در سالهای اخیر شاهد تحولاتی در منطقه خاورمیانه بوده ایم که تغییرات در صحنه سیاسی عراق و سوریه از آن جمله است . نویسنده بر این باور است که سنت جاری بی توجهی و بی اعتنایی که در تحلیل های سیاسی ما وجود دارد در محیط پر مخاطره ای که در خاورمیانه با آن روبرو هستیم ما را با یک بحران شناخت روبرو کرده است . داعش نمونه متاخری از گروه های تروریستی است که با توسعه بحران عراق ، رسانه های وابسته به عربستان س...

امنیت از جمله مقوله های اساسی در تعاملات میان انسان هاست که بررسی آن موضوع تحقیقات بسیاری بوده است. کج روی ایدئولوژیک و رشد جریان های فکری انحرافی همواره از عوامل مهم در تضعیف امنیت در سطح ملی و سیستمی (بین المللی) بوده است. از جمله این جریان های انحرافی، تفکر وهابیت است که با ارائه قرائتی سلفی و تکفیر گرایانه از اسلام همواره با حمایت از گروه های تند رو تروریستی نظیر القاعده و طالبان بستر ساز ن...

شکل‏گیری سلفی‏گری، یکی از مهم‏ترین رویدادهای ایدئولوژیکی و فکری تاریخِ مسلمانان به شمار می‏آید که توانسته است به پشتوانة ادبیات فقهی و کلامی و نیز نشانه‏شناسی متکی بر شبکة معناییِ گسترده، نیاز به گرایش‏ها و جریان‏های سیاسیِ سلفی را مجسّم و آنها را در اشکال روز، بازتولید کند. در این میان، عراق با موقعیت حساس و وابستگی‏های عمیق ژئوپلتیکی متقابل با جمهوری اسلامی ایران، یکی از معدود کشورهایی است که همو...

چکیده فرقه گرایی و تشدید اختلافات مذهبی جزو لاینفک در تحولات خاورمیانه می باشد. پدیدار شدن دولت های ناتوان مانند لیبی، یمن، عراق، سوریه و ظهور بازیگران قدرتمند غیردولتی فراملی مانند القاعده، داعش، جبهه النصره، طالبان، جماعت اسلامی، جماعات الصحوه، جنبش انصارالله یمن، حزب الله لبنان و... در کنار تغییر در رفتار و کنش گری بازیگران بین المللی و منطقه ای، نظم سیاسی و امنیتی حاکم بر خاورمیانه را متحول...

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 ، تشیع به یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. با این دگرگونی کم نظیر در کانون جغرافیایی شیعه، تشیع در کشور بزرگی مثل ایران به قدرت سیاسی دست یافت. مسلّم است که سیاسی شدن شیعه در جهان، ماهیتی ژئوپلیتیک پیدا کرده است، چرا که از نقطه نظر ژئوپلیتیک، مسائل ایران و تشیع به گونه ای با هم پیوند خورده است که ایران نمی تواند نسبت به سرنوشت ش...

شکل­گیری بحران سوریه همزمان با پیدایش بهار عربی و بیداری اسلامی بود، برخی تحلیلگران سیاسی فکر کردند بحران سوریه نیز از جنس جنبش­های انقلابی کشورهای منطقه است، امّا شکل­گیری گروه­های تروریستی و بنیادگرایان تکفیری- سلفی که در فعالیتی همسو با یکدیگر علیه منافع ملّت سوریه، این کشور را عرصه تاخت و تاز خود قرارداده­اند، جمهوری اسلامی ایران را در موقعیتی قرارداد که دقیقترتحولات این کشور و منطقه را رصد ن...

  در نگاهی کلی به‌نظرمی‌رسد جنبش اسلام‌گرایی در اردن، ماهیتی واحد ندارد و چند جریان مهم شامل اخوان‌المسلمین، سلفی‌‌گرایی در دو رویکرد سنتی و جهادی / تکفیری و جریانی کوچک از نوگرایان عمل‌گرا و میانه‌رو، مانند حزب الوسط را دربرمی‌گیرد. «واکاوی ژرف‌تر جنبش اسلام‌گرایی در اردن، تلاش برای بازشناسی جریان‌های سیاسی اسلام‌گرا در این کشور، آرایش آنها در صحنه‌ سیاسی و چالش‌های فکری درونی و مواضع آنها نسب...

شکل‏گیری سلفی‏گری، یکی از مهم‏ترین رویدادهای ایدئولوژیکی و فکری تاریخِ مسلمانان به شمار می‏آید که توانسته است به پشتوانة ادبیات فقهی و کلامی و نیز نشانه‏شناسی متکی بر شبکة معناییِ گسترده، نیاز به گرایش‏ها و جریان‏های سیاسیِ سلفی را مجسّم و آنها را در اشکال روز، بازتولید کند. در این میان، عراق با موقعیت حساس و وابستگی‏های عمیق ژئوپلتیکی متقابل با جمهوری اسلامی ایران، یکی از معدو...

یکی از مسائل اساسی که وهابیت آن را موجب شرک مسلمانان می داند، مسئله توسل به پیامبران و صالحان گذشته است. در دهه های اخیر گروه های تکفیری بسیاری در مناطق اسلامی تشکیل شده است. این گروه ها بر اساس مبانی انحرافی وهابیت اقدام به جنایات فراوانی علیه مسلمانان دنیا می کنند. یکی از بهانه های اساسی آنها برای ظلم های خود، مشرک بودن مسلمانان به دلیل توسل به پیامبر(ص) و اولیای الهی گذشته است. در این شرایط ...

پرسش من در این رساله آن بود که چرا گروههای اسلامگرا و غربگرا در جهان عرب ، نتوانستند با ارائه راه کاری کارآمد و توسعه نظریات خود، در سیری تکاملی به آرمانهای خود جامه عمل بپوشانند؟ من عقیده دارم که پیش از بررسی مصادیق عینی و برخوردهای این دو گروه و نیز ناکارامدی برنامه کارهر دو برای جامه، نخست باید به برنامه فکری و از آن بالاتر، روش شناسی حاکم بر آنها پرداخت . بنابراین، فرضیه من مبتنی بر آن است ...