سخن و آداب آن از موضوعاتی است که در متون ادبی و اندرزنامه‌های فارسی میانه همواره به آن توجه شده است. برای بیان آداب سخن‌دانی و اهمیت آن در متون این دوره می‌توان آن‌ها را به چند موضوع کلی تقسیم‌بندی کرد. در این گزارش، ابتدا در مقدمه‌ای کوتاه به اهمیت سخن در ادبیات ایران باستان پرداخته شد؛ سپس آداب سخن‌دانی در متون ادبی و اندرزنامه‌های فارسی میانه در قالب موضوعات «راست‌گویی و دوری از دروغ»، «با ا...

ادبیات تعلیمی و به‌ویژه اندرزگویی در ادب فارسی پیشینه‌ای به دیرینگی تاریخ دارد. این ادبیات، نخست شفاهی و نانوشته بود و بعدها در دورة نویسندگی به رشتۀ تحریر درآمد. ادبیات اندرزی به معنای ویژة آن در عصر ساسانی رواج یافت و از دو سرچشمة سنت‌های شفاهی و منابع نوشتاری به ادبیات فارسی دری وارد شد. مینوی خرد یکی از آثار دورة میانه از زبان‌های ایرانی و متعلق به دورۀ ساسانی است که در این پژوهش د...

متن های پازند از جمله آثار به جای مانده از دوره­ی میانه­ی زبان فارسی است. پازند همان آوانویسی متن پهلوی به الفبای اوستایی است. متن «پازند مینوی خِرد» از اندرزنامه­های دوره­ی میانه است که متن پهلوی آن در ایران موجود بوده است. این کتاب شامل 62 پرسش و پاسخ است که بین دانا و مینوی خِرد مطرح می شود. واژه ی خِرد که در مفهوم«خواستن، تدبیر، هدف، پند، هوش، فهم و عقل» بکار رفته است در متن مینوی خِرد در مفهوم...

متن پهلوی زند بهمن یسن با موضوع مکاشفه و پیشگویی حوادث آینده متنی قابل تأمل در میان متون فارسی میانه به شمار می رود. زبان فارسی میانه زبانی است که برای اظهار نظر درست در مورد قواعد و دستور آن نیاز به بررسی دقیق و موشکافانه متون کهن حس می شود. بررسی، ترجمه و تجزیه و تحلیل متن های فارسی میانه نیازمند شناخت و آگاهی بسیار است. عدم آگاهی از بنیان و ریشه واژگان امکان هر گونه اظهار نظر صحیح را در مورد...

چکیده بررسی متن پهلوی اندرز دَستوران به بهدینان (حرف‏نویسی، آوانویسی، ترجمه، یادداشت‏ها و واژه‏نامه‏ی ریشه‏شناختی) به کوشش فاطمه متین‏پور متن پهلوی اندرز دَستوران به بهدینان با موضوع اخلاقی، دینی و فقهی زرتشتی از جمله اندرزنامه‏هایی است که از روزگاران گذشته از زبان فارسی میانه به جای مانده و به دوره‏ی پیش از اسلام برمی‏گردد. این متن به بررسی برخی اصول، عقاید، آیین‏ها، مراسم مذهبی در...

گویش لری از پارسی میانه جنوبی ( پارسیک ) منشعب شده است و تعدادی از کلمات آن به فارسی میانه بر می گردد و در شعر دوره ی خراسانی و عراقی کلماتی از آن وجود دارد؛ دستگاه واجی و کلمات و افعال آن به فارسی نزدیک می باشد، تشبیهات و استعارات و سایر آرایه هایی که در کلام شاعران گویش لری وجود دارد به اندازه شعر فارسی زیباست در این رساله دستگاه واجی اسم فعل و پیشینه ی کلمات و بدیع در اشعار محلی تشریح گردیده...

در این جستار بر آنیم تا کارکرد دو فعل «شدن» و «رفتن» را در گویش­های فارسی خراسان بررسی­کنیم. بدین منظور بیست و دو گویش از خراسان­­های رضوی، جنوبی و شمالی در این پژوهش بررسی، و چهار کارکرد این افعال شامل فعل حرکتی اصلی، فعل اسنادی، فعل کمکی و فعل وجهی مورد تحلیل ­قرار­ گرفته­اند. با توجه به کارکرد این افعال، گویش­های فارسی خراسان به سه دسته تقسیم ­شده­ و در برخی کارکردها برای برخی دسته­ها زیردست...

چکیدههدف: این پژوهش ردیابی نوشته های مربوط به آسیب های روانی و بهداشت روان در متون فارسی میانه و نشان دادن پیشینه این دانش در متون کهن ایرانی است. روش: سندکاوی و جستجو در میان دست نوشته ها و گنجینه متون فارسی میانه (پهلوی) که گاه قدمتشان به یکهزار و پانصد سال می رسد، شیوه کار در این پژوهش می باشد. یافته ها : فراوانی واژه های روان و ترکیبات آمده با این واژه، بنیان آسیب های روانی، شیوه های نکوداش...

در حال حاضر رده‌شناسی آرایش واژه‌ها از جمله حوزه‌های بسیار مورد توجه در رده‌شناسی است. هاوکینز از جمله زبان‌شناسانی است که با دستور زایشی به خوبی آشناست؛ امّا در دو دهة اخیر توجه خاصی به مطالعات رده‌شناختی پیدا کرده است و در این حوزه از توجیهات پردازشی برای توجیه الگوهای رده‌شناختی استفاده می‌کند. او اصول، فرضیات و توجیهات متفاوتی در رده‌شناسی آرایش واژه‌ها عرضه کرده و بدین‌ سبب در این حوزه صاحب...