واقعه «انقلاب فرهنگی در دانشگاه­ها» (1359)، به­عنوان پیامد ضروری و گریزناپذیر انقلاب اسلامی، به مباحثات گسترده و اتخاذ سیاست­گذاری­های متنوعی در حیطه‌های آموزشی، مدیریتی و فرهنگی نظام آموزش عالی دامن زد. مقاله حاضر با شناسایی صورت‌بندی گفتمانی حاکم بر این واقعه، نشان می­دهد که در آستانة انقلاب اسلامی، خواست همه­گیری در بین طیف­های مختلف نخبگان سیاسی و فرهنگی برای تحول در ساختار علمی و نظام آموز...

با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، بنیان‌گذاران نظام جدید عرصه‌ی فرهنگ را مورد توجه ویژه قرار دادند؛ زیرا فرهنگ به عنوان عرصه قدرت نمادین، باید به گونه‌ای بازسازی می‌شد که شرایط جدید را منعکس کند. نیروهای انقلابی اسلام‌گرا با توجه به فضای ایدئولوژیک حاکم، تفسیر جدیدی از اسلام را مبنای استقرار وضعیت فرهنگی جدید قرار دادند که محتوای آن را نوعی فرهنگ والا با درون‌مایه‌ی دینی در جهت ضدیت با عناصر...

مهم­ترین چالش جهان اسلام در دوره معاصر، چالش فکری و فرهنگی متاثر از هجوم آموزه­ها و ارزش­های تمدن غرب و متعاقب آن بروز بحران هویت است. در چنین شرایطی وقوع انقلاب اسلامی برپایه مبانی اصیل اسلامی، هویت فرهنگی جدیدی که از آن می‌توان با عنوان «هویت اسلامی ـ انسانی» یاد کرد را به ارمغان آورد و نقطه عطف تاریخی و سرآغاز  دوران جدید از حکومت اسلامی در تاریخ جهان اسلام شد و مفاهیم ناب الهی– انسانی در چا...

نظریه جامعه شناختی بوردیو نظریه ای است که اساساً برای تبیین منازعات در حوزه ها یا میدان های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه ارائه شده و از این رو برای تبیین زوایایی از پدیده انقلاب در جامعه مناسبت دارد. در مقاله حاضر  سعی می شود به یاری استفاده از مفاهیم اصلی نظریه جامعه شناسی بوردیو تا حدی تحولات مقطع 57-1342 تبیین گردد. روش مورد استفاده مقاله طبعاً روش بوردیو یعنی ساختارگرایی تکوین...

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی زمینه‌ها و بسترهای فکری، ساختاری و کارگزاری سازمان کمیته­های انقلاب اسلامی است. وقوع انقلاب­ها همواره با پیدایش نهادها و سازمان­های خودجوش و مردمی با ارزش­های خاص انقلابی همراه ‌است. یکی از سازمان­های مهمی که پس از پیروزی انقلاب­ها پدیدمی­آید، سازمان­های شبه­نظامی و شبه‌پلیسی متشکل از انقلابیون و توده مردم است. کمیته­های انقلاب اسلامی از اولین سازمان­هایی بود که ب...

انقلاب اسلامی ایران در طول عمر37ساله‌­ی خود مشکلات و مسائل گسترده­‌ای را تجربه کرده است و برای ادامه‌­ی خود نیازمند آن است که به بازبینی مشکلات و موانع پرداخته و خطرات و صدمات فرا روی آن  در آینده بازشناسی شود تا ناامنی­های فراروی آن نتوانند مانع خط و بقاء و استمرار آن شوند البته ناامنی­های هر دوره ویژگی­‌های خاص خود را  دارد و با دوره‌­های دیگر متفاوت است، بنابراین هراندازه که هدف عالی­‌تر و ا...

یکی از اهداف مطالعات فرهنگی بین‌المللی شناخت هر چه بهتر فضای مناسبات جهانی و تحلیل پدیده‌ها و جریان‌های فرهنگی مؤثر بر جوامع است. از آنجایی ‌که جریان‌ها و تحولات کنونی جوامع دارای عقبه‌ی تاریخی است، شناخت و تحلیل آنها هنگامی کامل‌تر، واقع‌بینانه‌تر و سودمندتر است که درک عمیق‌تری از حوادث و تحولات تاریخی این جوامع داشته باشیم. یکی از حوزه‌های فرهنگی بسیار ناشناخته در مجامع علمی کشورمان، مسئله‌ی ...

یکی از مشکلاتی که نظم مبتنی بر قانون را در کشور ما به چالش می کشاند، تعدد نهادهای واضع قاعده رفتار است.علی رغم اینکه در قانون اساسی ما وضع قانون در صلاحیت مجلس شورای اسلامی است و اعتبار مصوبات آن نیز در گرو تأیید آنها توسط شورای نگهبان است، با این حال همان قانون نهادهایی را پایه ریزی کرده که این صلاحیت را تخصیص زده است. شورای عالی امنیت ملی که مصوبات آن پس از تأیید مقام رهبری قابل اجراست، مصداق...

پژوهش انسان‌شناختی مایکل فیشر، انسان‌شناس امریکایی، دربارة‌ انقلاب اسلامی ایران نمونه‌ای خاص از رویکرد فرهنگی در مطالعة انقلاب‌ها است. هدف این نوشتار بررسی آرا و اندیشه‌های فیشر دربارة انقلاب ایران و پیامدهای آن است. این مقاله با مرور پرسشهایی که فیشر دربارة انقلاب اسلامی ایران مطرح ساخته آغاز می‌شود و سپس با بررسی چهارچوب اندیشه‌ورزی فیشر دربارة انقلاب ایران، روش شناسی وی، نگاه او به ایران...

هدف پژوهش حاضر ضرورت تحول در هویت انقلاب اسلامی بر مبنای رویکرد ساختار- کارگزار با توجه به آراء آیت­ الله خامنه­ ای بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که رفع تهدیدات فرهنگی- رسانه­ ای و جنگ نرم در خارج و هویت ملی و انقلابی در داخل به عنوان عوامل ساختاری و نقش آفرینی نخبگان فرهنگی و دانشگاهی و همچنین نخبگان سیاسی جامعه به عنوان کارگزاران مؤثر بر هویت، نقش مهمی در شکل­ دهی و معنا...