احداث شهرهای جدید با هدف ساختار فضایی، کاربری بهینه منابع طبیعی، مهار ابعاد تمرکز گرایی جمعیت در شهرها و آمایش سرزمین در نظام زیستی کشور صورت می‌گیرد. به منظور تمرکز زدایی و جذب سرریزهای جمعیتی شهرهای بزرگ چند میلیونی نظیر تهران و مشهد، جلوگیری از توسعه بی‌رویه شهرهای بزرگ، ایجاد تعادل رشد اقتصادی و اجتماعی و کنترل حرکات مهاجرتی، ایجاد شهرهای جدید بهترین جایگزین شناخته شده است. شهر جدید اندیشه ...

عدم تعادل درسلسله مراتب شهری درجهان به ویژه کشورهای درحال توسعه معضلاتی را به وجود آورده است، چنین حالتی با شدت و ضعف، ولی به طور غالب در        بیش تر مناطق ایران دیده می شود. افزایش تعداد شهرهای بزرگ به ضرر شهرهای متوسط به خصوص شهرهای کوچک و روستا – شهرها عمل می کند. استان اصفهان نیز به نوبه­ی خود دچار گسیختگی سلسله مراتب شهری و تمرکز جمعیت در مرکز استان می باشد. مقاله­ی حاضر مطالعه ای در خصو...

تمرکز فعالیت های اداری- سیاسی و پس از آن فعالیت های بازرگانی، اجتماعی، خدماتی و غیره در شهر اول، به عنوان عامل بازدارندۀ توسعه در سایر مناطق عمل می کند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل سلسله مراتب نظام شهری بر اساس داده های جمعیتی و فعالیتی بنا شده است. این پژوهش با راهبردی کاربردی و ماهیتی توصیفی- تحلیلی انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از شیوۀ کتابخانه ای (مصداقی) استفاده شد. برای رسیدن به هدف پژو...

فرآیندهای بازساختاردهی اقتصادی و اجتماعی منجر به بازشکل‌دهی شهری شده و تأثیرات فراوانی را بر شهرهای جهان در پی داشته است. یکی از این تأثیرات، افت شهری است که به معنای کارایی نامطلوب (نسبی) اقتصاد شهری و شکل‌گیری محرومیت اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی است که در نبود مداخله بیرونی از امکان تداوم و پایداری برخوردار است. افت شهری   <span style="font-family: Times New Roman; font-size:...

 ماهیت و آهنگ تحولات جمعیتی در سال‌های اخیر در کشور موجب گردیده که اولاً رشد جمعیت شهری در مقاطع مختلف زمانی ناهماهنگ و ثانیاً توزیع رشد آن در استان‌های مختلف نسبت به شرایط استانی ناموزون و روند رشد فزاینده و سریع گردد. مطالعه شبکه شهری در پویش شهرنشینی، به دلیل روشن کردن بسیاری از مسائل، از جمله علل و چگونگی جابجایی نیروی کار و سرمایه در بین شهرها، تمرکز شدید در یک منطقه و رکود جمعیت در مناطق دی...

عدم توجه به نظام شهری و نحوه پراکنش مراکز و کانون های شهری در پهنه سرزمین از یکسو و رشد شتابان شهرنشینی از سوی دیگر به گسیختگی و عدم انسجام در ساختار فضایی منجر خواهد شد. در چنین شرایطی بسیاری از سیاست های موجه توسعه در سطوح ملی و منطقه ای کارآمدی خود را از دست داده و نتایج مورد انتظار را به همراه نخواهد داشت. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، سعی دارد به بررسی سلسله مراتب سکونتگاه های شهری، ن...

بر اساس سند چشم‎انداز بیست‎ساله، ایران باید در سال 1404 جایگاه اوّل در سطح منطقه، شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه را در شاخص‎های توسعه داشته باشد. یکی از این شاخص‌ها، تعادل و تمرکززدایی در نظام شهرنشینی است. تمرکزگرایی به‎عنوان الگوی پیشرفت و توسعه در ایران و کشورهای همسایه، بیشتر امکانات و فرصت‌های توسعه را به‎خود اختصاص داده است. پس از چندی مشکلات و پیامدهای سوء تمرکزگرایی ...

عدالت فضایی از مباحثی است که در سال­های اخیر در میان جغرافی­دانان و برنامه­ریزان اهمیت ویژه­ای یافته است. از آن­جا که تسهیلات شهری ساختاردهنده­ی شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می­باشد، بی عدالتی در نحوه­ی توزیع آن تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار و ماهیت شهر گذاشته است. یکی از دلایل بروز مسائل ناشی از شهرنشینی و شهرگرایی کم توجهی یا بی توجهی به آثار عدالت فضایی در کشورهاست. هدف این پژوهش،...

نظام شهری و شهرنشینی در ایران متاثر از صنعتی شدن غرب و رواج الگوی توسعه برون‌زا و همزمان با از میان رفتن نظام مبتنی بر زمین و کشاورزی دچار تحول و دگرگونی عمیقی شد. ویژگی بارز این تحول  توسعه متمرکز بر شهرها، مهاجرت فزاینده سلسله مراتبی از روستاها و شهرها کوچک به شهرهای بزرگ بود که دگرگونی تدریجی الگوی سنتی سلسله مراتب سکونتگاه‌ها و به هم خوردن توزیع جمعیتی در کشور شد. منطقه زاگرس با پنج استان د...