لازمة شناخت نمادهای شاهنامه، شناخت بستر و نحوة آفرینش و پیدایش نماد، اسطوره و حماسه است. نماد با ضمیرخودآگاه و ناخودآگاه روان آدمی در ارتباط است و سازندة زبان اساطیر، افسانه‌ها و حماسه‌هاست و زبان آثار اسطوره‌‌ای و حماسی نمادین است. مسألة اصلی در اساطیر ایرانی، سرشت دوگانة خلقت است و در جریان گذر از اسطوره به حماسه، نبرد دو نیروی نیک و بد در جنبه‌های مختلف هستی نمایان می‌شود و برخی از شخصیت‌ها ...

فرایند مهاجرت نخبگان ایرانی به شبه قاره ی هند از زوایای مختلف مورد توجه محققان قرار گرفته است لیکن مطالعه و پژوهش در چگونگی، چرایی و تأثیرگذاری مهاجرت پزشکان ایرانی به عنوان جمع خاصی از این مهاجران خواست مقاله ی حاضر است. مطالعات مقدماتی نشان داد که حرکت رو به رشد این مهاجرت ها از یک سو متأثر از وجود عوامل دافعه در ایران و از سوی دیگر عوامل جاذبه در هند بوده است. با رصدکردن  چگونگی ورود پزشکان ...

صفویان پس از دورۀ فترت در ایران دولتی متمرکز تشکیل دادند و با تقویت هویت ملی ایرانیان و استفاده از عنصر هویت‌بخش دین، تحولاتی اساسی در ساختار حکومت و جامعه ایجاد کردند. رسمی‌کردن مذهب تشیع امامیه، مهم‌ترین اقدام حکومت صفویه در شروع کار بود که موجب تحول اساسی در ارزش‌ها و هنجارهای جامعۀ ایران شد. درنتیجه، بسیاری از ارزش‌ها جنبۀ دینی و مذهبی پیدا کردند و همراه این تحولات، برخی باورهای نادرست نیز ...

هدف: هدف این نوشتار بررسی سنت شکار به عنوان یکی از رسوم مورد علاقه حکام قاجار است. سنت شکار در سیر پادشاهی ایران در قبل و بعد از اسلام تا زمان تأسیس سلسله پهلوی، ازجمله آداب و رسوم پادشاهان و در مقام نظر، از الزامات مقام شاهی بوده و یکی از صفات لازمه پادشاهان به شمار می آمده است. بااین حال فرض بر این است که خوش گذرانی و صرف اوقات فراغت در شکارگاه ها یکی از علل اصلی توجه شاهان قاجار به امر شکار ...

هدف از این تحقیق پی بردن، به برخی نکات جدید در زمینه نگرش مذهبی هخامنشی ها و بینش دینی آنها نسبت به اعتقادات اقوام تابع است که از طریق مقایسه قرار دادن اعتقادات مذهبی ملل تابع چگونه و تا چه اندازه در روش های به کارگیری سیاست های مذهبی که هر کدام از شاهان نخستین هخامنشی با ملل تابع اتخاذ کرده بودند، تاثیر گذاشته است. حالت توصیفی و مقایسه ای روش های به کارگیری در این تحقیق بوده است. محتوی اصلی پا...

حکیم نجم الدین محمّد فلکی از شعرای معروف قرن ششم هجری است که در قصبه شماخی از توابع شروان متولّد شد. فلکی گوینده ای نازک خیال و شیرین سخن است که بر خلاف معاصران خود، به سهولت کلام و روانی سخن متمایل بود. دیوان ناقص و ناتمامی از وی در سال 1929 میلادی در لندن توسط محمد هادی حسن خان به چاپ رسیده است. در ایران نیز محمد طاهری شهاب دیوانی از این شاعر را در سال 1345 تصحیح کرده و از سوی انتشارات کتابخانه...

در دوره قاجار به دلیل کمبود وسایل ارتباط جمعی از یک سو و گسترش سطح عمومی سواد از سوی دیگر باعث شد تا احوالات افرادی از طبقات مختلف(شاهان و شاهزادگان، طلاب و روحانیون، تحصیلکرده­های روشنفکر، شاعران و نویسندگان و حتی مردم عامی) مطرح، بلکه بسیاری از مسائل روز در نامه‏ها بیان ‏گردد که در مکاتبات رسمی و اداری به دلیل‏ مسائل امنیتی و سری، کم‏تر به آن پرداخته می‏شده است. این دوره در حالی که از منظر تا...

این نوشتار به بررسیِ رواج تنباکو در قلمرو تیموریان هند می‌پردازد. در این مقاله، با اتکا به اطلاعات موجود در منابع تاریخی و با رویکردی توصیفی ـ تشریحی، چگونگی مواجهه چند شاه مقتدر این سلسلۀ با مسئله رواج تنباکو مورد مطالعه قرار می‌گیرد. مقاله این پرسش اساسی را مورد توجه قرار می‌دهد که رواج تنباکو در قلمرو تیموریان هند، چه موقع و تحت تأثیر چه عواملی انجام گرفت؟ در این نوشتار نشان داده شده که رواج ...

«دفتر دلگشا» نام منظومه‌ای‌است از صاحب شبانکاره‌ای که آن ‌را در قرن هشتم سروده است. شاعر در این منظومه، تاریخ ملوک شبانکاره‌ را از آغاز پیدایش تا اوان حملة مغول به نظم درآورده‌است. او در آغاز و انجام منظومة خویش مدّعی شده که فردوسی را در خواب دیده و به او سفارش کرده تا تاریخ شاهان عصر خویش را به نظم درآورد تا نام او نیز بدین روش جاودان بماند. بنابراین صاحب سرگذشت ملوک شبانکاره را منظوم می‌سازد و...