آن‌چه در این مقاله آمده است، بیان اجمالی داستان آفرینش آدم، صدور فرمان خداوند به فرشتگان برای آوردن مُشتی خاک از زمین است و این که از میان این فرشتگان تنها عزرائیل موفّق می‌شود با اغفال زمین، مشتی خاک برگیرد و فرمان الاهی را اجرا کند. این داستان که در دفتر پنجم مثنوی و مرصادالعباد نجم رازی آمده است، برای بیان دو هدف متفاوت است: مولانا نخست از مسأله خیر و شرّ سخن می‌گوید و نتیجه می‌گیرد که امتناع...

نگرشمتفاوت نظامی برخلاف شعرای زمانه خود به شخصیت زن می‌تواند از نکات بارز آثارش به حساب آید. او زن را در خصوصیات مردپسند محدود نکرده بلکه لایق اعطای مسؤولیت‌های مهم در سطح اجتماعی می‌دانست و برای زن نه پایین‌تر از مردان که جایگاهی والا متصور بود تا با بروز خصلت‌های متعالی خویش بر تصور عامه مبنی برضعف جنسیتی خط بطلان کشد. نظامی اندیشه و تفکرات زن را ارج می‌...

ارزیابی شیوۀ آموزش به منظور ادراک میزان انتقال و تأثیرگذاری مفاهیم آموزشی به فراگیران اهمیت زیادی دارد؛ به ویژه اینکه آموزش معارف اسلامی به دانشجویان و رسوخ به نظام اعتقادات و پدیداری در رفتار آنان، به عنوان اهداف تربیتی مورد نظر نظام آموزش عالی به موازات فراگیری رشته‌های تخصصی (غیر علوم انسانی) در فضای دانشگاه اهمیت توجه بر شیوه‌های آموزش را دوچندان می‌کند. هدف این مقاله بررسی دیدگاه دانشجویان...

اسلام و از نگاه ادیبان و عارفان مسلمان است که منبع الهام هنرمندان نگارگر قرار گرفته است. سیمای زن در نگاره ها مبین توجه نگارگر به حقیقت زیبایی معنوی او و مبتنی بر توصیفات ادبی و عرفانی از اوست. این تصویر زیبا، گذشته از وجه ظاهری، کنایتی از معنای عرفانی این توصیفات نیز است؛ چنان که ترسیم چشم زیبا مصور مقام نظارۀ حق، و لب زیبا نشان دهنده مقام حکایت دل و بیان سرّ درون، با تمسک به گفت وگو یا تبسم اس...

رنج یکی از محسوسات مهم در زندگی بشری است که بسیاری از متفکرین درباره ی آن از زوایای مختلفی سخن گفته اند. این مقاله به بررسی امکان مطلوبیت یا عدم مطلوبیت آن و همچنین نحوه ی مواجهه ی با آن می پردازد. لذا با نظریه ی «احساس گرایی هنجاری» که حامی شدید احساسات در بحث اخلاق محسوب می شود، آغاز نمودیم و پس از معرفی نحوه ی مواجهه ی این نظریه با رنج و استخراج ویژگی ها و خصایص آن در عمل؛ نقد برخی صاحب نظرا...

در میان خصایص اخلاقی نبی اکرم(ص) اخلاق نیکو و عفو و گذشت از بارزترین و مهم ترین عوامل پیشبرد اهداف مسلمانان در صدر اسلام است که در همة اعصار و در مواجهه با همة اقوام، ملل و گروهها کاربرد داشته و منشأ اثر بوده است. به همین جهت رهاورد هم آغوشی رحمت و صلابت در وجود مقدس پیامبر(ص) را در واقعیت عینیِ برچیده شدن بساط جنگ و دشمنی از جزیرﺓ العرب و گسترش اسلام در بخش بزرگی از دنیای آن روز در اندک زمان به...

عین القضات همدانی، عارف ایرانی قرن پنجم و ششم هجری است که قلم توانا و ذهن و اندیشه پویا و جوّال خود را برای نگاشتن آثار فلسفی- عرفانی به کار برده است. اگرچه بی پروایی و سبک فلسفی‌اش در نهایت او را به پای دار کشید اما نوشته‌های او به خصوص کتاب «تمهیدات» وی، سندی مستدل برای عرفان و ادبیات کهن ایران زمین شد. «تمهیدات» اگرچه از متون عرفانی به شمار می‌رود اما از آنجا که به بیان شرایط سلوک و آدا...

در این نوشته قصد داریم کارکرد، انواع و جایگاه گفت‏وگو را در رمان آواز کشتگان بررسى کنیم. این رمان رئالیستى در ترسیم اوضاع سیاسى- اجتماعى عصر خود و مخلد کردن مشقت‏هاى مبارزات سیاسى یک نسل اهمیت خاصى دارد. در این رمان، گفت‏وگو هم به عنوان یکى از مهم‏ترین عناصر داستان و هم به عنوان یکى از سازه‏هاى ساختار رمان و هم به عنوان یکى از راه‏هاى خلق و معرفى شخصیت‏ها نقش و کارکرد خاصى دارد. براهنى از انواع...

در بسیاری از موراد می‌توان داعیه مبتنی بر بازنمایی واقع را از پرسپکتیو ابداعی رنسانس و متون درباب آن خوانش کرد اما با اتکا به شواهد موجود می‌توان آن را صرفاً به مثابه نظامی وحدت بخش در گستره تصویر قلمداد کرد که با خصایص سوبژکتیو همسویی بیشتری دارد. با توجه به شواهد موجود به نظر می‌رسد پرسپکتیو رنسانس نه تنها باز نمایانگر واقعیت عینی نیست بلکه مطابقت چندانی هم با دریافت‌های بینایی انسان ندارد. اگ...