...
[ 33 ] - تاثیر جهانی شدن و رقابت‌پذیری بر تاب آوری اقتصادی کشورهای منتخب سند چشم‌انداز و گروه جی‌هفت
حیطه فعالیت تاب آوری اقتصادی را می توان به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم نمود، زیرا جهت دستیابی به یک اقتصاد تاب آور و مقاوم هم اصلاح ساختار اقتصادی-سیاسی-اجتماعی داخل پراهمیت است و هم برقراری روابط مناسب با دنیای خارج. لذا جهانی شدن، قدرت رقابت‌پ 2000 ذیری و میزان ریسک یک کشور در مقایسه با سایر کشورهای جهان به عنوان اساسی ترین عوامل تاثیرگذار بر تاب آوری اقتصادی جوامع معرفی می شود. در این راستا...
نویسندگان همکار
علی سیاح 1