زبان سغدی از شاخ? زبانهای ایرانی میان? شرقی و، از نظر تنوّع و حجم ادبیات، مهمترین آنها است و از قرن اول تا سیزدهم میلادی در گستر? جغرافیایی عظیمی، از دریای سیاه تا چین، مردمانی ایرانی تبار بدان تکلّم میکردند. آثار دینی سغدی مسیحی از کتابخان? یک صومع? ویران مسیحی نستوری، در بولایق، شمال تورفان، به دست آمده اند. بیشتر این آثار را مبلّغان مسیحی نستوری از زبان سریانی به زبان سغدی ترجمه کردند. اغلب این...

آرکی تایپ (کهن الگو) مهم ترین اصطلاح مکتب روانکاوی کارل گوستاویونگ، روان پزشک سوئیسی، (1875-1961 میلادی)، است و شامل تصاویر کهن و افکار غریزی است که در ناخودآگاه جمعی مشترک انسان ها وجود دارد. این صور ازلی به شیوه¬ای نمادین در رویا و اسطوره خود را آشکار می کنند. با توجه به اینکه آثار حماسی و عرفانی با ناخودآگاه در ارتباط هستند، پس این آثار جایگاه مناسبی برای تجلی کهن الگوها است.از آنجا که مثنوی...

کتاب کنوز الودیعة من رموز الذّریعة با هدف ترجمة کتاب الذّریعة إلی مکارم الشّریعة نوشته شده است و نمونة درخشانی از ترجمة پویا در متون کهن ادب فارسی است؛ گونه‌ها و گفتمان‌های مختلف فرهنگی و ادبی رایج در تاریخ ایران تا قرن هشتم در آن گرد آمده است.در این مقاله، با استفاده از روش ترامتنیّت ژنت، به تبیین نقش این گونه‌ها و گفتمان‌ها در تعیین جایگاه کتاب کنوز الودیعةدر متون ادب تعلیمی پرداخته شده است. نتای...

یکی از منابع اصلی پژوهشگران برای واکاویِ میراث‌های گمشده‌ی شاعران کهنِ ایران زمین از جمله پدر شعر پارسی- ابوعبدالله رودکی - مراجعه به فرهنگ‌های کهن و یا ناشناخته‌ای است که غالباً از نظر به دور مانده است. با توجه به فراوانی منابع ادبی و پراکندگی اشعار رودکی در آثار ادبی پس از وی، یافتن هر نسخه‌ی جدید از این قسم می‌تواند برای افزودن به شمارِ سروده‌های رودکی سمرقندی، سراینده‌ی نامدار عصر سامانی مغتنم ...

به شهادت تاریخ و اسناد فراوان موجود، بی شک کهن ترین ارتباط فرهنگی و ادبی جهان بین دو سرزمین ایران و هند است که قدمت آن به چندین هزار سال می رسد. پس از نفوذ و گسترش اسلام به علل گوناگون و دلایل مختلف، ارتباط سیاسی، فرهنگی، علمی، ادبی و هنری و نقل و انتقال های قابل توجّه، زمینه نفوذ و گسترش زبان و ادبیّات فارسی در شبه قارّه افزایش یافت و سبب گردید حیات فرهنگی، زبانی و ادبی کشور پهناور هند و پاکستان ...

ادبیات کهن فارسی به دلیل وسعت دامنه و عمق محتوا مسائل پژوهش نشدۀ فراوانی دارد. یکی از قالب های ادبی در متون گذشتۀ فارسی، ساختار داستان مینی مال و داستان بلند است. در این پژوهش، چارچوب ساختاری دو اثر از عطار (مصیبت نامه و منطق الطیر) را براساس دو الگوی لباو و والتسکی (1967) و گریماس (1966) بررسی کرده ایم. فرضیة نگارندگان این است که ساختار داستان های مصیبت نامه به دلیل اینکه به قصه و حکایت شبیه ا...

چکیده «عشق» یکی از برجسته ترین مضامینی است که شاعران و نویسندگان در طول تاریخ ادبیات فارسی، همواره به آن توجه ای ویژه داشته اند. متون نظم و نظر پارسی از دیرباز تاکنون، عرصه ی نمایش دو گونه ی عشق مجازی و عشق حقیقی بوده است. در آثار منثور کهن، عالیترین جلوه های عشق را می توان در آثاری همچون مناجات نامه ی خواجه عبدالله انصاری و سوانح العشاقِ غزالی به تماشا نشست. رمان در سده ی اخیر، به عنوان یکی از ...

بیشتر متون کهن فارسی در خراسان نوشته شده اند؛ از همین رو, برخی زبانشناسان بررسی متون کهن فارسی از منظر گویش های این خطّه را, تکلیفی خطیر و درنگ ناپذیر می دانند که برای روشن شدن نحوه شکل گیری و گسترش زبان فارسی ضروری است. با درک همین ضرورت و با هدفِ مستندسازی یکی دیگر از گویش های در حال خاموشی خراسان, در این رساله تلاش شده پیکره گویش روستای اردکول, بر اساس شیوه های معمول زبانشناسی فراهم آید. در اد...

تحقیق در مسائل فرهنگی و موادّ مورد استفاده مردم و وجوه مختلف زندگی پارسی زبانان، که به یقین تأثیری مستقیم در متون ادبی همان مردمان داشته، از نیاز های اساسی پژوهش های ادبی است. یکی از موادّ بسیار پرکاربرد زندگی اقوام ایرانی مادّه ای است به نام مُشک. این مادّه آنچنان نقش اساسی ای در زندگی آنان داشته که در انواع مختلف کتاب ها _ کتب ادبی، عجائب نامه ها، کتب جغرافیایی، لغت و ... _ می توان نامی از آن دید ...

در آثار برجای مانده و بدست آمده از دوران کهن، تصاویر و نقوش اجرام آسمانی، انسان، حیوان، گیاه و سنگ جلب نظر می کند، که با بررسی این نقوش رابطۀ تنگاتنگ و نامریی و مفاهیمی فراتر از شکل ظاهری آنها به دست می آید. تمام آثار و شواهد، بیانگر این مسئله می باشند که نقش های کهن در بین اقوام و ملل مختلف بیشتر ریشه در فرهنگ، مذهب و باورهای قومی مردمان دارد. برای شناخت این نشانه ها باید آثار برجای مانده و یا...