چکیده شاهنامه فردوسی به عنوان یکی از کتاب هایی که بیش از هر کتاب دیگری، در طول تاریخ هنر نقّاشی ایران، تصویرسازی شده است، از جایگاه ارزنده ای از نظر تعامل و ارتباط میان ادبیّات و نقّاشی برخوردار است. این اثر گرانقدر، نوعی رساله فرهنگی، هنری و ادبی است که با پاسداشت و انتقال مفاهیمی چون نیکی و داد و دهش؛ اخلاق و انسانیّت، آزادی و وطن دوستی را در خلال داستان ها و تصاویر بی بدیلش، به مخاطب عرضه می...

بعد از گرایش ایرانیان به آیین مقدس و حیاتبخش اسلام، مسیر فرهنگ گذشته آنان دگرگون شد و بتدریج دستورات و احکام این آیین جدید در سرتاسر شوون زندگی فردی و اجتماعی مردم این سرزمین پهناور رسوخ یافت . دانشمندان ایرانی در پایه گذاری تمدن و فرهنگ اولیه اسلام سهم بزرگی داشتند. تمدن و فرهنگی که از تماس و تلاقی دو فرهنگ اسلامی - ایرانی حاصل گشت . اجرای دستورات و قوانین اسلامی بناچار این ضرورت را ایجاب می ک...

شاهنامه فردوسی از آن جا که سراسر، روایات کهن و اساطیری است و لبریز از نماد است این نمادها که در انواع گیاهی، حیوانی، ادبی و ... به کار گرفته شده اند، موجب گسترش معنا و قدرت تأثیر و ارتقای ارزشی شاهنامه شده اند. شاید بتوان یکی از دلایل کم نظیر بودن شاهنامه در ادبیات جهان را علاوه بر غنای اصل داستان ها از جنبه های نمادین و اساطیری، پرورش و گسترش هوشمندانه برخی از آن ها و جایگاه آن در غنای مطالب د...

یکی از ضروری ترین پژوهش ها و مطالعات بنیادی در عرصه ی فردوسی شناسی و شاهنامه پژوهی شناسایی، معرّفی و بررسی آثاری است که در پیوند با فردوسی و شاهنامه نوشته شده است. شناخت توصیفی و انتقادی مقالات این حوزه به منظور مراجعه و استفاده و نیز پرهیز از دوباره کاری و انجام کارهای موازی ضروری است و جاهای خالی پژوهش نیز در این شیوه مشخّص می گردد. در این رساله به معرّفی و بررسی انتقادی 1070 مقاله ی مرتبط با فر...

عنصر مکان و ابهام آن در حماسه همواره مورد اشاره ی پژوهشگران این نوع شعری بود ه است؛ امّا پژوهندگان حماسه در مورد علل بازتاب این ابهام در آثار حماسی مطالب روشن و تحقیقی بیان نداشته اند. این پژوهش با عنوان «نقد و تحلیل عنصر مکان و جلوه های آن در شاهنامه ی فردوسی» کوشیده است ضمن پرده برداشتن از رازناکی این عنصر در حماسه ی سترگ شاهنامه ی فردوسی با بهره گیری از منابع تاریخی و جغرافیایی کهن و آثار م...

کیومرث در تمامی متون پهلوی و روایت های بازمانده از سیرالملوک ها، نخستین انسان معرفی شده است. بر اساس این متون، نسل بشر پس از کشته شدن کیومرث در مواجهه با اهریمن و با همخوابگی مشی و مشیانه ادامه می یابد اما شاهنامه فردوسی تنها متنی است که بر اساس آن، کیومرث نخستین پادشاه است. در شاهنامه فردوسی نبرد کیومرث با اهریمن نیز به گونه ای دیگر روایت شده است. مقایسه داستان کیومرث در شاهنامه و متون متأثر ا...

چکیده جادو که در پهلوی به صورت«یاتوک» آمده و معادل آن در عربی «سحر» است. عبارت است از تغییر یا گردانیدن. یکی از طرق جادوگری آیین شمنی است که عبارت است از تصرف در قوای پنهانی جهان و شمن یا جادوگر که خود را دارای اینچنین نیرویی می داند، در بدن و روح انسان دیگر تأثیر می گذارد، بیماران را شفا می بخشدو دشمنان را از میان برمی دارد. جادو و جادوگران در منظومه های حماسی عالم مقام و مرتبتی دارند. وقت...

چکیده شاهنامه ی حکیم ابوالقاسم فردوسی، از مشهورترین میراث گران بهای ادب فارسی است. این اثر ارزشمند که روح جوان مردی و غیرت ملّی و دینی ایرانیان را مورد ستایش قرار می دهد، همواره مورد توجّه حکام ایرانی و بالتبع هنرمندان نگارگر درباری بوده است و داستان های آن، بیش از هر اثر ادبی دیگر در ایران به تصویر درآمده است. در میان داستان ها و روایات بسیارِ شاهنامه، داستان سیاوش، به دلیل دارا بودن ارزش های ...

شاهنامه فردوسی طی هزار سال که از خلق و شکل گیری آن می گذرد مورد توجه محققین و اندیشمندان متعددی واقع شده ، اما هر یک از آنان از بعدی خاص به این شاهکار عظیم نگریسته اند که این خود می تواند دلیلی بر عمق و گستردگی این اثر فناناپذیر باشد. آنچه دراین رساله مبنای تحقیق واقع شده کاربرد ابعاد و عناصر تجسمی توسط این حماسه سرای بزرگ ایرانی است عناصری که بدون تردید نقش تعیین کننده ای در شکل گیری این اثر د...

چکیده شاهنامه¬ی فردوسی به عنوان یک شاهکار ادبی، سرشار از رموز و نکته¬های ادبیست که هر یک را باید با دید مخصوص به خود بررسی نمود. تصویر در شاهنامه فردوسی یکی از این نکته¬هاست و این زمانی آشکار می¬شود که این کتاب گرانقدر از این دیدگاه مورد تحلیل قرار گیرد . درپژوهش حاضر با موضوع " تجلّی تصویر در آیینه¬ی شاهنامه¬ " به بررسی تصاویر شعری این اثر ، عوامل تصویرسازی ،انواع تصویر ، وصف وگونه¬های آن ...