پژوهش حاضر با هدف فهم چگونگیِ رؤیت‌پذیر شدنِ جوانی برای علوم انسانی ایران انجام شده است. این پژوهش با تأکید بر دیرینه‌شناسی و تبارشناسی تلاش دارد آغازین لحظاتِ شکل‌بندیِ جوانی همچونِ ابژۀ دانش-قدرت را بررسی کند و نشان دهد که جوانی چگونه پروبلماتیک (مسئله‌مند) شده است. از این رو از یک سو با بررسی نهادهایی که در فاصلۀ سال‌های 1330 تا 1350 حول جوانی شکل گرفته‌اند، منطق کردارها را پی می‌گیرد و در سطح بع...

مقاله پیش روی باهدف بررسی جامعهشناختی جوکهای جنسیتی رد و بدل شده در شبکه اجتماعی تلگرام (با تأکید بر جوکهای تلگرامی سال 97) انجامشده است و درصدد پاسخگویی به سؤالات زیر است: جوکهای جنسیتی چه مسائلی را در مورد زنان و مردان بیان میکند؟ این جوکها حاوی چه پیامهای اجتماعی و قدرتی هستند؟ برای پاسخ به این سؤالات با بهرهگیری از رویکرد ترکیبی و مروری بر پژوهشهای پیشین، مقولات مناسب انتخاب و مورد تحلیل قر...

توسعه‌ی شهرنشینی به معنای متأخر آن، در تهران نیز مانند شهرهای غربی، برخاسته از مازاد سرمایه بود با این تفاوت که این مازاد سرمایه، محصول افزایش تولید و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نبود، بلکه ناشی از بالا رفتن قیمت نفت، و سرمایه‌گذاری دولت در بخش‌های مختلف بود. دولت پهلوی با بالا رفتن قیمت نفت به توسعه‌ی صنعتی و سرمایه‌داری روی آورد و تهران به شهری مدرن با فروشگاه‌های بزرگ، مؤسسات و ادارات مالی گسترده...

منظومه‌های گُل و نوروز و همای و همایون خواجو کرمانی از منظومه های مطرحِ عاشقانه، در ادب فارسی به حساب می‌آیند. در این آثارنامه‌های عاشقانه‌ای ملاحظه می‌شود، این منظومه‌ها از زوایای مختلفی مورد توجه پژوهشگران قرار داشته است؛ اما نامه‌های موجود در آنها که اغلب بین عاشق و معشوق مبادله شده مورد پرداخت قرار نگرفته است، باید دید که این نامه‌ها در چه شرایط رد و بدل شده‌اند ؟و درون مایه آنها چه بوده و چه...

نهضت شیعه اسماعیلیه در آخرین دهه قرن سوم هجری با برپایی حکومت فاطمیان در مغرب به بار نشست و در اندک زمانی پس از استقرار، در پی تحقق هدف توسعه سیاسی به مصر لشکر کشید و 209 سال (358-567ه ق) مقتدرانه بر آن‌جا حکم راند. فاطمیان در این دوران به‌انگیزه تمرکز قدرت و چیرگی کامل بر کارها توانستند نهادهای فراوانی تأسیس کنند و آنها را گسترش دهند. نهاد «وزارت» یا «وساطﺔ» از جمله‎‎ی این نهادها بود که در آغا...

برای « کسانی که فرهنگ را نه یک میراث و نه ابزاری برای سلطه یا تمایز، بلکه همچون راهی آزادی‌بخش قلمداد می‌کنند». بوردیو در سال‌های اخیر، به تبع اهمیتی که فرهنگ در جوامع پسا-صنعتی جدید یافته است، جامعه‌شناسی هنر نیز از صورت یک گرایش حاشیه‌ای به یکی از گرایشات مهم جامعه شناسی بدل گردیده است. آموزش جامعه شناسی هنر اما با موانع جدی روبروست که از آن جمله می‌توان به بیگانگی دانشجویان با دنیای هنره...

نهضت مشروطیت جامعه ایران را دستخوش تحولی عمیق کرد و نوعی تغییر نگرش در حیات معنوی ایرانیان را سبب شد. انعکاس این تحولات را می توان در شعر عرصه مشروطه ملاحظه کرد. برای نخستین بار عناصر سیاسی و اجتماعی‘ به عرصه شعر راه یافت و معضلات اجتماعی از دیدگاه نو‘ نقادانه مورد بررسی قرار گرفت. مفاهیمی چون آزادی‘ بیداری‘ پیشرفت‘ طبقات اجتماعی و نیز پدیده های ناخوشایند اجتماعی و کاستیهای موجود زندگی مورد ملا...

شهر باستانی قم، که احیای آن را بعد از آن که به دست اسکندر ویران شد به قباد ساسانی نسبت می‏دهند، به سال 23 قمری، به دست اعراب فتح شد. با مهاجرت گسترده‏ی شیعیان به قم در پایان سده‏ی سوم این شهر، به شهری شیعی مذهب بدل شد و این تحول مذهبی موجب شکوفایی آن شد. در مقاله‏ی حاضر ضمن اشاره‏ای گذرا به موقعیت جغرافیایی و جغرافیای تاریخی قم در عهد باستان و قرون اولیه‏ی هجری، به چگونگی فتح این شهر توسط اعراب...

شهر باستانی قم، که احیای آن را بعد از آن که به دست اسکندر ویران شد به قباد ساسانی نسبت می‏دهند، به سال 23 قمری، به دست اعراب فتح شد. با مهاجرت گسترده‏ی شیعیان به قم در پایان سده‏ی سوم این شهر، به شهری شیعی مذهب بدل شد و این تحول مذهبی موجب شکوفایی آن شد. در مقاله‏ی حاضر ضمن اشاره‏ای گذرا به موقعیت جغرافیایی و جغرافیای تاریخی قم در عهد باستان و قرون اولیه‏ی هجری، به چگونگی فتح این شهر توسط اعراب...

توسعه‌ی شهرنشینی به معنای متأخر آن، در تهران نیز مانند شهرهای غربی، برخاسته از مازاد سرمایه بود با این تفاوت که این مازاد سرمایه، محصول افزایش تولید و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نبود، بلکه ناشی از بالا رفتن قیمت نفت، و سرمایه‌گذاری دولت در بخش‌های مختلف بود. دولت پهلوی با بالا رفتن قیمت نفت به توسعه‌ی صنعتی و سرمایه‌داری روی آورد و تهران به شهری مدرن با فروشگاه‌های بزرگ، مؤسسات و ادارات مالی گسترده...