استعارة انتقادی اهداف و ایدئولوژی‌های سازندة معنای زبان را شناسایی می‌کند که راهبردی مهم، در جهت نظریة بلاغت برای مشروعیت زبانی در تحلیل‌های گفتمانی است. داستان‌های بخش اساطیری شاهنامه، از کیومرث تا کیخسرو که در طرح طبقه‌بندی زمینة ایدئولوژیک گفتمان قرار دارد، در این نوع تحلیل‌ها گنجانده می‌شود تا بتوان زیرساخت معناهای زبانی را از آن‌ها استخراج کرد. هدف پژوهش حاضر، تبیین این مسئله است که فردوسی...

چکیده تحلیل انتقادی گفتمان به عنوان رویکردی نوین در تحلیل متن و گفتمان معتقد است که هیچ گفتمانی خالی از ایدئولوژی نیست و تلاش می کند که روابط پنهان قدرت، نابرابری اجتماعی و سوء استفاده از قدرت را در گفتمان ها برملا کند. تحلیل گران انتقادی بیشتر بر اساس طبقه بندی های زبان شناختی به تحلیل گفتمان می پردازند در حالی که ونلیوون از مؤلفه های جامعه شناختی معنایی بهره می برد. نگارندگان بر آنند که اشعار...

پدیده ها دارای دو ساختار خرد و کلان هستند. ساختار خرد به اجزای یک اثر و زنجیره ی جمله ها در گفتمان می پردازد و ساختار کلان در سطحی بالاتر به پردازش اثر که پیرنگ یا مفهوم کلی اثر را شامل می شود. در اثر تعامل میان این دو ساختار، ساختار دیگری ایجاد می شود که داستان کلان نامیده می شود. این ساختار عبارت است از داستان های غیر مرتبطی که دارای ساختارهای طرح واره ای مشابهی هستند، به طوری که ساختار کلان ...

رویکرد هر نظریه‏پرداز به مسأله کارگزار – ساختار یا نحوه تعامل کارگزار – ساختار، یکی از عوامل کلیدی جهت‏دهنده به برداشت و تحلیل وی در مورد محیط اجتماعی تحت مطالعه‏اش می‏باشد. این مقوله، به طور اخص، در رشته روابط بین‏الملل و سیاست خارجی بسیار مورد توجه است. به طور کلی، در این رشته، سه رویکرد ساختارمحور، کارگزارمحور و ساخت‏یابی‏گرا، قابل بازشناسی است. در حوزه نظریه‏های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ای...

  بیماری اچ. آی. وی/ایدز یکی از مسائل مهم در حوزه سلامت است. اما معنای آن در جهان اجتماعی فراتر از یک بیماری است. رسانه ها به خصوص تلویزیون در برساخت معنایی از این بیماری نقش مهمی دارد. حال پرسش این است که در سریال «پریا» محصول 1395، چه گفتمان هایی در مورد بیماری اچ. آی. وی/ ایدز وجود دارد؟ چه گفتمانی مسلط است؟ و در نهایت آیا این سریال توانسته از داغ ننگ این بیماری بک...

گواه‌نمایی که در مطالعات جدید دو کارکرد اصلی معرفی منبع خبر و تأثیر گوینده بر مخاطب را در تحلیل‌های زبانی دربرمی‌گیرد، در تعریف اولیه تنها مشتمل بر رمزگذاری ساختارهای زبانی برای معرفی منبع خبر است (آیخنوالد، 2004: 3). با این‌که زبان فارسی دارای گواه‌نمایی دستوری نیست اما همچون بسیاری از زبان‌های دنیا مفهوم گواه‌نمایی را به‌واسطۀ ساختارهای دیگر زبانی بروز می‌دهد. ‌ازاین‌رو می‌توان آن را از عوامل...

ساختارگرایی با تکیه بر اصولی همانند کل گرایی، سعی در کشف ساختار در پس واقعیت اجتماعی، سرایت قواعد زبانی به فعالیت های اجتماعی، حل نظام های فرهنگی با تقابل های دوگانه، بی اعتنایی به تاریخ و زمان، نفی سوژه محوری، قیاس ناپذیری ساختارها، مطالعة هم زمان ساختارها و توجه به عمق ساخت ها نسبت به روساخت ها در دو مکتب فرانسوی (ساختارهای زبانی) و آمریکایی (ساختارهای اجتماعی) شناخته شده است. ساختارگرایی و پ...

به اعتقاد تحلیل­گران گفتمان انتقادی، متون، منعکس­کنندۀ تاریخ، روابط و ساختارهای اجتماعی، ایدئولوژی و کارکرد قدرت هستند و ازاین‌رو می­توانند زمینه­ای مناسب در مطالعات تحلیل گفتمان و نقد زبان­شناختی باشند. اشعار عرفانی عصر صفوی، از چنین منظری، دلالت‌های ضمنی مهمی دارند و بخشی از واقعیات آن عصر را آینگی می‌کنند. بسامد بالای عناصر شیعی (نشانه‌ای از التقاط تشیع و تصوف)، حضور بالای نهاد در جملات (نشا...

با توجه بهاینکه ساختارها به رفتار بازیگران اجتماعی و سیاسی اعم از افراد و کشورها شکل می‌دهند، ساختارهای هنجاری یا انگاره‌ای (فرهنگ، زبان، مذهب، گفتمان و غیره که هم جنبۀ شناختی دارند و هم جنبۀ ارزشی) به هماناندازۀ ساختارهای مادی اهمیت دارند. اتحادیۀ اروپا به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و منسجم‌ترین اتحادهای متشکل از دولت‌ها در ابعاد سیاسی ـ اقتصادی، پس از جنگ جهانی دوم گام‌های زیادی در زمینۀ همگرایی و...

اگر چهارچوب نظری مقاله "خبر به مثابه گفتمان " فرض شود، دیگر نمی‌توان به تحلیل گفتمان به عنوان ابزاری برای تحلیل متن نگاه کرد بلکه به خبر به عنوان گونه خاصی از ارتباطات و گفتمان در رابطه با مفاهیم فرامتنی در بر گیرنده آن که ماهیتی اجتماعی و ایدئولوژیک دارند، برخورد می‌شود. ون دایک اعتقاد دارد که "خبر در عین پایبندی به سبک‌های رایج خبری، اهداف اقناعی خاصی را نیز می‌تواند پیگیری نماید". چرا که در ...