رضا صمیم
استادیار جامعه شناسی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
[ 1 ] - حیات اجتماعی گونه متأخر موسیقی خیابانی به عنوان پدیده‌ای شهری در تهران: پژوهشی کیفی روی نوازندگان گونه‌ای نوظهور از موسیقی خیابانی با استفاده از استراتژی داستان زندگی
موسیقی خیابانی پدیده‌ای شهری است. در این معنا برای فهم معنای آن به مثابه کنشی اجتماعی باید تولیدکنندگان آن موسیقی را در ارتباط با شهر به عنوان زمینه تولید آن کنش مورد بررسی قرار داد. در شهر تهران به عنوان شهری با ساختار فرهنگی آمیخته، گونه‌ی متفاوتی از این پدیده شکل گرفته است که با گونه قدیمی‌تر تفاوت‌هایی دارد. در این موسیقی خیابانی نوظهور علاوه بر آن که پدیده‌ای شهری است، هنری خ...
[ 2 ] - تلفیق الگوهای سنتی و متجدد آموزش عالی علوم‌انسانی در ایران: تحلیلی جامعه‌شناختی از تجربه دانشگاه امام صادق (ع) در اجرای میان‌رشته‌ای‌های اسلامی
پس از انقلاب شکوهمند اسلامی در ایران دغدغه تلفیق الگوهای سنتیِ آموزش عالی علوم‌انسانی که از حوزه‌های علمیه برآمده بودند با الگوهای مدرن که به دانشگاه‌ها تعلق داشتند به صورتی جدی توسط سیاست‌گذاران علم مطرح شد. این دغدغه‌ای بود که در بسیاری از کشورهای اسلامی که نهادهای سنتی دیرپایی در آموزش عالی علوم‌انسانی داشتند وجود داشت و در برخی به صورت عملی تجربه شده بود. برخی تجربه‌های عملی اولیه در ایران پ...
[ 3 ] - نگاهی انتقادی به پیشینة داخلی مطالعة موسیقی مردم پسند
چکیده پژوهش بر روی موسیقی مردم پسند در ایران، در مقایسه با تولید و مصرف این موسیقی، دارای سابقه ای اندک است. فاصلة طولانی میان تولید و مصرف موسیقی مردم پسند تا مطالعه بر روی آن زمانی قابل تامل است که بدانیم علی رغم وجود تجربه هایی در مطالعة موسیقی مردم پسند در ایرانِ سال های اخیر، هنوز شاهدِ انسجام نظری و روش شناختی در اینگونه مطالعات، آنگونه که پس از دهة 1970 میلادی در غرب رخ داده، نیستیم. در م...
[ 4 ] - زایش دوبارۀ حماسه از فلسفۀ نیچه
برخی از مفسرین ایرانیِ نیچه، با تفسیری افراطی، اندیشۀ او را بدیل عرفان ایرانی تعبیر کرده‌اند. چنین تفسیری از بیخ و بن خطا و نافیِ مبانی هستی‌شناختی، ارزشی، و اخلاقیِ نیچه است. اندیشۀ نیچه نه از انگاره‌های عرفانی، بلکه از ارزش‌های حماسی آبستن است. برای فهم او باید از قهرمانان ایلیاد هومر و شاهنامۀ فردوسی چون آخیلس و رستم استمداد جست نه عرفایی چون شبلی و حلاج. علت این سوء فهم، ناتوانیِ مفسرین ایرانی ...
[ 5 ] - بررسی گرایش‌های ذهنی دانشجویان درباره تمدن غرب؛ مطالعه کیفی دانشجویان دانشگاه‌های دولتی تهران
پژوهش‌های گوناگونی درباره شناخت نحوۀ رویارویی منتقدان و جریان‌های روشنفکری با غرب انجام شده است، اما در این مطالعه تلاش بر این است تا با استفاده از رویکرد تفسیری، گرایش‌های ذهنی دانشجویان درباره تمدن غرب را بررسی کنیم. پرسش اساسی که این مقاله در پی پاسخ‌گویی به آن است، این است که دانشجویان مورد مطالعه چگونه تمدن غرب را درک و فهم می‌کنند و معانی ذهنی برساخته آن‌ها در مورد تمدن غرب، براساس چه مدل...
[ 6 ] - تیپ‌شناسی نحوۀ مواجهۀ روشنفکران و نخبگان ایرانی با تمدن غرب
این مقاله تلاش میکند با تمرکز بر مدرنیته به‌عنوان اصلی‌ترین نمود و سیمای تمدن غرب، صورت‌های متکثر رویارویی و مواجهۀ ایرانیان با این تمدن را قالب‌بندی کند. به این منظور، ابتدا بر مفهوم مدرنیسم به‌عنوان مهم‌ترین جلوۀ تمدن غرب لااقل از نظر بازنمایی نزد جامعۀ ایرانی متمرکز شده است. سپس، با استفاده از روش تفسیری به کار گرفته شده در مقاله، مجموعه مواجهات جامعۀ ایران با تمدن غرب تحت سه مقولۀ غرب‌شیف...
[ 7 ] - نگاهی انتقادی به پیشینة داخلی مطالعات جامعه‌شناختی بر روی سبک زندگی
سبک زندگی هرچند اصطلاحی صرفا جامعه‌شناختی نیست لیکن مفهوم‌پردازی خود را تا حدود زیادی مدیون مطالعات جامعه‌شناختی‌ای است که از بدو تاسیس این رشته بر روی این مفهوم صورت گرفته است. مفهوم‌پردازی سبک زندگی به عنوان مسئله‌ای پژوهشی به دوران کلاسیک این رشته در قرن 19 میلادی باز می‌گردد. در این زمان تمرکز اصلیِ پیشگامان جامعه‌شناسی در کنار توضیح تفاوت‌های جامعه و اجتماع، بررسی اشکال و الگوهای سبک زندگی ...
[ 8 ] - فضای تولید موسیقی مردم‌پسند در ایران: پژوهشی جامعه‌شناختی با استفاده از داده‌های کیفی حاصل از پنج مصاحبة متمرکز
تحقیق پیرامونِ فضایِ تولید موسیقی با رویکردهایِ متفاوتِ نظری و پژوهشی صورت گرفته است. در این مقاله که بر اساسِ رهیافتِ پژوهشیِ مردم‌نگاری/ جامعه‌شناختی در پژوهش رویِ تولیدکنندگانِ فرهنگی طراحی شده است، تلاش شده با توجه به عدمِ امکانِ انجامِ پژوهشی ساختاری دربارة فضایِ تولید موسیقی مردم‌پسند در ایران، به سببِ فقدانِ آمارهایِ مستند از وضعیتِ تولید، این فضا به مددِ مفهوم‌پردازیِ جامعه‌شناختی در سطحِ خُرد، با استفاده ا...
نویسندگان همکار