در اوایل قرن بیستم، با انتشار دیدگاه های"فردینان دوسوسور"و"چارلز سندرس پیرس"، پدیدة نشانه شناسی به مثابه یک علم جدید، در مباحث زبان، ادبیات و نقد ادبی و فرهنگی مطرح شد. نشانه شناسی همواره، در همجواری مکتب ساختگرایی قرار داشته و به عنوان شعبه و شاخه ای از آن بررسی شده است. پرسش اساسی این است که آیا نشانه شناسی خود یک رشتة علمی است و در قلمرو دانش(Science) جای می گیرد و یا یک ...

بافت تاریخی کرمان، مجموعه ارزشمندی از معماری و بافت شهری این مرزو بوم است که از جهت معماری و شهرسازی، خصوصیات قابل تاملی را دارد. از مسائل مطرح نشانه شناسی، چگونگی ارتباط لایه­های نشانه­شناختی معماری (متن/بافت) برپایداری و پویایی یا عدم پایداری سامانه ای معماری می باشد. دراین مقاله جهت تبیین این مسئله، ضمن تشریح مفاهیم  نشانه شناسی شمایل، نماد و نمایه، رمزگان­های نشانه شناختی، زیبایی شناسی و اج...

با توجه به کمبود مطالعات در حوزه های میان رشته ای از جمله نشانه شناسی و نیز اهمیت روز افزون مسئله نظام نشانه ای ارتباطات غیرکلامی، پژوهش در این حوزه جهت بررسی در این پایان نامه انتخاب گردیده است. کاربرد گسترده نشانه شناسی و روند رو به گسترش آن در تمام حوزه-ها، نگارنده را بر آن داشت تا به بررسی نظام نشانه ای ارتباطات هوانوردی با رویکردی نشانه شناختی بپردازد. برای محدود کردن دامنه بررسی صرفا" علا...

این پژوهش تلاش دارد به تحلیل و بررسی تقابل¬های دوگان? دیوان پروین اعتصامی از دیدگاه نشانه¬شناسی بپردازد. تقابل¬های دوگانه یکی از مفاهیم اساسی در نظریات نشانه¬شناسی است که در باورهای اساطیری و فرهنگی بشر ریشه دارد. به اعتقاد اکثر نظریه¬پردازان نشانه¬شناسی، زبان از مجموعه¬ نشانه¬هایی تشکیل شده است که وقتی نشانه¬ای در تقابل با نشانه¬ای دیگر قرار می¬گیرد معنا پیدا می¬کنند. در این پژوهش تقابل¬های دو...

در تحلیل گفتمانی تابلوهای خشایار قاضی زاده تلاش بر این است تا از نشانه­های منفرد، کلان نشانه­ها، خرد نشانه­ها و یا مجموعه­ای از نشانه¬ها عبور کنیم تا بتوانیم به ورای نشانه¬ها یعنی آنجائی که نشانه¬ها با یکدیگر تعامل­برقرار­می کنند برسیم. تا بتوانیم به خوانشی گفتمانی دست­یابیم. بدین­منظور، علاقه مند به ظاهر شدن معنا در گفتمان¬های هنری، هدف این مقاله چگونگی ظاهر شدن معنا به کمک مقوله¬های بنیادین ک...

در پژوهش حاضر تلاش می شود از منظر جامعه شناسی تاریخی با رویکرد نشانه شناسی به این دو پرسش پاسخ داده شود که چگونه شکاف های اجتماعی، فرهنگی و تاریخی موجود در جوامع ایران و عراق، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 فعال شد و چگونه برداشت های حاصل از این شکاف ها جنگی طولانی و پر هزینه را به مدت 8 سال (67-1359) میان دو کشور رقم زد. فهم معنا شناسانه از نشانه جنگ بدون فهم تاریخی از خود جنگ و ...

عنوان این پایان نامه، بررسی نشانه شناختی صفحه حوادث روزنامه های فارسی ( روزنامه های ایران، جام جم و اعتماد) می باشد. نشانه شناسی، دانشی است که به مطالعه ی نظام های نشانه ای می پردازد و به طور کلی، به دو شاخه ی نشانه شناسی ساختارگرا و اجتماعی تقسیم می شود. نشانه شناسی ساختارگرا به روابط موجود میان عناصر می پردازد، در حالی که نشانه شناسی اجتماعی، بر اهمیت معنایی که توسط خوانندگان به نشانه های متن...

پرستش و تقدس از زمان های دور تاکنون در بین اقوام و گروه های مختلف وجود داشته و جایگاه ویژه ای بین ادیان گوناگون داراست . یکی از نمونه های کنش دینی که در کیش ها و مذاهب گوناگون جهان درباره ی آن سفارش بسیار شده ، زیارت است . زیارت در ایجاد تمرکز و چشم انداز اجتماعی– فرهنگی بهره و سهم به سزایی دارد . زیارت ، امروزه به سبب ویژگی های ساختاری و کارکردی که دارد ، دامنه ی گسترده ای از کنش های بسیاری از...

نگارنده در این نوشتار به مطالعه ی داستان یوسف در قرآن و کتاب مقدس از منظر نشانه- معنا شناسی می پردازد. موضوع نشانه- معناشناسی مطالعه معناست. لازم به ذکر است که این روش تحلیل ادبی، تنها به بررسی چگونگی آشکار شدن معنا محدود شده و هرگونه رجوع به معنای ثانوی، خلاف اصول بنیادین این شاخه علمی تلقی می گردد. در این نوشتار، داستان یوسف با دو رویکرد "معنا شناسی روایت" و " گفته پردازی" بررسی خواهد شد. در ...

مسأله اصلی در این مقاله، بررسی و تحلیل شعر کتیبه اخوان، بر مبنای نظریه نشانه شناسی مایکل ریفاتر است، در این نظریه، ابتدا اشعار به دو شیوه خوانش اکتشافی(Heuristic) و خوانش پس نگر(Retroactive ) بررسی می شوند که در مرحله اول به جستجوی معنا و در مرحله دوم به دلالت های زبانی توجه می شود، در روش تحقیق مبتنی بر نشانه شناسی، کتیبه به شیوه خوانش پس نگرانه (Retroactive ) بررسی می شود و در این مرحله به دل...