ابراهیم رنجبر

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقّق اردبیلی

[ 1 ] - جنبه‌های نمادین رمان سووشون

سووشون رمانی است تاریخی، هنری، حماسی، رمزی و رآلیستی با رگه‌هایی از رمانتسیم. بُعد رمزی آن عمق تاریخی-‌ فرهنگی و جنبه فلسفی خاصی به آن داده است. لایه روایی آن داستانی جذاب با مظاهر فرهنگ و تمدن ایرانی و با اوصاف شاعرانه است؛ امّا لایه زیرین و رمزی آن کودتای 28 مرداد 32 و شکست جبهه ملّی، و خدمت و خیانت تعدادی از رجال مؤثّر در این واقعه و واکنش برخی از روشنفکران را پس از این واقعه، بازگفته است. نویسن...

[ 2 ] - بررسی داستان گیله مرد با تکیه بر عوامل نمایشی شدن داستان

صحنۀ نمایشی، به عنوان زیرمجموعة عنصر تداوم، در بررسی زمان­روایی یک اثر، بررسی می­شود. در صحنة نمایشی، سخن بر سر این است که چگونه نویسنده در گزارش داستان، واسطه‌گری ابزارروایی را از میان بر­می­دارد به­گونه­ای که حوادث داستانی در برابر دیدگان مخاطب به نمایش درمی­آید و او حائلی میان خود و وقایع احساس نمی­کند و خود را درگیر وقایع و ناظر مستقیم حوادث می­بیند. از آنجا که داستان «گیله­مرد» همواره به ع...

[ 3 ] - تحلیل داستان شاه و کنیزک در مثنوی مولوی

  داستان شاه و کنیزک نخستین داستان مثنوی و نخستین سخن مولوی پس از ذکر ماجرای نمادین و تمثیلی نامه نی است. به احتمال قوی به سبب قرابت زمانی و مکانی نی‌نامه با این داستان، یکی از جدی‌ترین داستانهای مثنوی است و همان گونه که مولوی تمام آن را که در مثنوی بیان آن را در نظر داشته، در نی نامه بیان کرده است1، در این داستان نیز غالب اصول و عقاید مربوط به جهان بینی، تجارب روحانی و حیاتی و ماجرای روح آدمی ...

[ 4 ] - گفت‏ وگو در رمان آواز کشتگان

در این نوشته قصد داریم کارکرد، انواع و جایگاه گفت‏وگو را در رمان آواز کشتگان بررسى کنیم. این رمان رئالیستى در ترسیم اوضاع سیاسى- اجتماعى عصر خود و مخلد کردن مشقت‏هاى مبارزات سیاسى یک نسل اهمیت خاصى دارد. در این رمان، گفت‏وگو هم به عنوان یکى از مهم‏ترین عناصر داستان و هم به عنوان یکى از سازه‏هاى ساختار رمان و هم به عنوان یکى از راه‏هاى خلق و معرفى شخصیت‏ها نقش و کارکرد خاصى دارد. براهنى از انواع...

[ 5 ] - تحلیل جلوه‌های رئالیسم در رمان شراب خام

فرق هنر با تاریخ در این است که هنرمند با گزینش و تأویل و گزارش خاصّ خود، بی‏نظمی‏های ظاهری واقعیّات را در طرحی معقول، محدود، سنجیده و منظّم عرضه می‌کند. شراب خام نوشتة اسماعیل فصیح یکی از رمان‌‌های مشهور رئالیستی است‌ که گزیده‌هایی از مسائل تاریخی دهه‌های چهل و پنجاه شمسی موضوع آن‌ است‌. این‌ رمان‌ با مؤلّفه‌های رئالیسم‌ اجتماعی مطابقت زیادی دارد. در این‌ ‌نوشته، این‌ رمان‌ را از همین دیدگاه تحلیل ...

[ 6 ] - نظریّات ادبی دکتر غلامحسین یوسفی دربارة صورت و معنی شعر

دکتر غلامحسین یوسفی یکی از استادان مسلّم زبان و ادبیّات فارسی و در زمینة علوم و نظریّه‏های ادبی، صاحب‏نظر بود و نقد و نظرهای ارزشمندی در ارزیابی شعر فارسی، از خود به­جا گذاشت. به اعتقاد او آثار ادبی و خصوصاً اشعار ماندگار فارسی، در عین حال که از ماهیّت ادبی و شروط هنری برخوردارند، رسالت‏های اجتماعی بر عهده دارند. او در نقد عملیِ تعدادی از اشعار ماندگار فارسی، نشان داده است که هر شعری که ماهیّت هنری دا...

[ 7 ] - Significance of the Metaphor of the Lion in Categorizing Mystic Concepts in Mulavi (A Study of Existing Examples in Ghazals from Divan Kabir)

Sufi and mystic poets employ linguistic evidence, especially expressions regarding animals, to represent mystic concepts. In this study, to explore and clarify the meanings Mulana intended to convey as the field of destination, we will examine the linguistic expression “the Lion” as the field of origination in ghazals of Divan Kabir by using the conceptual theories of metaphor introduced by Geo...