در طی 27 سال گذشته دولت جمهوری اسلامی ایران در تلاش برای پی ریزی یک رژیم امنیتی در خلیج فارس بوده است که کشورهای ساحلی این خلیج را در بر می گرفته و لی برای قدرت های خارجی در آن جایی در نظر گرفته نشده است این مقاله به بررسی دلایل مخالفت ایران با مشارکت قدرت هایخارجی در ترتیبات خلیج فارس پرداختند اقدامات اتخاذ شده از سوی ایران برای کسب حمایت سایر کشورهای ساحلی از طرح خود . به سنجش احتمال موفقیت ا...

تحولاتی که در اواسط دهه 70، در نظام بین الملل رخ داد، اهمیت نفت و به تبع آن منطقه خاورمیانه، به ویژه خلیج فارس را افزایش داد. از همین رو، حفظ امنیت جریان نفت برای غرب و نظام سرمایه داری اهمیتی حیاتی داشت. سیاست دو ستونی نیکسون در خلیج فارس نیز در راستای سپردن امنیت منطقه به قدرت های منطقه ای بود. ظهور و موفقیت پدیده ای به نام انقلاب اسلامی در ایران هم معادلات امنیتی منطقه را بر هم زد و هم به طو...

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، آسیای مرکزی به عنوان بخشی از گستره حوزه تمدن ایران، جایگاه ویژه‌ای از سیاست خارجی را به خود اختصاص داد. ایران نیز با وجود اشتراکات، پیوندها، فرصت­ها و مجموعه محدودیت‌ها و موانع داخلی و خارجی، سیاست ارتباط با این حوزه را به صورت دوجانبه یا چندجانبه آغاز کرد، اما توفیق ایران برای تأثیرگذاری در منطقه، منوط به گسترش هم‌گرایی و کاهش واگرایی و قدرت‌سازی از طریق ائتلاف و...

جهان در حال گذار از مرحله جدال ملتها در روابط تجاری به مرحله جدید مبادلات همه جانبه و مشارکت همگانی در فعالیتهای اقتصادی است. جهانی شدن حرکتی دامنه دار و پویاست که همه جنبه های اقتصادی را در برگرفته و یا در حال تأثیرگذاری برآنهاست. مسأله جهانی شدن به فرایندی اشاره دارد که طی آن مرزها رفته رفته ناپدید می شوند و همزمان مبادلات بین المللی افزایش می یابد. جهانی شدن ضمن بین المللی کردن بازار جهانی، ...

نظام های امنیت منطقه ای در سال های بعد از جنگ سرد با تغییرهای مشهودی روبه رو شده است. برخی از نظریه پردازان علت آن را «سیاستگذاری رشد نهادهای امنیت منطقه ای» می دانند. اگرچه دربارة ارزش های امنیتی و راهبردی نهادهای منطقه ای و بین المللی اتفاق نظر چندانی وجود ندارد، واقعیت این است که این نهادها از اوایل دهة 1990 به بعد، رشد چشمگیری پیدا کرده اند. پیش از جنگ جهانی دوم، نهادهای منطقه ای و بین المل...

حوزه خزر را نمی­توان به­طور کامل ساختار مجزایی پنداشت که بازیگران آن قادر به حل‌و‌فصل قطعی اختلافات درونی خود باشند زیرا به‌رغم تاریخ و فرهنگ مشترک بازیگران منطقه­ای و قرابت جغرافیایی آنها با یکدیگر هنوز نتوانسته­اند، ترتیبات امنیتی کارآمدی میان خود برقرار سازند. اگرچه در این سیستم تابعه، قدرت بزرگ(روسیه) تاثیرگذاری فراوانی دارد، اما معادلات ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک دریای ‌خزر به­گونه­ای است...

تأمین منافع ملی، مهم‌ترین معیار کشورها در تمام اقدام‌های آن‌هادر زمینه‌های گوناگون است. در این مقاله، رابطة متقابل امنیت ملی با تجارت بین‌الملل، مورد بررسی گرفته که بر اساس آن با شناسایی مهم‌ترین وظایف دولت‌ها در قبال مردمان‌شان در حوزة امنیت اقتصادی، دو رویکرد کلی در رابطه با تجارت، یعنی حمایت‌گرایی و آزادسازی تبیین شد، و در ادامه، تأثیرهای مثبت و منفی تجارت بین‌الملل بر امنیت ملی کشورها و همچ...

تنظیم روابط با قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای، یکی از موضوع های مهم در روابط خارجی دولت های آسیای مرکزی و قفقاز پس از استقلال بوده است. کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز به دلیل مشکلات داخلی و دغدغه های امنیتی به عنوان یک عامل مهم مشترک باعث شده از همکاری با تشکل های چندجانبه استقبال کنند، این عامل حفظ و بقای حکومت است که از سوی تروریسم، افراط گرایی، اختلاف های قومی و نژادی، جدایی طلبی و ناکارآمدی ت...

ایالات متحده آمریکا و شورای همکاری خلیج فارس را باید دو بازیگر مهم در منطقه خلیج فارس تلقی کرد. این دو بازیگر در طول چند دهه اخیر روابط استراتژیکی را با هم داشته اند که هر چند در طول این مدت تغییر شکل داده است اما ماهیتا یک هدف را دنبال می کرده است که عبارت است از: تامین ترتیبات امنیتی منطقه ای. در سایه همین ترتیبات امنیتی منطقه ای این کشورها که یکی به دنبال اعمال هژمونی خود برآمده است و دیگری...

ویژگی، ساختار و بهم پیوستگی امنیت در منطقه خلیج فارس، باعث شکل گیری شبکه‌ای از روابط امنیتی میان کشورهای این منطقه شده است. بر این اساس، امنیت این کشورها را نمی‌توان جدا از یکدیگر تصور کرد، به گونه‌ای که هر گونه تغییر و تحول در وضعیت یکی از این کشورها باعث می‌گردد موقعیت دیگران  نیز تحت  تاثیر قرار گیرد. این امر به نوبه خود تشکیل یک مجموعه یا «زیر مجموعه امنیتی منطقه‌ای» را در این منطقه باعث می...