نقد روان شناختی، یکی از انواع رویکردهای نقد ادبی معاصر است که در قرن بیستم پس از آن که زیگموند فروید، علم روان کاوی را بنا نهاد و به تبیین ساختار روان و شخصیت انسان پرداخت، در حوزه ی ادبیات مطرح شد. این گرایش نقدی علمی است که در دو بُعد، از یک سو به انسان و خصوصیّات شخصی و روانی او، و از سوی دیگر، به انسان و ارتباط وی با افراد دیگر جامعه می پردازد. بُعد اوّل در حوزه ی روان کاوی شخصیت و بُعد دوّم در ح...

موضوع مورد پژوهش در این رساله نقد و بررسی دیوان فدایی مازندرانی است که براساس مبانی نظریه نقد نوین ساختارگرایی می باشد. این منظومه مقتل و درحدود 4029 بیت است به دلیل ویژگی نوع اثر (مذهبی – دینی ) دورویکرد، موسیقیایی و محتوایی در این مجموعه مورد بررسی قرارگرفته است. - بحث موسیقیایی (اعم از موسیقی بیرونی – کناره – درونی ) وانواع دیگر از توازنهای (آوایی– واژگانی) ، موسیقی معنوی (صنایع حاصل از تنا...

تقلید و تعیین حدود و ثغور آن و تفاوت آن با اقتباس و اخذ و مضامین مشترک، از مسایل مهم در نقد ادبی است. مقاله حاضر در پی آن است که حدود تقلید را مشخص نماید و عوامل و پیامدهای آن را که در ادبیات ما نیز کمتر بدان توجه شده، بررسی کند تا هنر خلاق از هنر غیر خلاق باز شناخته شود. بدین منظور در این نوشته ابتدا مقدمه گونه ای درباره تقلید در نقد یونان باستان و مفاهیم معادل آن در ترجمه های اسلامی یعنی محاک...

ازقدیم،نقدمنبعوسرچشمه هایی-کهیکاثرادبیدربدوپیدایش،بدان-هاگرایشداشته،موضوعتحقیقبسیاریازمحققانگشتهاست. درکتببلاغتونقد- ابتدادرادبیاتعربوسپسباتقلیدبی-چونوچرادرایران- برپایه یسرقاتادبی،گونه-اینقدتطبیقیومقایسه ایشکلگرفت،کهبرمنابعالهامشاعرانونویسندگان،ومیزاناقتباس هاوعاریت گرفتن هایآنان،باتأکیدبرتأثیروتأثراتمی-پرداخت.محققاندرذیلقضیه-یسرقاتبهانواعتشابهاتواشتراکاتوتقلید-هایادبیپرداختند کهازسرقتبسیاردور...

این مقاله، به بررسی مفهوم مادری مبتنی بر سه رویکرد سنت‌محور، مدرن/ فمنیستی و اسلامی می‌پردازد. هرچند که مفهوم مادری در نگاه اوّلیه، ذهن را به سوی جنس مؤنث که حامل و زایندۀ فرزند است، رهنمون می‌کند، اما واکاوی متون علوم اجتماعی، گستردگی و پیچیدگی‌های این مفهوم را نشان می‌دهد. در رویکرد سنت‌محور، مادری، شاخصۀ هویتی زن است، اما در رویکرد مدرن/ فمنیستی زن و مادری از هم تفکیک شده و با فناوری‌های جدید...

از آنجا که میان دو دانش سبک­شناسی و نقد ادبی رابطه و همبستگی هست و تحلیل­های منتقدانه برپایه داده­های سبکی بنا می­شوند، بررسی وضع موجود مطالعات سبک و نقد می تواند زمینه­های نهادینه­سازی و سامان دهی این شاخه­های مطالعاتی را هموار کند. بررسی مقالات علمی- پژوهشی دو مجله تخصصی بهار ادب (سبک شناسی نظم و نثر) و نقد ادبی در سال 1389- که پایان دهه هشتاد شمسی است- دورنمایی از شاخصه­های این نوع مطالعات ر...

رضا سید حسینی ‘مکتبهای ادبی‘ج اول‘چاپ یازدهم؛ج دوم‘چاپ دهم‘تهران‘ا.نگاه‘1376(209ص). در این بخش(برای بخش اول به شماره پیشین همین مجله مراجعه شود)نیز ما به طور اصولی و منظم به بررسی و بحث((مکتبهای ادبی))‘که در جلد دوم ارایه شده اند‘می پردازیم و در آن سمبولیسم در اواخر قرن نوزده شروع می کنیم و مطلب را با اگزیستالیسم و سرانجام با دگردیسی رمان در اواسط قرن بیستم به پایان می رسانیم. نکات جالبی که به...