منطق زندگیِ بشر، پیش از آن که علّی و معلولی باشد، داستانی ـ روایی است. هر داستان، روایتی است از رویدادها که در برهه ای از زمان بازگو می شود یا نمایش داده می شود. داستان نویس، هم? عناصر روایی را در کنار هم و بر روی زنجیره ای از حوادث خیالی یا تاریخی به خدمت داستان در می آورد. با پیوند حوادث خیالی و تاریخی و تکنیک های رواییِ داستان، به ترتیب دو نوع روایتِ داستانی و روایت تاریخی شکل می گیرد. احمد محمو...

در این پژوهش از تئوری های منتقدانی همچون فردریک جیمسون و ژان بودریار و همچنین از مفاهیمی مثل قانون دوم ترمودینامیک یا آنتروپی برای تعریف مفاهیم و توضیح مبانی نظری بهره گرفته شده است. فردریک جیمسون در کتاب خود با عنوان "پسامدرنیسم، یا، منطق فرهنگی سرمایه داری متأخر" (1991) بر این عقیده است که دوره پسامدرن دوره ای پساصنعتی نبوده و در حقیقت آن را مرحله آخر کاپیتالیسم یا سرمایه داری متآخر می نامد. ...

چند (یا چندین) ساحتی بودن «خود»، و نسبت آن با هویت‌های متکثّر، باعث شده که این مقوله در هر حوزه‌ای تعریف خاصّی داشته باشد. در روایت‌های پسامدرن، مفهوم «خود» با تکیه بر تلقی پساساختارگرایانه و با چشم‌اندازی متفاوت از دوران قبل، به‌عنوان امری همواره در تعلیق و مبتنی بر هویت‌های همواره متکثّر تعریف می‌شود. این رویکرد ویژه از مبانی مهم در داستان‌پردازی نویسندگان پُست‌مدرنی چون محمّدرضا کاتب است. در این ...

بهناز علی‌‌پور گسکری در مجموعه داستان بماند...به‌گونه‌ای هدفمند و تعمدی، از امکانات پسامدرنی در عنوان و محتوا و شیوۀ روایت بهرهجسته‌است. مؤلفه‌‌های پسامدرنی نظیر ساختار بازگشتی، اتصال کوتاه، چهارچوب‌‌سازی وچهارچوب‌‌شکنی، آشفتگی و عدم انسجام متن، تناقض و عدم قطعیت، در متن داستان‌‌ها بهکار رفته‌است، اما کاربرد «ساختار بازگشتی» بیشتر قابل توجه است. ساختار بازگشتیبا ایجاد چند سطح مختلف روایتی یا جه...

چکیده واژگان و اصطلاحاتی که در حیطة روای تشناسی به کار می رود از سه زبان روسی، فرانسوی، و انگلیسی گرفته شده است. به همین دلیل، ترجمة این واژگان تفاوت های معنایی را در متون متعلق به این رشته پدید آورده است. دو واژة «روایت narrative( » ( و «روای تگری narration( » ( از بنیادی ترین اصطلاحات این رشته از دانش بشری است که گاهی در متون مربوطه میان آنها تمایز نگذاشته اند و موجب بدفهمی مباحث شده اند....

موضوع این مقاله دوباره خوانی دو مفهوم کلاسیک در تاریخ هنر است. جرمی گیلبرت رُلف منتقد و هنرمند معاصر به یاری نقادیِ نقد هنر، سعی می کند از یک سو به دنبال گواهی هنری بر وجود غرابت چالش برانگیز زیبا در قالب دیالکتیک نامتعین رنگ ها باشد و از سوی دیگر ضمن به چالش کشیدن اندیشه های متفکرانی چون کانت و لیوتار به بازخوانی رسالت هنر انتزاعی درباره امکان تجسم انتزاعی رویداد والا بپردازد، به زبانی بصری به آ...

در نوشتار پیش رو، مفهوم «وانمایی» و همچنین تطور و شکل گیری و نگاه تاریخی آن مورد بررسی قرار گرفته است؛ مفهومی متعلق به اندیشمندی جامعه شناس و اهل فلسفه که در شروع فضای پسامدرن، از دهه 60، اندیشه های خود را در قالب سخن رانی و نوشته، با سبک خاص خود، ارائه می دهد. وی، در بیان این اندیشه ها از واژگانی چون وانموده و وانمایی و حاد ـ واقعیت و فروپاشی استفاده می کند. ژان بودریار، فیلسوف فرانسوی، از دید...

طلوع داستان نویسی پسامدرن، اندکی پس از رشد داستان نویسی مدرن در کشورمان و تقریباً همگام با شروع داستان نویسی پسامدرن در جهان آغاز شد. اگرچه نخستین بارقه های پسامدرنیسم در ایران آشکارا در برخی از داستان های کوتاه دهه ی 40 به بعد مشاهده می شود، امّا رشد رمان پسامدرنیستی فارسی را می توان ویژه دهه های 70 و 80 دانست. علیرغم مرزبندی دقیقی که بین رمان های مدرن و پسامدرن در کشورمان وجود ندارد، امّا پس از ...

این مقاله در صدد تحلیلِ هستی‌شناسانۀ نظریات چارلز داروین و میشل فوکو با هدف دست‌یابی به وجوه اشتراک بین آن دو است. در نگاه نخستْ مقایسۀ چارلز داروین با میشل فوکو مقایسه‌ای ناهمگون است و شاید در بهترین حالت بعید به نظر ‌آید؛ زیرا از یک سو، شالودۀ تفکر فوکویی را که یکی از پایه‌های اصلی جنبش «پسامدرن» است، مفهوم نسبی‌گرایی (relativism) شکل می‌دهد؛ از سوی مقابل، تفکر داروینی، یا همان داروینیسم، به‌عن...