میان ادبیات نمایشی نوجوانان وبزرگسالان، ازنظرساختارنمایشی، تفاوت چندانی وجود ندارد. اما، ماهیت ویژه ی مخاطبان نوجوان ازحیثِ اندیشه واحساس حاکم بردنیای ذهنی آنان، گونه ی نمایشی متفاوتی را باعث شده و با آن که دراروپا وآمریکا قدمتی چند قرنی دارد، درایران هنوزجریانی نوپا است. ادبیات نمایشی نوجوانانِ پس ازانقلاب اسلامی، از رشد کَمی خوبی برخوردار است، اما از نظرکیفی پیشرفت چندانی ندارد. آثارچاپ شده درحو...

درمیان بومی‌سرودها اشعاری آیینی به نام باران‌خواهی است که با حرکات نمایشی همراه است. باران خواهی از آداب‌ورسوم کهن ایرانی است که ریشه در اعتقادات و باورهای دینی و اسطوره‌ای دارد و یادآور پرستش آناهیتا، الهۀ بارندگی و آبیاری است. این آیین در سطح وسیعی از ایران و خاورمیانه رواج دارد و با آیین‌های اجرایی متنوع همراه است. روش‌های طلب باران یا فردی است یا گروهی که با عروسک، انسان، دعا، شی و حیوان ان...

ادبیات نمایشی در کنار ادبیات روایی و حماسی، از شاخه‌های اصلی ادبیات محسوب می‌شود که از زمان ارسطو تا قرن هجدهم میلادی به دو ژانر اصلی تراژدی و کمدی تقسیم شد. داستان رستم و سهراب است که نمونه‌ای از داستان‌های حماسی و پهلوانی ایران است، شاخصه‌های تئاتری ارسطویی را در خود جای داده است. این داستان بر پی‌رنگی استوار است که شالوده آن نمایش اراده شخصیت اصلی برای یافتن پدر در مناقشه‌ای دراماتی...

متون کلاسیک ادب پارسی برخوردار از غنای داستانی فراوانی است. در آثار بعضی از نگارندگانِ این متونِ نظم و نثر، فراتر از داستان‎گویی صرف، نوعی روایت دراماتیک به چشم می‎خورد. با این حال با توجه به نبود نمایش در سده‎های آغازینِ شعرِ پارسی در ایران، این آثار ظاهر نمایشی ندارند و صرفاً برای خواندن نوشته شده‎اند. بعد از ورود نمایش از غرب به ایران در قرون متأخر، باز هم کمتر نمایشنامه‎نویسان به سراغ گنجینۀ غنی...

جامعهشناسی ساخت گرا یکی از رویکردهای اساسی نقد ادبی معاصر است. جامعهشناسان ساخت گرا چون گلدمن آلتوسر و ماشری گاه متون سمبولیستی و سوررئالیستی را مورد بررسی قرار میدهند. داستان سه قطره خون صادق هدایت دارای ظرفیت هایی است که میتواند قرائتهای متفاوتی داشته باشد. معمولاً داستان سه قطره خون را از دیدگاه روان شناختی تحلیل کرده اند، اما این مقاله داستان حاضر را با رویکرد ادبی متفاوت، یعنی بر اساس نظریا...

زبان نمایشی یا دراماتیک از جمله عناصر بسیار مهم درآثار نمایشی است، که عموماً عملکرد آن را محدود به مواردی چون ساخت شخصیّت، پیش برندگی داستان، مشخص نمودن زمان و مکان، تطبیق با درون مایه، برقراری و باور پذیرکردن مجموعه روابط ،اطلاع رسانی درباره ی شرایط مفروض، ایده و غیره می شود، حال آن که توصیف زبان نمایشی بدون درنظرگرفتن شاخصه های مهمی، چون موقعیت، کنش و چندصدایی امکان پذیر نیست، چراکه زبان نمایشی...

تعزیه یا شبیه خوانی تنها نمایش مذهبی _ ایرانی است که ریشه در کهن الگوهایی مانند "سوگ سیاوش" و فراتر از آن "جنگ مهر با دیو سیاهی اپوش" را در جوهرۀ خود دارد. جدال بین "خیر و شر"،" اشقیا با اولیا" و راه بستن بر "امام حسین (ع) و 72 تن از یارانش" و به اسارت گرفتن خاندانش، موضوع اصلی تعزیه را شکل می­دهد. اما آنچه حائز اهمیت است شیوۀ اجرایی آنست که به‌واسطۀ ارکان و عناصر بسیار ساده در هر لحظه با تاثیر...

صحنۀ نمایشی، به عنوان زیرمجموعه عنصر تداوم، در بررسی زمان­روایی یک اثر، بررسی می­شود. در صحنه نمایشی، سخن بر سر این است که چگونه نویسنده در گزارش داستان، واسطه گری ابزارروایی را از میان بر­می­دارد به­گونه­ای که حوادث داستانی در برابر دیدگان مخاطب به نمایش درمی­آید و او حائلی میان خود و وقایع احساس نمی­کند و خود را درگیر وقایع و ناظر مستقیم حوادث می­بیند. از آنجا که داستان «گیله­مرد» همواره به ع...

احمد شاملو از معدود شاعرانی است که قابلیت های نمایشی را در اشعار خود به نمایش گذاشته است. مطالعه ی نقاط اشتراک دو حوزه ی نمایش و شعر در شناخت عناصر نمایشی موجود در آثار احمد شاملو کمک شایانی می کند. اکثر اشعار شاملو در قالب سپید سروده شده اند و «شعر سپید» قالب مورد علاقه ی سرایندگان «شعر نمایشی» همچون شکسپیر می باشد. به طور کلی وجود «گفت وشنود»، «تک گویی»، «دستور صحنه»، «روایت»، «اِفِکت نمایشی»...

أشواک السلام از جمله نمایش نامه هایی است که توفیق الحکیم آن را با دیدگاهی انتقادی آن را به قلم کشیده است.آن چیز که در این نمایش نامه مورد توجه است سیر و تلاقی عاطفه سیاست است. به طور کلی نمایش نامه "أشواک السلام" یک داستان کلی و دو قصه را در کالبد خود به همراه می کشد.داستان کلی این نمایش نامه در رابطه با حوادثی است که بر خرده قهرمانان این نمایش نامه یعنی شخصیت خواستگار می باشد پردازد.به عبارت د...