گسترش روابط ایران با کشورهای بلوک غرب، به ویژه آمریکا، بین سال های 1332-1342 یکی از ویژگی های روابط خارجی ایران در دوره پهلوی دوم است. در این مقاله تلاش بر آن است که تأثیر فرهنگ سیاسی بر روابط خارجی ایران طی این سال ها بررسی شود. فرضیه ای که در پاسخ به سؤال اصلی مورد بررسی و آزمون قرار می گیرد، عبارت است از: فرهنگ سیاسی برآمده از گفتمان پهلویسم متشکل از عناصر شاه محوری، اقتدارگرایی، عدم امنیت و...

پس از فروپاشی شوروی، پدیده اسلام گرایی در آسیای مرکزی و به ویژه ازبکستان از اهمیت قابل توجهی برخوردار شده است. اسلام گرایی در ازبکستان از نوع بنیادگراست. این مقاله بر اساس رویکرد مقایسه ای و تاریخی به بررسی، شناسایی ریشه های پیدایش و گسترش اسلام گرایی در ازبکستان می پردازد. در ادامه زمینه های پیدایی و گسترش این پدیده از منظر عوامل بیرونی ازجمله نقش کشورهای مختلف مانند ایران، ترکیه، عربستان سعود...

این نوشتار به دنبال نمایاندن ریشه های گفتمان رضاشاه، به ویژه در سال های 1300 تا 1305، در اندیشۀ تجددگرایان عصر مشروطه است. از دید نویسندگان، غرب گرایی، سکولاریسم، گرایش به دولت قوی و ناسیونالیسم برجسته‎ترین بسترهای همسان میان گفتمان متجددین (از پیش از انقلاب تا روی‎کار‎آمدن پهلوی یکم) و گفتمان رضاشاه می باشد. اقدامات این متجددین زمینه های نخبگی و اجتماعی را برای پذیرش گفتمان پهلوی یکم فراهم‎آور...

ب هطور کلی، پایگاه اجتماعی، کنشگران و گفتمان دموکراس یخواه حاکم در جنبش ملی نفت در اختیار طبقه متوسطجدید بود. در جنبش مزبور، طبقه متوسط جدید زمینه ساختاری یا پایگاه اجتماعی اصلی گذار بود که در شرایط خاص تاریخی (32-1328) که در حوزه سیاست، الگوی مناسبات میان کنشگران سیاسی حاکم جهت گذار به دموکراسی مساعد بود برای تحقق آن اقدام ورزید. در این سا لها طبقه متوسط جدید از طریق تأسیس جبهه ملی و به دست گر...

با وقوع تحولات در برخی کشورهای اسلامی واقع در جغرافیای جهان عرب در سال 2011م و تغییر نظام‏های سیاسی پیشین آنها که سه ویژگی بارز اقتدارگرایی، اسلام‌ستیزی و همراهی با غرب و اسرائیل در سیاست‏های داخلی، منطقه‏ای و بین‏المللی را دارا بودند، شاهد انتشار ادبیات تحلیلی متعددی پیرامون این وقایع هستیم که یکی از آنها اعتقاد به «بیداری اسلامی» در «بهار عربی» است. در این نوشتار ضمن مفروض دانستن این ایده در ...

تحولات سیاسی و اجتماعی پیوند عمیقی با رشد و گسترش طبقه متوسط جدید دارد. یکی از ویژگی‌های جوامع در حال نوسازی، ظهور و رشد این طبقه اجتماعی است. مصر به‌عنوان بزرگ‌ترین کشور عربی دارای سابقه نوسازی به طول دو قرن است و همین مسئله باعث‌شده تا همواره بستر تحولات اجتماعی باشد و علاوه بر گروه‌های اسلام‌گرا، جریانات، احزاب و گروه‌های جدیدی در آن شکل‌گیرد. مقاله حاضر به بررسی خاستگاه و ریشه‌های ظهور و گس...

پس از فروپاشی شوروی، پدیده اسلام‌گرایی در آسیای مرکزی و به‌ویژه ازبکستان از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار‌شده‌است. اسلام‌گرایی در ازبکستان از نوع بنیادگراست. این مقاله بر اساس رویکرد مقایسه‌ای و تاریخی به بررسی، شناسایی ریشه‌های پیدایش و گسترش اسلام‌گرایی در ازبکستان می‌پردازد. در ادامه زمینه‌های پیدایی و گسترش این پدیده از منظر عوامل بیرونی ازجمله نقش کشورهای مختلف مانند ایران، ترکیه، عربستان سعود...

پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع فرهنگی فراروی نظام اداری ایران انجام شده است. با توجه به مبانی نظری موجود و انجام مطالعات کتابخانه‌ای، 21 ویژگی فرهنگی جامعۀ ایران که می‌تواند به‌منزلۀ مانع فراروی نظام اداری قلمداد شود، شناسایی شد. در مطالعۀ حاضر، روش دلفی به‌منزلۀ ابزار اصلی گردآوری داده‌ها استفاده شده است. به‌منظور تحلیل داده‌ها، از روش فازی و برای خوشه‌بندی ویژگی‌های فرهنگی از روش خوشه‌بندی ف...

تجربۀ دو خیزش انقلابی روسیه در قرن بیستم که از یک‌سو نظم اقتصادی- اجتماعی نوینی را ایجاد کرده است و از سوی دیگر، بسترهای چرخش نظام سیاسی از پادشاهی به یک جمهوری مردم‌سالار و سپس دولت شورویایی و سرانجام جمهوری برپایۀ ریاست جمهوری را در آخرین دهۀ قرن بیستم آماده کرده است، جنبش‌های مردم‌سالارخواه شناخته می‌شود. در این پیوند، فروپاشی اتحاد شوروی و بروز نظم نوین، به‌‌عنوان جهشی به‌سوی مردم‌سالاری شن...

چکیده سرنگونی چند دولت عربی در سال 2011 و تداوم اعتراضات در سوریه و یمن و احتمال گسترش آن به چند کشور دیگر، موجب به هم خوردن مرزبندی‌های قدرت‌ و هویت در خاورمیانه شده است. پرسش این است که تحولات جهان عرب چه تأثیری بر گفتمان‌های جهان عرب دارد و چه نوع صورت‌بندی از هویت و قدرت در منطقه خاورمیانه در حال شکل‌گیری است؟ برای پاسخ، چالش‌های اساسی جهان عرب، بازیگران مؤثر بر آن و گفتمان‌های موجود در ...