الف:موضوع وطرح مسئله( اهمیت موضوع وهدف) موضوع این رساله نحوه ی رویکرد ابوالعلای معری به مسأله ی دلالتهای نحوی در دیوان لزومیات، وتلاش او برای تصویر بخشی به مضامین فکری خویش در قالب این چارچوب زبانی است. واهمیت موضوع از آنجا ناشی می شود که ابوالعلای معری شاعری بشدت عقل گر واندیشه محور است که غالبا افکاری عمیق وناب درباره ی مسائل مختلف در نزد وی شکل می گیرد،و ناگفته پیداست که چنین افکار عمیق و...

تحقیق حاضر جنبه های افتراق و اشتراک رساله الغفران ابوالعلا معری ، شاعر قرن پنجم و ثوره اهل الجحیم جمیل صدقی زهاوی شاعر معاصر عراقی را مورد بررسی قرار داده است. این دو اثر دنیای پس از مرگ را دست مایه خویش قرار داده و سفری خیالی را ترتیب می دهند. در این سفر ضمن دیدار با شخصیت های ادبی و علمی به بیان دیدگاه های خویش درباره دین ، سیاست و جامعه می پردازد. دو اثر یاد شده که یکی به زبان نثر و دیگری ب...

چکیده: ابو العلاء المعری (363 ـ 449 هـ / 973 ـ 1057م) شاعر، فیلسوف و ادیب عربی در عصر عباسی است که در معره النعمان به دنیا آمد، و در همان جا از دنیا رفت. او هنگامی که از مردم گوشه گیری کرد ملقب به رهین المحبسین (اسیر دو زندان) شده است. او دارای نظریات وفلسفه ای است که در زمان خود باعث جدل های زیادی گشته است، وبه اعتقادات ادیان هجوم برده است، و اصلی که اسلام صاحب هر حقیقتی است را رد کرده است. ا...

چکیده: بررسی مؤلفه‌های عرفان در ادبیّات جهانی به‌نوعی خبر از تقارب خاستگاه در همۀ آنها دارد. از جمله کهن‌ترین الگوهای عرفان، مانی و اندیشه‌های زهدمآبانۀ اوست. وی با درایت تمام منجی‌گری را از مسیحیت، ثنویت را از زرتشتی و تناسخ روح را از مذهب بودایی برگرفت. بُن‌مایۀ عرفان او هبوط روح، رهایی آن از دنیای تاریکی و پاکیزگی روان بوده، که از آن به «آب زنده» یاد کرده است. هدف این پژوهش آن است که می...

رثا یکی از درون مایه­های مستقل شعری است که از گذشته­های دور، نقشی پررنگ در صفحة شعر شاعران داشته است. رثا رهاورد تجربة عاطفی شاعر و ترجمان اوضاع اجتماعی، فرهنگی و اعتقادی جامعة اوست که شاعر در آن، سوگ و سوزهای درون خویش را در غم فراق ابدی عزیزان به نمایش می­گذارد. در زبان عربی رثا به سه دسته ندب، تأبین، عزا تقسیم بندی می­شود که در این میان، عزا از جایگاهی برتر برخوردار است. شاعر در آن به تفکر د...

چکیده ندارد.

یکی از تکنیکهای جدید شعری که خود به تنهایی دارای همه این ویژگی های بیانی باشد، همانا تکنیک «قناع» (نقاب، اشتراک عینی)، است که بوسیله آن شخصیت های میراثی در کنار دیگرعناصر انواع ادبی مانند داستان ونمایشنامه و سینما مثل گفتگو و تک گویی درونی و تعدد اصوات، به عنوان معادلی موضوعی (objective correlative) برای بیان تجربه های شاعر، مورد استفاده قرار می گیرند . بدین ترتیب شاعراز ورای آنها سخن می گوید...

الملحمة فن لم یتحدّث العرب القدامی عنه ولم یعرفوا قواعده وأصوله ولم یعطوا وجوده وعیاً صحیحاً، فلذلک یخلو الأدب العربی القدیم من الروائع الملحمیة البارزة، بما فی الکلمة من المعنی العلمی الدقیق؛ بل هناک ما یضاهی الملاحم، والتی یمکن العثور علیها فی العصور القدیمة للأدب العربی. أما فی الأدب الحدیث، فنجد شعراء بارزین أنشدوا ملاحم تاریخیة علی منهج قدیم، کأحمد شوقی وبولس سلامه وعمر أبو ریشة ولکنّ ملاحمهم ...

ادبیات معاصر عربی، مجموعه ای از مفاهیم نو را در‏بر دارد که برخی از آنها را از غرب گرفته است. یکی از این مفاهیم، بینامتنیت است که در زبان عربی، واژۀ «تناص» معادل آن است. بینامتنیت، روی‏کردی فرهنگی- اجتماعی است که در همۀ حوزه ها به‏ویژه ادبیات، رسوخ کرده و دگرگونی‏هایی شگرف را به وجود آورده است و شاعران معاصر عرب نیز از آن بهره برده اند. در این نوشتار، بر‏آنیم که بینامتنیت را در شعر صلاح عبد‏الصّب...

مسأله جبر و اختیار یکی از جنجالی ترین و غامضترین بحث های کلامی است. این بحث ریشه تاریخی بسیار قدیم دارد و در گفته ها و اندیشه های فلاسفه، عرفا، شعرا و دیگران به جلوه های گوناگون نمود یافته است. مفهوم جبر یکی از مفاهیم کلیدی و کاربردی اشعار حافظ شیرازی و ابوالعلاء معرّی است. گروهی آن دو را بر مسلک جبر و گروهی دیگر با تفسیر و تأویل ابیاتشان آنها را معتقد به اختیار می دانند. این نوشتار سعی در بررسی...