الفتی بن حسین حسینی ساوجی، شاعر شیعه مذهب دربار عبدالله قطب شاه، هفتمین پادشاه سلسلۀ قطب شاهیان، است که که در فاصلۀ سال‌های 924ق تا 1098ق بر نواحی دکن، گلکنده و حیدرآباد فرمان روایی کرده اند. از زندگی الفتی ساوجی، اطلاع چندانی در دست نیست. اطلاعات اندک درباره زندگی الفتی و وجود شاعران بسیاری از شاعران که در دربارهای هند، الفتی تخلّص می کرده اند، باعث شده که برخی تذکره ها به اشتباه از او با عنوان...

پیدایش هنرهای تزئینی و معماری عصر تیموری، معلول عواملی چند می­باشد که از مهمترین آنها می­توان به این موارد اشاره کرد. تأثیرپذیری تیموریان از فرهنگ ایرانی، انتقال هنرمندان و فرهیختگان ایرانی و سایر بلاد توسط تیمور به سمرقند و نقش­آفرینی آنها، مرکزیت­یافتن هرات در عصر جانشینان تیمور و حمایت­های بی­شائبه آنها از ارباب فضیلت، ارتباط مکتب هنری هرات با سایر مکاتب هنری این دوره و تأثیرپذیری آن از ویژگ...

با مرگ ابوسعید گورکانی، سلطان حسین بایقرا پس از 12 سال تلاش موفق شد در 10 رمضان 873 ق هرات را به تصرف درآورد؛ در شرایطی که بازماندگان ابوسعید حاضر به دفاع از خراسان نبودند و هرآن خطر هجوم اوزون‎حسن به خراسان وجود داشت. او با نیروی اندکی قدرت را در هرات به‎دست‎گرفت؛ نیرویی که به‎تنهایی قادر نبود بقای حکومتش را تضمین کند. در این شرایط، یکی از نخستین اقدامات او در هرات، تصمیم به تغییر خطبه به نام ...

تذکره ادبی مجمع الخواص را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجسته عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم بر گروه های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه می دهد. هم چنین رونق ادبیات و هنر در نزد شاهان، شاهزادگان، و ارکان حکومت صفوی و برخی از سلا...

علیقلی خان واله داغستانی، از شاعران قرن دوازدهم هجری است که درسال 1124 در اصفهان متولّد و در سال 1146 عازم هند شد. او در هند وارد دربار پادشاهان گورکانی شد و تا سال 1170 که در گذشت به مشاغل درباری و نظامی اشتغال داشت. اشعار گردآوری شده از واله در این تحقیق شامل 12 قصیده، 199 غزل، 8 قطعه، 5 مثنوی، 476 رباعی، 20 دوبیتی و 36 تک بیتی است که جمعاً بالغ بر 3170 بیت فارسی می‏شود. بیشتر اشعار او در قالب ...

سلسلــه تیموری یکی از حکومتهای معروفی بود که در قرن هشتم هجری قمری در شمال شرقی ایران که در آن زمان جزء پیکره ی این مملکت به حساب می آمد ، تأسیس شد . بنیانگذار این سلسله ؛ «تیمور گورکانی » بود . تیمور بخاطر طبع خشنی که داشت ، هر منطقه ای را که فتح می کرد ، علما ، صنعتگران و ارباب حِرَف را به سمرقند می فرستــــاد و بقیه را از دم تیـــغ می گذراند . یعنی ؛ علیرغم طبع خشنی که داشت ، با دانشمندان ، صن...

با مرگ آخرین ایلخان مغول در سال (736ق)، بسیاری از امرا و خاندانهای بانفوذ و قدرتمند که در زمره ی مطیعان حکومت ایلخانی بودند در مسئله ی جانشینی ابوسعید (آخرین ایلخان مغول) دخالت کرده و پس از مدتی ادعای استقلال نمودند. از جمله ی این خاندانهای محلی، خاندان «آل مظفر» می باشد که از جانب ایلخانان مغول در میبد حکومت داشتند آن ها نیز همچون دیگر خاندان ها، «آل اینجو، آل چوپان، آل جلایر» با فروپاشی حکومت...

تیمور لنگ گورکانی یکی از شخصیت های تیره روشن تاریخ است در پهنه تاریخ وادب ایران نیز گاهی برخی از نویسندگان درباره بزرگی و خردی تیمور دچار دو دلی گشته و گاهی زبان به ستایش او نیز گشوده اند. شماری دیگر او را یکی از بدترین خون آشامان تاریخ دانسته اند. نگارنده این مقاله کوشیده است تا به یاری نوشته های پایه دار و سندهای استوار، تا آنجا که امکان داشته است، پرده از چهره این فرمانروای سنگدل و به ظاهر د...

دو تمدن ایران و هند، سابقه ای دیرپا در تاریخ آسیا دارند. بررسی تطبیقی ریگ ودا و اوستا به وضوح این معنا را نشان می دهد. باورها، آیین ها، اساطیر مشترک و نیز تجلی آنها در هنر و معماریِ ایرانِ پیش از اسلام، خاستگاه مشترک دو تمدن را، به ویژه با توجه به پیشینة مشترک آریایی بودن دو قو،م اثبات می کند. حضور اسلام در ایران، دامنة گسترش این دین را تا مرزهای هند وسعت بخشید و هندوان از این طریق با اسلام آشنا ...

به سطوحی که از عناصر سخت طبیعی و مصنوع چون سنگ، آجر و خاک غیر زراعی ایجاد شده است، «منظر سخت» گفته می شود. در الگوی باغ ایرانی سطوح سخت و نرم به شکلی مشخص از یکدیگر تفکیک شده و در عرصه های متمایز قابل رؤیت است. اگرچه باغ های ساخته شده در دوره سلاطین گورکانی هندوستان به لحاظ الگوی طراحی، عناصر و ارکان از شیوه ی باغسازی ایرانی تبعیت کرده اند و می توان آنها را گونه ای از باغ های ایرانی نام نهاد، ا...