سال 301ق را باید سال پرمخاطره­ای برای سامانیان دانست؛ زیرا پس از کشته­شدن احمد بن اسماعیل (295-301ق)، هم­زمان اسحاق ­بن ­احمد (301ق)، بزرگ خاندان سامانی و نصر بن احمد (301-331ق)، فرزند خردسال امیراحمد، به ­ادعای امارت برخاستند که درنهایت به ­نزاع و پیروزی نصر خردسال انجامید. ازآنجایی­که مطالب کتب تاریخی در این ­باره پراکنده و متفاوت است، علم سکه­شناسی می­تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پژوه...

یکی از وجوه تأثیرگذاری قرآن کریم بر تفسیرهای عرفانی، توجه به بعد زمان و مکان در زندگی بشری است. نظریه‌های گوناگونی در نقد ادبی معاصر به تحلیل سیمای مکان می‌پردازند که از آن میان، نظریۀ افق-منظر میشل کولو در تحلیل تفسیر عرفانی روزبهان کارآمدتر است؛ زیرا این نظریه به‌عنوان شاخه‌ای از نقد مضمونی قادر است مکان را از عنصری در پس‌زمینة روایت، به عنصری نمادین و معنادار تبدیل سازد و جهان‌بینی عرفانی را...

چکیده: با مطالعۀ مبانی و زمینه‌های پیدایش مکاتب ادبی غرب و ادبیات مشرق‌زمین قرابت‌هایی میان این دو یافت می‌شود که نشان می‌دهد بسیاری از این مکتب‌ها قرن‌ها پیش از پیدایش رسمی خود در اروپا، نمودهایی در ادب فارسی داشته‌اند. مکتب سوررئالیسم که تشابهات بسیاری میان مؤلفه‌های آن و خط فکری و زبان عارفان ایرانی همچون بایزید بسطامی، شیخ‌ابوالحسن خرقانی، عین‌القضات همدانی، روزبهان بقلی، بهاءولد، مولانا جل...

موضوع این مقاله طبقه‏بندی نظرات مندرج در تفاسیر عرفانی درباره ماهیت حروف مقطعه و انواع معنایابی از این حروف است. در این مقاله آرای ده مفسر عارف و صوفی [سهل تستری، سلمی، قشیری، میبدی، روزبهان بقلی، عبدالرزاق کاشانی، ملاصدرا، اسماعیل حقی، صفی‌علی‌شاه، و گنابادی] از قرون مختلف، درباره حروف مقطعه قرآن بررسی و یافته‌ها در دو سطح طبقه‌بندی شده است. در سطح نخست انواع یافته‌های آنان درباره ماهیت حروف م...

چکیده: رویا در عرفان اسلامی اهمیت خاصی دارد.غالباً نویسندگان متون عرفانی در بخشی از تألیفات خود به بیان این موضوع پرداخته اند.قشیری در باب پنجاه و چهارم در بیان«آن چه در خواب بدین قوم نمایند»و عطار در شرح احوال عرفا به موضوع رویا پرداخته اند.احمد غزالی، محمد غزالی، کلابادی، میبدی، خواجه عبدالله انصاری، روزبهان بقلی، عین القضات همدانی، خرقانی و ابوسعیدابوالخیر،از دیگر عارفانی هستند که در این ...

چکیده: کتاب مهمان نامه ی بخارا اثر روزبهان خنجی اصفهانی رویدادهای یک سال وچهار ماه از سلطنت محمّدخان شیبانی رادر 54 مبحث دربردارد.فضل الله روزبهان خنجی اصفهانی،متولّد بین سال های (860-850ه ق.)ومتوفّی به سال (928ه ق.)یکی از مشهورترین دانشمندان ومولّفان قرن نهم ودهم هجری است وآثار متعددی به زبان های فارسی وعربی تألیف کرده که از مهمّ ترین آن ها می توان به کتاب تاریخ عالم آرای امینی وسلوک الملوک ومهمان...

مکه و مدینه دو شهر مقدس و منوّری است که دل همه مسلمانان برای آن می‌تپد و شوق دیدار آن، در قلب تمامی مؤمنان موج می‌زند. جایی که به همه مسلمانان تعلق دارد و همه بدان تعلق خاطر دارند. جای جای شهر مدینه، یادگاری است از حضور رسول خدا- ص- و اهل بیت- علیهم‌السلام-. در آن میان، حرم مطهر نبوی- صلّی اللَّه علیه و آله- جایگاه ویژه‌ای دارد.

پایان نامه حاضر به عنوان ابی بن کعب و روایات قرآنی او ، در شش فصل تهیه و تدوین شده است . در فصل اول زندگی ابی بن کعب مورد بررسی قرار می گیرد. موضوع فصل دوم مصحف قرآنی ابی بن کعب می باشد. در فصل سوم روایت فضائل سور منسوب به ابی بن کعب مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. عنوان فصل چهارم ، ابی بن کعب و علوم قرآنی می باشد. در فصل پنجم قرا ات ابی بن کعب ارائه داده می شود و فصل ششم اختصاص به تفسیر ابی بن ...

از آنجا که عشق مفهومی انتزاعی بوده از این رو عرفا برای توصیفآن، از عناصر حسی و ملموس بهره برده و برای بیان آن از زبان استعاری استفاده کرده اند. اگرچه «عشق» در همه دوره ها مورد توجّه بوده امّا، قرن ششم و هفتم به لحاظ اهمّیّت و اعتبارِ آثاریکه درباره «عشق» نوشته شده، برجستگی بیشتری دارد.این آثار عبارتند از: سوانح احمدغزّالی؛ تمهیدات(تمهید اصل سادس)عین القضات همدانی؛ لوایح حمیدالدّین ناگوری؛ عبهر العاشقی...

از دیرزمان، عنصر نور در اسطوره، تاریخ و فلسفه جهان شناسی اقوام گوناگون حضور داشته است. بنا بر کارکردهای متنوع نور (مثل مفاهیم قدسی، عقلانی، هستی شناختی، هدایتگری وزیباشناسی)، این سیر تاریخی از مصر باستان و با آیین هرمس آغاز می شود و در اندیشه زردشت، تنوّع وگستردگی می یابد. دین یهود، مکتب گنوس، آیین صابئین مندایی و دین عیسای ناصری(ع) با تأثیرپذیری از یکدیگر در انتقال اندیشه اشراقی نقش داشته اند. ...