دوره رضاشاه دوره جدیدی در برخورد حکومت مرکزی با ایالات و عشایر و گروه های قومی بود. بررسی و تجزیه و تحلیل این برخورد جدید جز در پرتو تحولات تاریخ معاصر ایران از مشروطه به بعد و نیز بررسی و ماهیت قدرت نوظهور رضاشاهی امکان پذیر نیست. ماهیت سنتی قدرت پالتریمونیالی ویژه جامعه ایران که ناشی از شرایط متعددی بود، در دوران قبل از مشروطه باعث شده بود که حکو مت های مرکزی همواره سازوکار خاصی را در کنش خوی...

در عرصۀ آموزش و پرورش تبریز در دورۀ رضاشاه دگرگونی های گسترده ای ایجاد شد که بخشی از آن به بعد کمّی (امور عمرانی و تعداد دانش آموزان) و بخش دیگر به بعد محتوایی (متن های آموزشی و فوق برنامه ها) مربوط می شد. سیاست های فرهنگی حکومت وقت بیشترین تأثیر را بر هر دو بعد کمّی و کیفی آموزش و پرورش تبریز بر جای گذاشت. بازشناسی سیاست گذاری های فرهنگی حکومت رضاشاه و تأثیر آن بر جریان آموزش و پرورش در تبریز مح...

ترور پدیده ایی است که عمری برابر عمر تاریخ بشردارد. واژه ترور که معادل فارسی آن دهشت می باشدنوعا یک اصطلاح سیاسی است وازاینرو به قتل سیاسی در لاتینassisination گفته می شود که ازواژه فارسی حشاشین گرفته شده است. مسئله ترور و قتل های سیاسی در ایران را حتی در دوره های تاریخ قبل از اسلام نیز می توان مشاهده کرد که احتمالا قدیمی ترین نمونه آن قتل بردیای دروغین می باشد و به دوره هخامنشی برمی گردد . در ...

میرزا علی‌اکبرخان داور با به تخت نشستن رضاشاه مأمور اصلاح عدلیۀ قدیم و تشکیل دادگستری نوین شد. قانون مجازات عمومی 1304ش، قانون محاکمات نظامی مصوب 30تیر1307ش، قانون دیوان جزای عُمال دولت مصوب 22دی1307ش و قانون اصول محاکمات جزایی مصوب 10خرداد1311ش جزء قوانین مصوب این دوره‌اند. در این قوانین برای برخی از جرائم، کیفر تبعید درنظر گرفته شد. در این قوانین مجازات تبعید جایگزین برخی از کیفرها شد؛ بنابرای...

ایلخانی و ایل بیگی دو منصب عالیه و مهم در نظام خان سالاری جامعه بختیاری بوده اند. ایلخان در جامعه بختیاری بالاترین مقام ایلی را داشته و پس از او، این ایل بیگ بود که همانند معاون یا دستیار او عمل می کرد. جامعه بختیاری به طور رسمی از دوره ناصرالدین شاه قاجار اتحادیه ایلی تشکیل داد و طی فرمان ناصرالدین شاه ایلخانی به نام حسینقلی خان دورکی در رأس آن قرار گرفت. اما خوانین بختیاری، برای رسیدن به مقام...

ایران در شهریور ۱۳۲۰ به اشغال نیروهای متفقین درآمد. در این زمان هیچ‌گونه مقاومت مردمی‌ای علیه نیروهای بیگانه صورت نگرفت. این در حالی است که ایرانیان در دورة قاجار یا سال‌های پس از جنگ جهانی اول، مقاومت‌های جدی‌ای در مقابل بیگانگان از خود نشان داده بودند. این مقاله با  استفاده از روش‌شناسی تطبیقی ـ تاریخی میل به همین مسئله می‌پردازد و به‌طور خاص مقاومت‌های مردمی را در برابر بیگانگان بررسی می‌کند...

هرسیکل کامل اقتصاد سیاسی ایران تقریباً به مدت یک ربع قرن و از سه دوره تشکیل شده است که عبارت‌اند از دوره‌های «تثبیت»، «رشد اقتصادی در فضای بسته (یا نیمه‌باز) سیاسی» و «فضای باز سیاسی». اولویت آنها به ترتیب دستیابی به «امنیت (و یا عدالت)»، «رشد اقتصادی» و «آزادی» بوده است.          از «کودتای رضاشاه (1299) تا کودتای محمدرضاشاه (1332)»، از «کودتای محمدرضاشاه (1332) تا انقلاب اسلامی (1357)»، از «ان...

در دوره بیست ساله قردت گیری و سلطنت رضاشاه اقدامات بسیاری در جهت نوسازی جامعه ایرانی انجام شده است که از جمله مهمترین آنها اسکان عشایر یا "تخت قاپو" می باشد که بویژه در میان جامعه کوچ نشین ایرانی موجب تاثیر و تحولات فراوانی شده است . آنچه این رساله به آن تکیه می نماید انگیزه های رضاشاه در اجرای این سیاست و سپس بررسی پامدهای آن در ابعا سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می باشد که به ویژه درباره پیامدهای ...

چکیده محمد علی فروغی ( 1254– 1321 ه.ش ) یکی از شخصیت های مهم تاریخ معاصر ایران است. او هم در حوزه ی سیاست و هم در حوزه ی اندیشه، فعالیت گسترده ای داشت؛ وی از جمله کسانی بود که برای تغییر سلطنت از قاجار به پهلوی تمام تلاش خود را به کار بست و در این امر ، او و دیگر موافقین این طرح ، موفق عمل نمودند. فروغی پس از استقرار حکومت پهلوی، در شبه مدرنیسمی که در دوره ی رضاشاه در ایران به اجرا درآمد نقش ف...

رضاشاه در یکی از حساس ترین مقاطع تاریخ ایران پا به عرصه ی قدرت و سیاست گذاشت و به منصب پادشاهی رسید .وی دوره ی را در تاریخ ایران رقم زد که بسیار پر تحول بو ده است، به همین دلیل مبتنی بر طبیعت تغییر آفرین اقدامات او ، در مراحل مختلف تسلطش بر نهادهای سیاسی و نظامی ایران مورد ارزیابی های گوناگون واقع شده است و افرادی از جامعه ی نخبگان ایران از میان دیوانسالاران، نمایندگان مجلس ، نظامیان ، روحانیون...