سنت فرهنگی دالما مربوط به هزارۀ پنجم ق.م. در غرب ایران است. یکی از مهم­ترین ویژگی­های این سنت پراکنش وسیع سفال­های آن است. در مراکز اصلی سنت فرهنگی دالما، به­خصوص حوضۀ جنوبی دریاچۀ ارومیه چهار گونۀ اصلی سفال دالما شناخته شده است. هرچه از مرکز اصلی دالما دورتر می­شویم به­ویژه در مناطقی که سنت دالمایی در تماس با سنت­های همزمان و همجوار خود قرارمی­گیرد، بستر­های دالمایی گونه­های متنوع­تری از مواد ...

آبخوان دشت ملکان به عنوان یکی از آبخوان‏های حوضۀ دریاچۀ ارومیه، به مدیریت صحیح کمی و کیفی نیاز دارد. روش‏های مختلفی از جمله انجام آزمون پمپاژ، روش‏های آزمایشگاهی، استفاده از ردیاب‏ها و روش‏های ژئوفیزیکی برای ارزیابی پارامترهای هیدروژئولوژیکی و مدیریت مناسب آبخوان‏ها وجود دارد. هر چند تعبیر و تفسیر داده‏های به‌دست‌آمده از آزمون پمپاژ، بهترین روش تخمین پارامترهای هیدروژئولوژیکی آبخوان است، اما ای...

دشت میاندوآب جزء حوضۀ آبخیز دریاچۀ ارومیه است که در سالیان اخیر به‌گونه‌ای چشمگیر از کمیت و کیفیت منابع آبی آن کاسته شده است. تعیین آسیب‏پذیری آب زیرزمینی ابزاری مفید برای سنجش حساسیت آبخوان نسبت به آلودگی را فراهم می‏آورد. هدف از پژوهش حاضر، تعیین آسیب‏پذیری آبخوان با استفاده از مدل‏های AVI، GODS وDRASTIC و همچنین مدل DRASTIC واسنجی‏شده است که سبب می‌شود پتانسیل آسیب‏پذیری نسبت به آلودگی با دق...

حوضه‏های آبریز منتهی به دشت تبریز جزء زیرحوضه‏های حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه محسوب می‏شود که در استان آذربایجان شرقی و شمال غرب ایران واقع شده است. مساحت این حوضه‏ها 5397 کیلومترمربع و کشاورزی یکی از منابع اصلی درآمد مردم است که به منابع آب زیرزمینی و سطحی وابسته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی حوضه‏های آبریز منتهی به دشت تبریز از نظر پتانسیل منابع آب زیرزمینی با بهره‏گیری از سیستم اطلاعات جغ...

امروزه در باستان­شناسی عصر نوسنگی، دیرین اقلیم­شناسی از رهیافت‌های بنیادین به شمار می‌آید. حدود هزارۀ دهم پ. م. تغییرات گستردۀ هولوسین، مقدمات انقلاب نوسنگی و پیدایش روستانشینی را فراهم کرد. تحولات هولوسین البته جغرافیای زیستی فلات ایران را هم دگرگون کرد؛ و در فاصلۀ حدود 800/12 پ. م. تا 500/3  سال پ. م. دمای هوا و پوشش گیاهی و جانوری آن به دفعات متحول شد؛ تا این که اقلیم فلات ایران در حدود 500/...

پژوهش حاضر یک طرح تخصیص اصولی آب را برای سد مخزنی بوکان، واقع در شمال‏ غرب ایران ارائه می‏دهد. در این طرح قواعدی تنظیم می‌شود که هنگام مواجهۀ سیستم با کمبود جدی آب، درصدی آیش برای محصولات زراعی اعمال شود تا تقاضای سایر بخش‏ها تا حد مد نظر ارضا شود و نسبت کمبود آب در همۀ بخش‏ها از حد قابل ‏قبولی تجاوز نکند. به این‌منظور، ابتدا نسبت کمبود ماهانۀ آب برای دو بخش شرب و کشاورزی برای دورۀ تاریخی 1374ـ...

چکیده ارتباط و اندرکنش آب سطحی و آب زیرزمینی می‏تواند بین پهنه‏های آب سطحی (مانند رودخانه‏ها، دریاچه‏ها و تالاب‏ها) و منابع آب زیرزمینی رخ دهد. کمّی‌کردن مقدار تبادل آب بین تالاب و آبخوان از مراحل مهم در مطالعاتی مانند بیلان آب و تعیین نیاز‏های زیست‏محیطی است. در این مطالعه به‌منظور برآورد نیاز آبی تالاب کانی‏برازان واقع در حاشیۀ جنوبی دریاچۀ ارومیه، روی مؤلفۀ آب زیرزمینی تمرکز شده است. نتایج ای...

هدف از پژوهش حاضر، مقایسۀ روش‏های مختلف جداسازی دبی پایه براساس آمار یازده‌ساله (1380-1390) جریان روزانۀ پنج ایستگاه آب‏سنجی واقع در غرب دریاچۀ ارومیه بود. به این منظور، از روش‏های محدودۀ زمانی ثابت، محدودۀ زمانی جابه‌جاشونده، حداقل موضعی، الگوریتم لاین و هالیک با چهار فیلتر عددی و اکهارت با دو فیلتر عددی استفاده شد. پس از آن، مقادیر شاخص جریان پایۀ به‌دست‌آمده با استفاده از معیارهای همبستگی جر...

تشخیص اثر رسوبات بادی در رسوبات دریاچه‌ای عامل مهمی جهت بازسازی تغییرات محیطی و همچنین شناخت فراوانی و زمان توفان‌های گردوغبار دیرینه است. بر اساس آزمایش مغناطیس‌سنجی، شکل منحنی‌های توزیع اندازۀ ذرات و دیگر عوامل دانه‌بندی، به‌علاوۀ سنگ‌نگاری، ما حضور اجزای رسوبی بادی در توالی رسوبی دو مغزۀ 2/6 و 8/6 متری در دریاچۀ هامون، شرق ایران را مشخص نمودیم. بزرگ‌ترین قلۀ نمایی منحنی توزیع اندازۀ ذرات (بی...