سیدمحمدعلی جمالزاده در کنار روشنفکران عصر خود گروهی بودند که هم در مسائل مشروطه و هم در مسائل بعد از مشروطه نقش اساسی داشتند. از این منظر حضور جمالزاده در مسائل مربوط به مشروطه و بعد آن با وجود آن که نه دهه عمر خود را در خارج از مرزهای ایران گذراند جای بحث و بررسی است.حضور در کمیته ملیون ایرانی و فعالیت های سیاسی وطن خواهانه روشنفکرانی ایرانی تبعیدی در دوران جنگ جهانی اول به واسطه ی رابطه نزدیک...

بحث «مهاجرت و تأثیر آن بر خردورزی متفکران عصر مشروطه» تلاشی است به روش تحقیقِ تحلیلی – تبیینی برای راه یابی به فهم ایرانیان از عقب ماندگی تاریخی شان، علل آن و راهکارهایی که بنابه تقابل، آشنائی و الگوبرداری شان از غرب نوین و تجددگرا کسب کرده اند. آغاز این روند اگرچه در ابتدا با اقدامات اصلاحی حکومتی در شکل مدرنیزاسیون همراه بود اما بزودی شکل این تأثیر پذیری بنا به مهاجرت و مشاهده و درک بی واسطه ا...

چکیده هر حکومتی برای پیشبرد اهداف و آرمانهای خود در جوامع انسانی نیازمند یک دستگاه اداری منظم و قدرتمندی است که بتواند در سایه ی آن به اهداف مورد نظرش دست یابد، ایران نیز ازین قاعده مستثنی نیست. در این پژوهش به بررسی نقش دیوانسالاران نوگرا در شکل گیری مشروطه و برخی اصطلاحات در دوران قاجار می پردازد. اندیشه بشر همواره در طول تاریخ دچار تحول و دگردیسی بوده است. دیوانسالاری نیز از این قاعده مستث...

این تحقیق در نظر دارد جایگاه دین و مذهب را در اندیشه منورالفکران عصر مشروطه به صورت مطالعه موردی نسبت به 3 نفر از آنان بررسی کند که این 3 روشنفکر عبارتند از: میرزا فتحعلی آخوند زاده- میرزا ملکم خان ناظم الدوله- میرزا عبد الرحیم طالبوف تبریزی. طیف روشنفکران مشروطه با همه وجوه مشترکی که در اندیشه خود دارند در برخی جهات رویکردهای متنوعی نسبت به مذهب و نهادها و مناسک مذهبی داشتند که در 3 حوزه قاب...

دوره مشروطیت ، از جمله مهمترین نقاط عطف در تاریخ معاصر ایران به شمار می آید و تأثیرات عمیقی را بر تحولات سیاسی- اجتماعی بعدی این مرز و بوم به جای نهاده ومبدأ چالشهای فکری گسترده و پایایی بوده که دامنه آن تا به امروز نیز ادامه یافته است.از جمله چالشها نوع مواجهه با نظام استبدادی بوده است.مشروطه خواهان غربگرا که ذیل الگوی کلان توسعه غربی، می زیستند نظریه ترجمه ای مشروطه را به عنوان جایگزین حکومت ...

چکیده مواجهه ایرانیان با مدرنیته، چه از منظر مادی و چه از منظر اندیشه‌ای از جمله مسائلی است که در دهه‌های اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه اندیشه سیاسی و اجتماعی را به خود مشغول داشته است. در این میان، فرزین وحدت در رساله دکتری خود که به صورت کتاب منتشر کرده است بر آن است که متفکران ایرانی در مواجهه خود با مدرنیته، همواره از جهاتی دچار خدشه و فهم نادرست شده‌اند. این مسئله البته وجوه مختلفی د...

با ظهور رضاشاه در عرصه سیاسی ایران گفتمان جدیدی در جامعه ایران شکل گرفت. این گفتمان که برآمده از افکار و اندیشه های قشرنوگرای روشنفکر ایران آن روز بود، سبب شد اصلاحات و رفورم‌های نوظهور که رضاشاه خود را مجری آن می‌دانست، با کم توجهی نسبت به ویژگی‌های جامعه‌شناسی فرهنگی واجتماعی ایران انجام پذیرد. این اصلاحات علاوه بر وجود اندیشمندان و متفکران روشنفکر به‌ عنوان ایدئولوگ و پشتیبان برنامه های نوسا...

در دوران انقلاب مشروطه ، روحانیت موثرترین نیروی سیاسی بود که از نهضت حمایت کرده و رهبری آن را به دست گرفت. در بین روحانیون و علما دینی شیخ فضل الله نوری و میرزا حسین نایینی دو جریان را در مشروطه نمایندگی کردند . اولی نماینده جریان مشروطه مشروعه و دومی نماینده مشروطه مذهبی بود .در این پژوهش هدف بررسی موضع گیری این علما در جریان انقلاب مشروطه و روشنفکران سکولار و بررسی مبانی اندیشه های آن ها است ...

این مقاله تلاش می‌‎کند با تمرکز بر مدرنیته به‌عنوان اصلی‌ترین نمود و سیمای تمدن غرب، صورت‌های متکثر رویارویی و مواجهۀ ایرانیان با این تمدن را قالب‌بندی کند. به این منظور، ابتدا بر مفهوم مدرنیسم به‌عنوان مهم‌ترین جلوۀ تمدن غرب لااقل از نظر بازنمایی نزد جامعۀ ایرانی متمرکز شده است. سپس، با استفاده از روش تفسیری به کار گرفته شده در مقاله، مجموعه مواجهات جامعۀ ایران با تمدن غرب تحت سه مقولۀ غرب‌شیف...

حماسه، یکی از انواع ادبی­ است ک­ه در ایران همواره مورد توجه بوده و خلق آثار حماسی، در دوره­های مختلف و از ادبیات کهن تا ادبیات معاصر ایران ادامه یافته است. محققان، اصلی­ترین ویژگی­ها و زمینه­های هر اثر حماسی را «داستانی بودن، زمینۀ قهرمانی، صبغۀ قومی و ملّی و خرق عادت» می­دانند. این ویژگی­ها کم و بیش در تمام منظومه­های حماسی ایران دیده می­شود و تقریباً هیچ تفاوت ماهوی و جوهری میان اولین و آخرین آ...