بیان مفاهیم و مصادیق به صورت های نمادین و نشانه از زمانهای تشکیل تمدنهای اولیه امری رایج بوده است به طوریکه اولین شیوه های ارتباطی در زمینه کلامیـ نوشتاری در تمدنهای اولیه به صورت اشکال و نمادهای گوناگون شکل گرفته، که بعدها نیز به صور مختلف تکمیل و قابل فهمتر در همان الگوی تمدنی شده است. این شیوه بیان رمزگونه در زمینه های مختلف زندگی بشری به صورت گسترده کاربرد یافت تا جایی که در زمینه های مختلف...

مسجد- مدرسه چهارباغ اصفهان به‌عنوان گنجینه‌ای از هنر و معماری اواخر عهد صفویه دارای اهمیت بسیاری است. این هنرها در جایگاه صنایع دستی اصیل ایرانی از ظرفیت پژوهشی مناسبی برخوردار هستند. پژوهش پیش رو تلاش دارد ضمن تبیین اهمیت جایگاه هنرهای مذکور در این بنا، آن‌ها را از حیث ساختار و محتوا موردمطالعه قرار‌دهد. تا زمینه‌ساز پاسخ به مهم‌ترین پرسش این پژوهش باشد ‌که: صنایع دستی در مسجد-مدرسه چهارباغ دا...

الگوی «چهار ایوانی » از اوایل سده پنجم الگوی غالب در طراحی مساجد ایران بوده است. فارغ از علل تاریخی ترویج،بهبود کیفیت معماری مسجد در الگوی چهارایوانی نسبت به الگوی « شبستانی » که پیش از آن رواج داشت، موضوع بحثاین نوشتار است. ملاک در تحلیل معماری این دو، «کیفیت فضا » است. بدین منظور از نظریه «نحو فضا » استفاده شده تافضای معماری دو الگو مورد بررسی کیفی قرار گیرد. همچنین از لحاظ «کارکرد » و ویژگی ...

مسجد قوۃ الاسلام و قطب­منار به عنوان دو اثر معماری و ماندگار سلسله ی غلام شاهیان، نشانگر آغاز نفوذ فرهنگی دین مبین اسلام در سرزمین باستانی هند محسوب می شوند. سیر تحوّل ساخت در این دو بنا، بیانگر بهره گیری معماران و سازندگان از عناصر معماری بومی هند و به کار گیری هنر معماری ایرانی در قرون میانی اسلامی است. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به مطالعه ی جنبه های تاریخی و ویژگی های معمار...

باور و اعتقاد چه در شکل­دهی به زندگی و چه نقشی که در جنبه معنوی زندگی انسان­ها ایفا می­کند عاملی اساسی در صورت­بخشی به معماری به شمار می­رود. بدین ترتیب معماری مکان کالبدی اندیشه و باور اعتقادی انسان متعلق به آن می­گردد. در دوره صفویه که امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفانی به همراه اندیشه فلسفی است مکتب اصفهان را به‌وجود می­آورد که نقش مهمی در آفرینش هنری این دوره داشته‌است. ازآنجایی‌که مساجد (خص...

بیان مسئله: مسجد نصیرالملک شیراز، که در منابع مکتوب معماری، مسجدی متمایز توصیف شده، سالهاست به یکی از کانون‌های گردشگری شهر شیراز تبدیل شده و به نظر می‌رسد که کارکرد عبادی خود را از دست داده است. تمایز این مسجد از مساجد هم‌دورۀ خود یا مساجد با قدمت تاریخی بیشتر در شیراز احتمال این فرض را ایجاد می‌کند که ویژگی‌های معمارانۀ این مسجد سبب این تمایز است. ویژگی‌هایی که با تغییر و یا تشدید الگوهای رای...

مسجد به عنوان یک مکان مقدس که به صورت روزانه در آنجا به عبادت پرداخته می‌شود. نمودی از فضایی مقدس و معنوی است. همواره معماران در طول تاریخ از صدر اسلام تاکنون به انواع روش‌ها سعی نموده‌اند تا این مفهوم، یعنی تقدس را به روش‌های گوناگون به مخاطب خویش که همانا نمازگزاران می‌باشند القا نمایند. در اینجا برای بیان بعضی ابعاد معماری که نشان‌دهنده ابعاد گوناگون معنوی و مقدس می‌باشند، تا آنجا که ممکن اس...

پیش از ظهور سیستم‌های نوین آموزشی، آموزش معماری در قالب مدرسه و دانشگاه به شیوه سنتی انجام می‌گرفت، آموزشی هدف‌دار بود و مهارتی به شاگرد آموزش داده نمی‌شد مگر آنکه راهِ به کار گرفتن آن نیز نشان داده می‌شد. این آموزش از طریق نظری و عملی، توامان و در محل خلق اثر صورت می‌گرفت. در آموزش معماری به شیوه مدرن، به تدریج از اهمیت آموزش به شیوه عملی کاسته شده و جای آن‌را تئوری-هایی بدون‌درک شیوه استفاده ا...

مسجد مظفریه (مسجد کبود) تبریز، یکی از شاهکارهای هنری عصر قراقویونلوها است. اما مسألة مطرح دربارة معماری این بنا، عدم وجود اصالت در کلیت حجمی آن می­باشد. زیرا در طی زمان، ساختار بنا دگردیسی یافته و تفاوت­های فاحشی بین کالبد فعلی و کالبدی که معماران اولیه­اش اراده کرده بودند، وجود دارد. تبیین علمی سیر تحولات کالبدی این بنا، مسألة پژوهشی بود که این مقاله مستخرج از آن می­باشد. در نوشتار حاضر، مراتب...

طراحی مشارکتی از جمله مقوله های بسیار مهم در طراحی معماری می باشد ، توجه به خواسته های کاربران آن هم در محیط های کوچک که با اعمال نظر های غیر حرفه ای موجب تخریب هویت فضایی می شوند می تواند یکی از عوامل جلوگیری از رشد معماری یک منطقه – شهر و حتی در مقیاس های کلان تر باشد. از این رو با در نظر گرفتن خواسته های عوام و البته خواص یک منطقه وترکیب آن با قواعد علمی معماری و شهر سازی وهمچنین پیش بینی ن...