نفی ضرورت علّی یکی از موارد جدال اشعری مشربی چون غزالی با فیلسوفان است. وی در مسئلۀ هفدهم کتاب تهافت الفلاسفه دو لازمۀ نامقبول ضرورت علّی ( نفی معجزه و نفی قدرت مطلق خداوند) را مبنای حمله بر مفهوم علیت نزد فیلسوفان از جهات گوناگون قرار می دهد. ابن رشد در مقام فیلسوفی ارسطویی و مسلمان در تهافت التهافت با چالش های غزالی روبه رو می شود. در این جستار تلاش می شود پس از تقریر و تحلیل دقیق دیدگاه غزالی ...

بی­گمان شارع و قانون­گذار نسبت به حفظ نسب اشخاص اهتمام ویژه­ای داشته است، تا جایی­که در فقه امامیه از ضعیف­ترین ادله مانند قرعهنیز در موارد معینی برای اثبات نسب کمک گرفته شده است. بدین ترتیب ارزش و اعتبار روش­های دقیق علمی همچون آزمایش دی ان ای در اثبات نسب روشن و آشکار است، ولی نکته قابل تأمل اعتبارسنجی چنین روش­هایی در زمینه نفی نسب است؛ چرا که شارع مقدس بر مبنای فلسفه حفظ و ثبات نظام خانواده...

الزام سهم داخل تکلیفی است که کشورها بر سرمایه گذاران خارجی تحمیل می کنند؛ مبنی بر این که بخشی از کالاها و تجهیزات مورد نیاز خود را از کالاها و خدمات ساخت داخل تأمین نمایند. از آنجا که تحمیل چنین تکالیفی از طرف کشورهای پذیرای سرمایه، بر روند آزاد تجارت تأثیر منفی بر جای می گذارد، مطابق مقررات سازمان تجارت جهانی چنین اقداماتی برخلاف اصل عدم تبعیض شناخته شده است. کشورهای عضو سازمان متعهد شده اند ا...

یکى از مباحث قرآنى مورد بحث اندیشمندان مسلمان ترجمه پذیرى و ترجمه ناپذیرى قرآن است. برخى قایل به ترجمه پذیرى آن و گروهى نیز آن را امرى غیر ممکن و حرام تلقى نموده اند. هر دو دیدگاه در میان متقدمان و متأخران طرفدارانى دارد. این مقوله از جنبه شرعى و نیز از جنبه زبان شناختى و امکان برگردان متن قرآن به زبان هاى دیگر قابل بررسى است. مقاله حاضر، به ترجمه پذیرى و ترجمه ناپذیرى قرآن از منظر زبانى پرداخت...

یکی از نظریات مهم ویتگنشتاین متأخر، نفی زبان خصوصی است؛ زبانی که معنای واژگان‌اش را تنها کاربر آن زبان می‌داند. ویتگنشتاین در استدلال خاطره‌نویس برای اثبات امتناع زبان خصوصی می‌گوید که محال است شخص بتواند احساس خودش را با نشانه‌ای مثل «S» نامگذاری کند و آن را در دفتر خاطراتش یادداشت کند و بعد از آن بخواهد تکرار آن احساس را نیز در آن دفتر یادداشت کند. از این استدلال تفسیرهای متفاوتی شده‌است. برخ...

قاعده ی نفی عسر و حرج از جمله قواعد فقهی است که درابواب مختلف فقه اعم از عبادات و معاملات و سیاسات، کاربرد فراوان دارد و عبارت است از نفی هر گونه حکمی که موجب عسر و حرج گردد ومنظور از حرج، حرج شخصی است. پژوهش حاضر که با رویکردی توصیفی و با ابزار اطلاعات کتابخانه ای نگاشته شده است به بررسی موارد کاربرد قاعده ی نفی عسر وحرج در زمینه ی عبادات بر پایه کتاب تحریر الوسیله پرداخته است و نقش آن را در...

حق‌ سکوت متهم، جلوه‌ای از حقوق دفاعی وی و در ارتباط مستقیم با اصل نفی خوداتهامی است. این وضعیت در حقوق کیفری ایران و ایالات‌متحده تابع مقتضیات متفاوت است. بررسی رابطه میان حق‌ سکوت و اصل نفی خوداتهامی در حقوق کیفری ایران و رویه قضایی ایالات‌متحده و پیش‌شرط بازداشت متهم و نحوه استناد به آن در محکومیت متهم با در نظر گرفتن ضمانت‌اجراهای احتمالی آن موضوع این نوشتار است....

انسان از منظر قرآن چگونه موجودی است؛ آیا تک ساحتی است یا چندساحتی؟ این مقاله در پی آن است که دو مدعا را در این زمینه بررسی و اثبات کند: اول آنکه انسان از منظر قرآن بیش از یک ساحت دارد؛ دوم آنکه چون انسان بیش از یک ساحت دارد (ساحت بدن و غیربدن) و ساحت بدن پس از مرگ نابود می شود، ساحت یا ساحت های دیگر که غیربدن است جاودانه است. لازمۀ این مدعا آن است که ساحت اصلی انسان که ملاک هوهویت اوست، ساحت غی...

مرور زمان یکی از تأسیسات حقوقی نظام‌های داخلی است که در حقوق کیفری سیستم‌های رومی-ژرمنی نسبت به کامن‌لا با استقبال بیشتری روبرو شده است. مصونیت، عفو و بخشش و مرور زمان مهم‌ترین موانع بر سر راه پایان فرهنگ بی‌کیفرمانی تلقی می‌شوند. مصونیت عاملی بین‌المللی است، در‌حالی‌که عفو و بخشش و مرور زمان عوامل داخلی محسوب می‌شوند. پذیرش یا نفی مرور زمان در حقوق بین‌المللِ کیفری پرسش اصلی این مقاله است و در ...

یکی از مسائل مشکل و پیچیدهء زبان روسی، وجود جملات منفی است. ساخت این جملات با توجه به معانی مختلفشان. نه تنها برای افراد غیر اسلاو که برای سخنگویان ملت های اسلاو غیر روس نیز مشکل ساز و قابل بحث و بررسی است. گاهی اوقات با توجه به محل قرار گرفتن ادات نفی، دانشجویان دچار سر در گمی شده و چندین جملهء متفاوت روسی را توسط یک جملهء فارسی ترجمه کرده و جملهء به دست آمده را معادل آن ها می پندارند. در بعضی...