هفت‌پیکر، اثر گرانسنگ نظامی گنجوی، از شاهکارهای ادب غنایی است و افسانة ماهان مصری یکی از افسانه‌های این اثر است که از نظر ساختاری شباهت‌های بسیار به قصّه‌های پریان دارد. نظریّة ریخت‌شناسی ولادیمیر پراپ از جمله نظریّاتی است که با استفاده از آن می‌توان به رده‌بندی داستان‌ها و افسانه‌ها بر اساس فرم و ساختار آن‌ها پرداخت. بررسی افسانه‌ها و داستان‌های ایرانی بر اساس الگوی پراپ راهی است برای یافتن ساختا...

لوح نیمه‌برجستۀ زن ریسنده‌ از آثار به‌جای‌مانده از دوران ایلام جدید با مضمونی روایتگر است. پرسش اینجاست که آیا این تصویر در پایین‌ترین سطح نشانه‌سازی قرار می‌گیرد و فقط روایتگر صحنه‌ای از فعالیت بانویی از طبقۀ مرفّه جامعۀ ایلامی است یا سطح بالاتری از معنا را در قالب نمادپردازی و تجسم ایزدبانو در بر دارد. در این پژوهش، با روش توصیفی‌ـ‌تطبیقی براساس مقایسۀ اجزای تصویر با سایر متون تاریخی موجود (مُه...

این رساله باعنوان " شرح زندگی و آثار پیشوایان نحو ولغت مصر با تکیه بر کتاب حسن المحاضره سیوطی" ، ضمن پرداختن به زندگینامه و شرح حال و بیان آثار نحویان ولغویان مصری ، برخی از موارد نحوی و لغوی را مورد بررسی قرار می دهد .کتاب حسن محاصره ، کتاب کاملی است که درباره تاریخ مصر نوشته شده است . و بخشی از آن به نحویان و لغویان مصر اختصاص دارد . پرسشهایی که در این رساله گستره دید خود قرار دادیم و تلاش نم...

بانوان به عنوان یکی از بخشهای سازنده و سرنوشت ساز و تأثیرگذار بر فرد ، خانواده و جامعه همواره دست مایه مضامین آثار ادبی بویژه رمان و داستان کوتاه بوده اند. از جمله مسائلی که به شخصیت بانوان در جامعه مصری – عربی ارتباط داشته است ، بی بهره ماندن این بخش بزرگ جامعه از حقوق اجتماعی و انسانی خویش در جامعه مردسالار دهه (30-40 م) بوده است، زیرا از کوچکترین حقوق فردی بهره ای نداشته اند. احسان عبدالقد...

یکی از نقش‌های خدابانوان که در آثار دورۀ اشکانی و ساسانی بسیار به کار رفته است نقش نیکه است. این نقش در دورۀ اشکانی بر سکه‌ها و نقش‌برجسته‌های اشکانی به کار رفته است. دیدگاه‌های گوناگونی دربارۀ این نقش بیان شده است چنانکه برخی بر این باور هستند که اشکانیان با بهره بردن از شمایل‌نگاری یونانی، ایزدان ایرانی را تجسم می‌بخشیدند و خدابانو نیکه را بازتابی از ایزدبانو اشی یا ایزد ونند در سکه‌های اشکان...

در کتب روایی شیعه، مناظره­های فراوانی از پیامبرخدا(ص)  و امامان معصـوم:  با مخالفیـن گزارش شده است­که از جملة آنها، مناظرة امام صادق(ع) با زندیق مصری، به نام «عبدالملک» و با کنیة «ابوعبدالله» است. امام(ع) بخشی از این مناظره را در حین طواف و بخشی از آن را بعد از طواف انجام داده­ است. امام صادق(ع)  در این مناظره، از هر سه شیوة دعوت (حکمت، موعظة حسنه و جدال احسن)،  که خدای متعال در آیة 125 س...

نوستالژی یا دلتنگی برای گذشته، حالتی است روانی که به صورت ناخودآگاه در فرد ظاهر می شود. در عرصه ی ادبیات، این حالت برای شاعر یا نویسنده ای رخ می دهد که به واسطه ی انگیزه های فردی یا اوضاع اجتماعی- سیاسی پیرامون خود، به نوعی دچار احساس دلزدگی از زمان حاضر می شود و اندیشه ی بازگشت به گذشته و خاطرات شیرینش را در سر می پروراند. از این رو گریز به گذشته به عنوان بهشت از دست رفته یکی از راه کار های کا...

دین‌داری، ‌در بسیاری از ملت‌ها،‌ با پرستش طبیعت آغاز شد. بعدها گرایش به پرستش طبیعت با آیین‌ها و مراسم نمادینی همراه گردید. آیین مرگ و رستاخیز گیاهی نیز از این گونه آیین‌هاست که در دوره مادرسالاری و فرهنگ کشاورزی شکل گرفت. انسان کشاورز اعتقاد داشت با برپایی هر ساله این آیین، ‌محصولات‌اش فراوان و پربرکت می‌شوند. ‌این پژوهش مبتنی بر ابزار کتابخانه‌ای،‌ آیین مرگ و رستاخیز گیاهی را در ایران و ارمنس...