از جمله مضامین مندرج در قرآن کریم، ماجرای ذوالقرنین و ساخت سدی برای رهایی مردم مجاورِ آن از تهاجم قوم یأجوج و مأجوج است؛ قومی که در طول تاریخ با انبوهی از افسانه‌ها و اسطوره‌ها به ‌متون هنری، ادبی و تفسیری راه یافتند. مسئله مورد بحث در این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی تبیین می‌شود، میزان تطبیق تصاویر موجود در کتب چاپ ‌سنگی عصر ناصری (1313-1264ق) از این قوم، به‌ویژه خمسه‌نظامی در بخش اسکندرنام...

هدف: بررسی کمی و کیفی اسناد تصویری بازمانده از ایران قدیم با موضوع معماری و شهرسازی. روش: تحلیل مدارک آرشیوی، بررسی‌های باستان‌شناسی، تاریخ مکتوب و تاریخ معماری. یافته‌ها: این تحقیق نشان از تفاوت در تعدد و کیفیت مدارک تاریخی تصویری دارد. همچنین با وجود تکثر اسناد در برخی مقاطع، از برخی دوران تاریخی سند تصویری زیادی موجود نیست. بیشتر مدارک تصویری به‌دست‌آمده از دوره تاریخی پیش از اسلام به حوزه‌ه...

هدف: پژوهش حاضر، در پی مشخص کردن نقش افراد و مناصب حکومتی و دیوانی در نگارش و صدور فرمان‌های دورۀ قاجار است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش، با روش توصیفی و تحلیلی، بر اساس مطالعۀ کتاب‌های دست اول تاریخی، اسناد موجود، و بر پایۀ منابع کتابخانه‌ای و تجربیات عملی مولف نگاشته شده است. یافته‌ها و نتایج پژوهش: امر نگارش، تایید و اجرای مفاد فرمان، امری پیچیده و مستلزم دانستن اصول نگارشی مدون بود و در دی...

هدف پژوهش حاضر مقایسه نظریه ذهن در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، اختلال عاطفی دوقطبی و افراد بهنجار بود. از بین افراد مبتلا به اختلال عاطفی دوقطبی و اسکیزوفرنی و افراد نرمال شاغل در کلینیک­های خصوصی روانپزشکی و بیمارستان­های روانی شهر اردبیل60 نفر (20 نفر مبتلا به اسکیزوفرنی، 20 نفر مبتلا به اختلال عاطفی دوقطبی، 20 نفر افراد سالم) از طریق نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس آزمون­های نظریه ذهن دا...

چکیده : پژوهش حاضر با هدف بررسی سیر تحول تصویرگری پژشکی از ابتدا تا پایان دوره صفوی گردآوری و تدوین شده است. برای رسیدن به این هدف در این تحقیق پس از ارائه مختصری از پیشینه تصویرگری و علم پزشکی در ایران ، به شناخت ، معرفی و بررسی نسخه های مختلف خطی پزشکی پرداختیم . در تصویرگری نسخه های خطی پزشکی مصور ، موضوع غالب به شکل تشریح و کالبد شناسی بود. البته تصویرگری موضوعات دیگری از جمله گیاهان ، حیو...

تحقیق حاضر به شکل گیری نگارگری ایرانی - از زمان ورود مغولان تا آغاز دوره تیموری - می پردازد . در این گستره تاریخی مکاتب تبریز ( عصر حکومت ایلخانان ) ، شیراز ( آل اینجو و آل مظفر ) و بغداد (آل جلایر ) را شامل می شود . آغاز این تحقیق به زمینه های شکل گیری این نقاشی پیش از مغولان به ویژه در مکتب سلجوقیان باز میگردد . سپس به گونه ای جامعتر به نسخ مصور دوران ایلخانی ، آل اینجو ، و جلایریان ، با تاکی...

واقعه محرم یکی از نقاط بارز و تأثیر گزار فرهنگ شیعی است، این واقعه تقریبا تمام ابعاد زندگی شیعیان را متأثر ساخته و از جمله در هنراسلامی بدان توجه ویژه ای شده است. وجود منابع تصویری در مکاتب مختلف هنری خود گواه بر اهمیت این موضوع می باشد که هنرمندان در دوره های مختلف هنری با استفاده از نظام های بیانی متفاوت به خلق آثار گوناگون در رابطه با آن دست زده اند. از این میان و در جستجوی ردپای این حادثه ع...

فیلم تاریخی همواره مقوله‏ای بحث‏انگیز بین مورخان و فیلم‏سازان بوده است. در سه دهه‏ی اخیر که تولید این گونه فیلم رشد چشمگیری یافته، میزان پژوهش‏ها‏یی که به  فیلم‏‏های  ‏تاریخی و یا به رابطه‏ی فیلم و تاریخ پرداخته‏اند ‏نیز افزایش یافته است. این مقاله با بکارگیری روش پژوهش کتابخانه‏ای و اسنادی، پس از معرفی انواع فیلم‏‏های ‏تاریخی، به مقوله‏ی تاریخ‏نگاری می‏پردازد و دیدگاه‏های متفاوت مورخان، فیلم‏س...

نسخ خطی و هنر نگارگری ایرانی- اسلامی همواره زبان گویای فرهنگ و تمدن بزرگ ایرانی بوده و حفظ و نگهداری این آثار و گنجینه‌های ارزشمند در موزه‌ها و کتابخانه‌های ایران و جهان گام بزرگی در جهت حفظ و ارتقاء فرهنگ اسلامی- ایرانی است.  نسخ خطی مصور کتابخانه مرکزی تبریز  نیز به لحاظ قدمت، محتوی، تجلید و تزیینات، منحصر به فرد است و قابلیت پژوهش دارند. بنابراین مساله پژوهش حاضر یافتن ویژگی­های زیباشناسی نگ...

در تاریخ معاصر ایران و در عصر قاجارها یکی از پدیده هایی که امنیت روانی جامعه ی ایران و مردم آن را به گونه ای جدی تهدید و آرامش را از آنان سلب کرد، موضوع خرید و فروش زنان طبقات فرودست؛ درنتیجه ی ناتوانی از پرداخت مالیات، فقر مفرط بود، ناامنی و در سایه ی بی تفاوتی و گاه مشارکت دولت بود. عوامل مختلفی در این موضوع تاثیر گذار بود و به گسترش آن کمک می کرد. به نظر می رسد سهم دولت در این جریان بیش از س...