چکیده: از زمان اکتشاف نفت تا به امروز این منبع طبیعی نقش اساسی و غیرقابل انکاری در عرصه سیاست داخلی و خارجی ایفا کرده است. به طوریکه تعیین کننده بسیاری سیاست های اجرایی بوده است. و گذشته از اینکه مشکل گشای بسیاری از کمبودهای اقتصادی در مقاطع مختلف تاریخی بوده است، گاهی نیز به عنوان اهرم فشار برای نیل به مقاصد و منافع سیاسی و اقتصادی به کار رفته است. درحالیکه کسی تصور نداشت نفت به این درجه از ...

دولت های صادر کننده نفت از دهه 1340 با افزایش ناگهانی و تصاعدی درآمدهای نفتی، وپیشی گرفتن آن نسبت به درآمدهای سایر بخشهای اقتصاد رسما به دولتهای رانتیر (متکی به درآمدهای نفتی) تبدیل شدند. این وضعیت تا امروز وآینده قابل پیش بینی نیز همچنان ادامه دارد.پدیده فوق باعث تحول ساختارها ،تورم و گستردگی کارکردی دولت و در عین حال شگل گیری نوع منحصر به فرد رابطه حکومت با جامعه مدنی و جهان خارج شده است.بر ا...

تجدد گرایان گروهی از تحصیل کردگان نسبتاً جوان بودند که بسیاری از آنها از آموزش جدید به سبک غربی برخوردار بودند. این گروه روشنفکر در زمره تواناترین سیاستمداران، مدیران ، نمایندگان مجلس، حقوقدانان، شعرا، ادبا و روزنامه نگاران بودند که با حمایت جدی خود از رضا خان، او را در اجرای برنامه هایش یاری نمودند. رضا خان با عنایت به وجهه ملی تجددگرایان، به همکاری آنان در جهت تقویت بینه و بنیان سیاسی- اجتماعی...

منوّرالفکران متجدد ایرانی، در یک دوره‌ی زمانی کوتاه از 1285 ش. تا 1304 ش. نقش تعیین­کننده­ای­ در تأسیس «دولت مشروطه» و روی‌کار‌آمدن «حکومت رضاخان» داشتند؛ با این تفاوت که اولی، دعوی مشروطه‌خواهی و دموکراسی داشت و دومی، متکی به کودتا و مستبدانه بود. این مقاله به تحول گفتمان منوّرالفکران ایرانی در فاصله‌ی انقلاب مشروطه تا به‌قدرت‌رسیدن رضاخان ­اختصاص دارد و نشان خواهد داد که چگونه آرمان مشروطه­خواه...

بخش اول این رساله نخست زیر عنوان "نکاهی گذرا به پیشینه احزاب سیاسی در ایران از مشروطه تا تشکیل حزب زحمتکشان" (مقدمه)، به شیوه ای کوتاه پیرامون "آغازین رویکردهای جامعه سیاسی ایران به برپایی احزاب سیاسی نوین" و نقش و تاثیر انقلاب مشروطه در روند حزب گرایی بحث می کند. در ادامه و پس از اشاره به گوشه هایی از اوضاع سیاسی و اقتصادی ایران در دوران پس از شهریور 1320 به بررسی و مطالعه "احزاب سیاسی در ایرا...

در این پایان نامه نگاهی به تحولات رخ داده در کشور عراق و به طور ویژه به نقش و جایگاه قومیت ها و مذاهب در ساختار سیاسی جدید عراق در دوران پس از سقوط صدام پرداختیم.در واقع کشور عراق که جزئی از امپراتوری عثمانی بود پس از سقوط عثمانی و تجزیه آن (1920) با هدف دو میدان نفتی بصره (در جنوب عراق و منطقه شیعه نشین) و کرکوک (در شمال شرق و منطقه چند قومی سنی – کرد – ترکمنی) تحت قیمومت انگلستان در آمد، و تا...

مداخله نظامیان در سیاست درکشورهای جهان سوم و خاورمیانه، پدیده‌ای رایج در نیمه دوم قرن بیستم بوده است. با توجه به این که از سال 1952 به بعد نظامیان در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی مصر دست برتر را داشته‌اند و در تحولات اخیر نیز از آغاز انقلاب تا کودتا علیه اخوان المسلمین و به قدرت رسیدن سیسی نقش مهمی داشته‌اند، مطالعه در باب روند قدرت‌یابی آنان در صحنه سیاسی مصر ضروری به نظر می رسد. مقاله حاضر پس از ...

با گذشت نزدیک به یک قرن از استقلال افغانستان در سال 1919، هنوز هم موضوع استقلال و ابتکار عمل در سیاست خارجی این کشور در قرن بیستم از ‌‌موضوع‌های بحث‌برانگیز در این کشور است. افغانستان پس از استقلال در ‌‌تأثیر رقابت قدرت‌های بزرگ جهانی در وضعیتی خاص به سر برده است. تحولات ژئوپلیتیک در سدۀ گذشته بر وضعیت داخلی و خارجی این کشور ‌‌تأثیر مستقیم داشته است. این نوشتار کوششی است برای پاسخ به این پرسش ک...

نظریه‌پردازان در حوزه‌های گوناگون علوم اجتماعی، عوامل گوناگون و گاه متضاد را عامل شروع اعتراضات در مصر می‌دانند. اقتصاددانان بر عوامل اقتصادی و دانشمندان علوم سیاسی بر عناصر سیاسی تأکید کرده‌اند. این پژوهش به روش علّی- توصیفی و با بررسی منابع کتابخانه ای و الکترونیکی به دنبال پاسخ  این سوال است که چرا فرآیند دموکراسی در مصر که با انقلاب سال 2011 شروع شده بود، شکست خورد و با کودتای نظامیان مواجه ...