این مقاله درصدد بیان میزان ارتباط، شباهت ها، تفاوت ها و دخل و تصرّفات مولوی در مآخذ حکایت های مثنوی برآمده است و از آن جا که توجّه به ساختار حکایت ها راهی برای درک بهتر و بیشتر مفاهیم و نقاط اشتراک و افتراق آن هاست و حکایت های تمثیلی مصیبت نامه ی عطّار یکی از مآخذ مولوی در مثنوی می باشد، نگارنده به بررسی حکایت تمثیلی «آن کس که در یاری بزد» در این دو اثر پرداخته و با مقایسه ی عناصر روساختی (طرح و پ...

از آنجا که دستمایه های عرفانی برآمده از آموزه های قرآن کریم زمینة مناسبی برای مطالعات و تحقیقات نظری و بالینی روانشناسی را فراهم آورده است بدین جهت لازم است که در آثار عرفان اسلامی همچون مثنوی مولوی از این زاویه مطالعات جدید داشت که از جمله این موضوعات کار کرد هیجانی غم در روان انسان است که مولوی در مثنوی ضمن تبیین انواع هیجانات درونی انسان موضوع غم را با نگاه تحلیلی و با پیشتوانه معرفتی که از ...

مولانا جلال الدین محمد بلخی از بزرگترین مفاخر ادب فارسی و از اندیشمندان بنام اسلامی در قرن هفتم است. مثنوی معنوی وی ‘ گنجینه ای عظیم ازمعارف والای بشری ومتضمن پاره ای از علوم اسلامی است . قضا و قدر از جمله مباحث جدال برانگیز کلام اسلامی است که مولوی بادقت تمام در ابیات پراکنده ای ازدفاتر ششگانه مثنوی بدان پرداخته است . موضوع این پژوهش بررسی دیدگاه شاعر در این مبحث کلامی است . این پژوهش در بردار...

عنوان مقالة حاضر «مثنوی مولوی و نجوم» است. وقتی که وضعیت علوم را در قرن هفتم و هشتم هجری مطالعه می­کنیم، متوجه پیش­رفت و توسعة علوم عقلی و نجوم در کنار علوم نقلی می­شویم و در می­یابیم که از بین ستارگان عرصة ادب فارسی، مولوی شاعر آفاق و انفس است. در این پژوهش نیز مجالی فراهم آمده است تا با طریق استفادة مولانا از دانش نجوم، ابزار نجومی، پدیده­های جوّی، پیوستگی با اختران، سعد و نحس، افلاک، ستارگان ...

آنچه که به عنوان صبر و توکل در این رساله ارائه می گردد تلاشی است برای نمایاندن ماهیت این دو مقام بلند عرفانی در متون صوفیانه، خاصه در مثنوی شریف معنوی. البته در این راه سعی شد این دو مفهوم ابتدا در فرهنگ های کهن فارسی و عربی، آیات قرآن مجید، تفاسیر معتبر، روایات نبی اکرم و احادیث ائمه طاهرین بررسی شود، و سپس بحثی مفصل بر اساس فرهنگ نامه ها و متون منظوم و منثور عرفانی در پیرامون آنها ارائه گردد....

مثنوی مولوی, بی گمان اثر سترگ جهانی است که از دیرباز پژوهش هایی فراوان از چشم اندازهای گوناگون بر آن انجام پذیرفته است. آنچه موجب شگفتی است, این اثر عظیم و ماندگار از چنان ظرفیتی برخوردار است که با وجود قدمت چندین صد ساله که در زمان سرایشش هنوز مکتبهای نقد و نظریه های ادبی پا به عرصه نگذارده بودند, می تواند با نظریه های ادبی نوین به مکالمه بنشیند و رهیافت های آن ها را در خود طراز کند. مثنوی مو...

چکیده امام محمّد غزالی متفکّر بنام نیمه دوم قرن پنجم هجری، یکی از بزرگترین نظریه پردازان نظام اخلاقی ـ عرفانی، پایه گذار فلسفه اخلاق عملی و نظری که پای بندی به شریعت و مبانی دین اسلام، یکی از بارزترین ویژگی های وی است و جلال الدین محمّد مولوی عارف وارسته قرن هفتم هجری، که شهرت عرفانی وی بر دیگر جنبه های شخصیتی و علمی او برتری دارد، از بسیاری جهات و دیدگاه ها دارای افقی یکسان و مشابه هستند و درکنا...

در این پایان نامه به موضوع ولی و ولایت در مثنوی پرداخته شده است. در فصل کلیات به مفهوم شناسی ولایت، مبانی هستی شناختی ومعرفت شناختی ولایت،پرداخته شده است. ولی از نظر مولوی کسی است که؛ غریق اراده ی حق، دریافت کننده وحی، عقل کل و... است. مولوی امکان فهم خداوند و حقیقت اشیاء را غیر ممکن می داند. مولوی شناخت حق را تنها در سایه ی عنایت او می داند. او معتقد است گناهان انسان تاثیر بسزایی در درک و معرف...

چکیده:عرفان روشی است که برای یافتن حقیقت عقل و استدلال را کنار گذاشته است و به کشف و شهود تکیه دارد. از قرن چهارم به تدریج مفاهیم عرفانی در قالب کتاب های مستقل ارائه شد و در قرن ششم سنایی گونه ی مستقل شعر عرفانی را تشخّص بخشید. در این میان مولوی که بخش مهمی از زندگی خود را به شاعری گذرانده و شعر عرفانی سروده است، تحت تأثیر شمس تبریزی عرفان مستقل و ممتازی ارائه می دهد که بر مبنای عشق بنا نهاده شد...