اساساً قرآن کریم دربردارنده عالی‌ترین معارف و آموزه‌هایی است که از طریق وحی بر انسان نازل شده است و برای درک مفاهیم آن به علوم گوناگون نیاز است؛ از جمله این علوم، بلاغت است که خود شامل معانی، بیان و بدیع است؛ رعایت هر کدام از این موارد سبب زیبایی کلام و تأثیر بیش‌تر بر مخاطب می‌شود. جمله در علم معانی به خبر و انشاء تقسیم می‌شود که کشف معانی ثانویه بر عهده علم معانی است. این پژوهش به روش تحلیلی و...

اساساً لایه های صوتی هر زبان قبل از لایه های سه گانه ی دیگر (صرفی، نحوی، معنایی) اولین بخش ماهیت زبانهای بشری را تشکیل می دهد و چون از نظر زبان شناسان، زبان اولاً و بالذات اصواتی است که بشر برای انتقال مفاهیم ذهنی خود جعل و اصطلاح کرده است، مباحث آواشناختی را اولین گام برای تفسیر این زبانها تلقی می کنند. قرآن کریم زیباترین متن ادبی و بزرگترین معجزه ی بلاغی و بهترین کتاب هدایت انسانهاست. بدون شک...

چکیده: عدی بن زید عبادی از شاعران مسیحی در عصر جاهلی است. وی نویسنده و سفیر دربار ساسانی بوده و از آغاز نوجوانی به هر دو زبان فارسی و عربی تسلط کامل داشت. بیشتراشعار این شاعر، در دوره جاهلی از بین رفته و شعر هایی که از این شاعر به جای مانده در کتاب های لغوی و ادبی پراکنده است. موضوع این شعرها اغلب حکمت، پند، اندرز و اعتذاریاتی است که در زندان سروده و برای نعمان بن منذر فرستاده است. این شعرها...

تحوّلات و دگرگونی خراسان در قرن ششم هجری، آذربایجان را به سبب جریان شعر و ادب فارسی، رونقی دیگر داد و زمینه را برای ظهور شاعران توانا مهیّا ساخت. ظهور همین شاعران با نگاهی نو و تازه خود زمینه‌ساز طرزی تازه شد. این تفاوت‌های عمده، در بهره‌گیری و نگاه آنان به اسطوره و حماسه نیز نمود دارد. خاقانی شروانی نیز یکی از همان شاعران توانای سبک آذربایجانی (= ارّانی) است که تصویرهای اساطیری شاخصۀ اصلی شعر اوس...

توحید مفضل رساله مختصر و سودمندی است دربارة خداشناسی که از طریق مفضل بن عمر شاگرد نامی امام ششم حضرت صادق (جعفربن محمد)(ع) – به ما رسیده و در این مقال معرفی می گردد تا راهنمایی باشد حقیقت جویان واهل فضیلت را و برهانی گردد بر پیروان هواها و هوسها و آنانکه براساس اغراض در اعتقاد به این امر فطری عناد و جدال داشته و دارند. این رساله بردوبخش آمده: بخشی پیرامون جهان برین است و دیگری دربارة جهان زیری...

رثا عالی ترین نمونه شعر عاطفی، صادق ترین نوع شعر، به عنوان یکی از اغراض مستقل شعری از گذشته های دور نقشی پر رنگ بر صفحه شعر شاعران داشته است. رثا به سه دسته «ندب ، تأبین و عزا» تقسیم می شود و از اغراض پرکاربرد شاعر جاهلی و آیینه اعتقاد و نگرش وی نسبت به مسأله مرگ است. مرثیه پاره ای از پیکر? ادبیات در صدر اسلام نیز به شمار می آید. اسلام با ظهور خود باورها و اندیشه های تازه ای را به میان آورد ...

یکی از رایج ترین گونه های شعر عربی، مدح است که تقریباً با اغراضی چون وصف ،حماسه، رثا و هجو همزاد است و جزء نخستین اغراض شعر عربی به شمار می آید، امّا مدایح نبوی که گونه ای از مدح هستند، پس از ظهور و قدرت یافتن اسلام، پا به عرصه وجود گذاشت و شاعرانی مسلمان، معاصر با نبی اعظم (ص) به سرودن این گونه شعری همت گماردند. از زمان رسول خدا (ص) تاکنون بسیاری از شاعران به مدح فضائل و مناقب ایشان پرداخته اند....

چکیده صفی الدین حلی یکی از بزرگترین شاعران عصر مملوکی است. این شاعر توانا به اغراض شعری فراوان پرداخته و در این میان رثا یکی از اغراض اصلی و مهم دیوان وی به شمار می رود که از نظر محتوایی در برگیرنده ی مضمونهایی همچون؛ نشان دادن بزرگی حادثه، حکمت، تأمل در باره ی مرگ و بی اعتباری دنیا، تبیین فضیلتها و صفات نیکوی متوفی، اشاره به شاهان و سرزمین های گذشته، ستایش جانشینها و فرزندان، تحریک بازماندگا...

یادداشت‌هایسندبادنامه از علی‏‌محمد هنر، اثری است که به شرح دشواری‌های سندبادنامۀ ظهیری سمرقندی اختصاص یافته است. این اثر که در حل بسیاری از دشواری‌ها و مشکلات سندبادنامه، از ترجمۀ ابیات و امثال عربی کتاب گرفته تا معنی واژه‏‌های مهجور، به خوانندۀ سندبادنامه کمک شایان می‏‌کند، مانند هر اثر دیگر، از کاستی‌ها و لغزش‌هایی به دور نمانده است. در این جستار، ...