در این پژوهش با بررسی پیکره‏ای متشکل از 180 فعل پرکاربرد ترکی آذربایجانی ظرفیت نحوی-واژگانی آنها را به دست آوردیم. متمم‏های فعل ترکی آذربایجانی عبارتند از: فاعل، متمم مستقیم، تمیز، مسند، بندی، آیی، دانی، دایی و متمم‏های حرف اضافه‏ای پسایندی. در ظرفیت فعل حداقل صفر متمم و حداکثر چهار متمم حضور دارند. بنابراین ترکی آذربایجانی دارای افعالی با ظرفیت صفر، یک، دو، سه و چهار متمم است. همچنین در این پژ...

در این مقاله به بررسی همنوایی در زبان ترکی آذربایجانی می­پردازیم. اوّلین بار کیســبرث (1970) همنوایی را مطرح کرد. گاهی یک زبان یا زبان­های متعـدد به شیوه­های متعدد از پذیرش یک ساخـت در برون­داد اجتنـاب می­کنند. یا بالعکس در یک ساخت معین در برون­داد مشترک هستند. در واقع یک زبان یا زبان­های متعدد به دنبال یک هدف ساختاری معین هستند که این هدف عبارت است از پذیرش یا عدم پذیرش یک ساخت در برون­داد. در ...

مقالۀ حاضر، عملکرد هر دو نوع پرسشواژۀ (پرسشواژه در جای اصلی و پرسشواژۀ حرکت کرده) زبان ترکی آذری را در قالب برنامۀ کمینه گرا، مطالعه کرده است. بررسی ساخت های دارای پرسشواژه در جای اصلی، نشان می دهد که در زبان ترکی آذری، مشخصۀ پرسشی و جزء kï/ki، از لحاظ نحوی در توزیع تکمیلی هستند. وجود مشخصۀ پرسشی در هستۀ گروه متمم نما، موجب می شود که عملگر پرسشی به صورت آشکار به مشخص­گر گروه متمم نما حرکت نماید...

زبان یک «نهاد» اجتماعی است. بدین معنی که افراد یک اجتماع به منظور آگاهی از مقاصد و نیات یکدیگر و برای برقراری ارتباط با همدیگر عناصر آن را برقرار کرده اند. زبان نه تنها مهمترین وسیله ی ارتباطی بشر بلکه پایه اغلب نهادهای دیگر اجتماعی نیز می باشد و به دلیل سرشت اجتماعی خود هماهنگ با اختلاف اجتماعات، مختلف است. مطالعه و توصیف زبان که موضوع اصلی زبان شناسی است، باید در بافت اجتماعی آن انجام گیرد ...

توالیِ هماهنگ مدلی از نظریۀ بهینگی است، که اولین بار توسط پرینس و اسمولنسکیدر سال 1993 مطرح شد اما با توجه به اینکه در آن زمان رویکرد بهینگیِ استاندارد بسیار مورد توجه قرار گرفته بود، کنار گذاشته شد. این نظریه مجدداً توسط مکارتیدر سال‌های 2002- 2000 مطرح شد(مکارتی،2010: 8). تفاوت اصلی این رویکرد با رویکرد بهینگیِ استاندارد در نحوۀ فعالیت بخش مولّد است. در چارچوب رویکرد توالیِ هماهنگ، بخش مولد، در هر ...

دوگان سازی به فرایندی گفته می شود که تمام یا قسمتی از واژه پایه تکرار شده و واژه ‏جدیدی با معنایی متفاوت از معنای پایه ساخته می شود.بعضی از واژه ها با تغییرات آوایی درونی ، ‏بعضی با وند افزایی و بعضی دیگر با ترکیب واژه ها یا آمیزه ای از روش ها ساخته می ‏شوند.تعدادی از واژه های زبانهای مختلف با دوگان سازی ساخته می شوند و کلمه مکرر مفاهیمی ‏چون تقویت و غنی سازی مفهوم، شدت، تاکید سخن، افزایش، تداو...

در زبان هایی که ویژگی آرایش نحوی آزاد دارند، قلب نحوی می تواند سازه های مختلف جمله را جابه جا کند. می یاگاوا (2001) مدعی است که در زبان ترکی با اعمال قاعده قلب نحوی، عناصر غیر فاعلی به مشخصگر گروه زمان حرکت می کنند و فاعل در جایگاه اصلی خود، یعنی مشخصگر گروه فعلی سبک باقی می ماند. در این مقاله می خواهیم با تکیه بر رویکرد مطابقت در مدل کاوشگر- هدف برنامه کمینه گرایی و ارائه مثال های کافی نشان ده...

با گسترش زبان ترکی در ایرانِ عصر صفوی و نیاز به این زبان برای برقرار داشتن ارتباطات با کشورهای ترک‌زبان همسایه، شماری فرهنگ لغت در این دوره تألیف شد تا یادگیری ترکی و فهم کلمات دشوار این زبان را در متون مختلف آسان سازد. فرهنگ نصیری یکی از این فرهنگهاست که دو تن از منشیان درباری عهد صفوی با هدف یاد شده تألیف کرده‌اند که تنها نسخۀ خطی آن را دکتر حسن جوادی و دکتر ویلم فلور با همکاری چند تن...

این پایان نامه به طراحی و پیاده سازی یک سیستم مبدل متن به گفتار برای زبان ترکی آذربایجانی می پردازد. برای اینکه بتوان برای یک زبان دستگاه تبدیل متن به گفتار تولید کرد، ابتدا باید روش و مراحل انجام کار را مشخص نمود. با توجه به اینکه روشهای متفاوتی برای تولید یک دستگاه تبدیل متن به گفتار وجود دارد و انتخاب هر یک از این روشها مستلزم شناخت زبان مورد نظر و ویژگیهای آن می باشد، در این پایان نامه انوا...

افعال مرکب یکی از مطالب جالب حوزه ی نحو است که در زبان های مختلف از جمله زبان ترکی نظرات متنوعی را به خود اختصاص داده و توجه دستورنویسان سنتی و زبان شناسان نوین را به خود جلب کرده است. به خصوص، برخی مطالعات زبان شناسی پیرامون نوعی از افعال مرکب، تحت عنوان افعال مرکب ترکیبی، صورت گرفته اند که خود شامل دیدگاه های متنوعی می شوند. این تحقیق به مقوله ی افعال در گویش تبریزی از نقطه نظر نحوه ی تعیین س...