ایران در دوره جدید، دو تحول اساسی را به خود دیده است: انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی. این دو تحول بنیادین که می توان آنها را محصول ورود ایران به دوران جدید خواند، از نظر ماهیت و اهداف تفاوت های اساسی با یکدیگر دارند که مهمترین آن اتخاذ رویکرد اصلاح طلبانه قبل از انقلاب مشروطه و شکل گیری گفتمان انقلابی قبل از وقوع انقلاب اسلامی بوده است. گفتمان انقلابی با هدف دگرگونی در وضعیت موجود و به عنوان ...

انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از رخدادهای مهم نیمه دوم قرن بیستم نه تنها تغییرات بنیادینی را در جغرافیای سیاسی ایران به وجود آورده، بلکه دامنه­های آن بسی فراتر از یک کشور رفته و به ویژه در ساختار سیاسی و اجتماعی جوامع اسلامی اثر شگرفی گذاشته است. در این راستا سیاست­خارجی جمهوری اسلامی ایران و عملکردهای خارجی انقلاب اسلامی ایران بازتاب و جلوه‌هایی از این تأثیر قلمداد می­گردد؛ از این­رو، بررسی...

آثاری که تا کنون، در خصوص فهم نسبت میان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران به نگارش درآمده اند، عمدتاً به تبیین علّی این نسبت پرداخته و در واقع، جنگ تحمیلی را معلول انقلاب اسلامی دانسته اند. این مقاله، در پی تبیین تفهمی این نسبت است و این مهم را از خلال بررسی کنش گفتاری امام خمینی(ره) ممکن می داند. بر این اساس، نویسنده به تبیین نسبت گفتمانی این دو رخداد سرنوشت ساز در تاریخ م...

در تمامی جوامع دانشجویان از جملهْ مهم ترین سوژه های سیاسی اجتماعی اند. در ایران نیز نقش این قشر فعال اجتماعی همواره مهم و اساسی بوده است. قدیمی ترین و فراگیرترین تشکل دانشجویی پس از هژمونی گفتمان انقلاب اسلامی در ایران، انجمن های اسلامی دانشجویان بوده اند. اعضای این انجمن ها - معروف به دانشجویان مسلمان پیرو خط امام (ره) - در تابستان 1358 گردهم آمدند و اتحادیه ای مرکزی را با عنوان «دفتر تحکیم وحد...

ایران هراسی به مثابه یک ابژه یا متعلق شناسا، یکی از مهم ترین پیامدهای شکل گیری انقلاب اسلامی ایران بوده است. این مساله از یکسو به عنوان یک سوبژه، تحت تاثیر بازتاب انقلاب اسلامی ایران و گفتمان صدور انقلاب اسلامی و از سوی دیگر به عنوان یک ابژه، تحت تاثیر ادراک ذهنی این تحول عظیم در منطقه و در نظام بین الملل و همچنین تلاش غرب برای سوء ادراک مبانی، اهداف و سیاست های انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلا...

انقلاب اسلامی ایران را می‌توان نمونه بارز و بدیهی انقلاب‌های مانا به شمار آورد؛ چراکه ثبات در انقلاب ایران با گذشت زمان، ارتقا یافته و حمایت مردمی نیز در هر دوره‌ای به فراخور شرایط و بستر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بازتعریف می‌شود. این پژوهش در نظر دارد که چرایی مانایی انقلاب ایران را مورد بررسی قرار داده و نشان دهد که جامعیت گفتمان انقلاب اسلامی ایران که دستگاه معرفتی نیروهای اجتماعی را مبتنی بر...

پژوهش حاضر ، به بررسی سیر تحول مفهوم آزادی در تاریخ سیاسی و اجتماعی دو دوره مهم و تعیین کننده تاریخ ایران ، یعنی انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی می پردازد . در این پژوهش محقق بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی و استخراج مفاهیم و مقولات مورد نظر در سه سطح توصیف ،تفسیر ، تبیین و با تکیه بر نظریه آزادی مثبت و آزادی منفی از آیزایا برلین و تئوری های انقلاب ، نشان دهد که معنایی که از م...

این مقاله تلاش می کند تا ضمن اشاره به گفتمان اسلام سیاسی به عنوان یکی از گفتمانهای مهم تاریخ معاصر ایران به بررسی تطبیقی خرده گفتمانهای سیاسی مهم این گفتمان در قبل از انقلاب بپردازد و به این سوال پاسخ دهد که اشتراکات و افتراقات فکری این خرده گفتمانها چه بود؛ و اصولاً نظام سیاسی بعد از انقلاب تا چه اندازه تحت تاثیر مشترکات این خرده گفتمان ها بوده است؟فرضیه این پژوهش آن است که نظام سیاسی بعد از ان...

وقوع انقلاب اسلامی، یکی از نقاط عطف در تاریخ روابط بین‌الملل بوده است. انقلاب اسلامی با طرح «اسلام سیاسی»، گفتمانِ قدرت خود را مفصل‌بندی نموده و با حضور میدانی خود، صورت‌بندی گفتمان‌های قدرت در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی را متأثر ساخته است. مقاله حاضر می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که در فضای رقابت و منازعه در دو سطح مذکور، صورت‌بندی گفتمان‌های قدرت تحت تاثیر حضور میدانی گفتمان اسلام سیاسی، چگونه ...

در این مقاله سعی شده است که با شناخت گفتمان های موجود در باب تجربه دینی، چگونگی بازنمایی آن‏ها در فیلم های سینمایی ایران، بعد از انقلاب اسلامی تشریح شود. گفتمان های دینی موجود در جامعه ایران، هر یک تعریفی از مفهوم «تجربه دینی» ارائه می کنند. در این مقاله، با استفاده از مطالعه اسنادی، هم مفهوم «تجربه دینی» از دیدگاه گفتمان ها شناسایی شده است و هم با استفاده از «نظریه بازنمایی» و «روش تحلیل گفتما...