اولین مرحله در برنامه­ریزی منطقه­ای تحلیل نظام سلسله­مراتب شهری و روند تحولات آن درسطح  مناطق و نواحی یک کشور است. در دنیای واقعی هیچ شهر و منطقه­ای بی نیاز از ارتباط و تعامل با شهرها و مناطق دیگر نیست. در پرتو  این ارتباط متقابل است که نظام شهری متوازن شکل می­گیرد. این مقاله با هدف، دستیابی به ویژگی­های شبکه شهری استان ایلام و چگونگی روند تحولات آن طی سالهای  1345 تا 1385 پرداخته است. روش تحقی...

تحولات سریع ساختار شهری تهران در سال های اخیر، از موضوعاتی است که بر نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری تأثیر گذاشته است. عمده ترین آسیب ناشی از این دگرگونی، ناسازگاری کالبدی است که در دو وجه ناهمگونی و ناپایداری بافت های قدیمی و فرسوده و نوساز و در ابعاد ناهنجاری های مختلف کالبدی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی نمایان شده است. در این زمینه، اجرای برنامه هایی مانند بهسازی، مرمت، زنده سازی، نوسازی و.....

شبیه سازی رشد شهری، در یک مسیر پایدار و بهینه، همواره از چالش های موجود در عرصه های مدیریت و برنامه ریزی شهری می باشد. هدف از این تحقیق شبیه سازی رشد شهری به وسیله خودکاره سلولی برداری و نمایش چگونگی رشد و توسعه شهر در یک ساختار قطعه مبنا، با تفکیک پذیری مکانی بالا، می باشد. در این مدل ساختار همسایگی به صورت یک بافر خارجی از لبه های پارسل و بر اساس یک تابع وزن دار از مولفه های فاصله، مساحت و کا...

نوشتار حاضر کتاب جستارهایی دربارة مناسبات شهر و شهرنشینی در دورة سلجوقیان را از دو منظر ایجابی و سلبی نقد می‌کند. تکوین نسبی ساختار اقتصادی ـ اجتماعی شهرها در عهد سلجوقی و کارکردهای به‌‌سامان‌تری که در این عهد پیدا کردند از وجوه ممتاز تاریخ ایران این عهد است که کتاب مذکور را از اهمیت و قابلیت نقد برخوردار می‌سازد. در عهد سلجوقیان زمینه‌های تثبیت و نهادینگی ساختار حیات شهری در ایران فراهم ‌شد و ...

امروزه توجه به کنترل مصرف انرژی در مقیاس‌های متفاوت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و نگاه جامع‌تر به برنامه‌ریزی شهری می‌تواند در راه رسیدن به این هدف بسیار مؤثر باشد. کشور آلمان به عنوان یکی از کشورهای موفق در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی در مقیاس معماری و شهرسازی در جهان مطرح است. شناسایی اصول سازمانی و کاربردی این کشور در مقیاس برنامه‌ریزی شهری می‌تواند راهگشای مناسبی برای فعالیت‌های مشابه در...

مجموعه های شهری نوع جدیدی از سکونتگاه های شهری هستند که در دهه های اخیر با رشد چشمگیر شهرنشینی بوجود آمده اند. این مجموعه ها از تجمع قطعات شهری بزرگ و کوچکی که با الگوهای متفاوتی رشد نموده اند، تشکیل گردیده اند. ویژگی های مکانی این قطعات متاثر از عوامل گوناگونی مانند نزدیکی به هسته اصلی شهرها و شبکه ارتباطی کلان مجموعه شهری می باشد. اتوماتای سلولی به عنوان متداولترین مدل مورد استفاده در شبیه سا...

تردد و مسافرتهای درون شهری افراد از طریق کانالهایی بنام خیابانها صورت می پذیرد بطوریکه هر یک از این کانالها به نوبه خود دارای ارتباطات مکانی با سایر کانالهای مجاور بوده و در مجموع یک چیدمان مکانی را تشکیل می دهند. نوع و وضعیت این ارتباطات مکانی، ساختار مکانی شبکه مزبور نامیده می شود. بر اساس این دیدگاه، ساختار مکانی یک شبکه را می توان قیدی مکانی برای حرکت و مسیریابی افراد در شبکه در نظر گرفت که...

امروزه شهرنشینی منطقه محور به ‌عنوان پدیده‌ای در حال رشد و فراگیر در مباحث برنامه‌ریزی منطقه‌ای و تجزیه‌وتحلیل سیستم‌های شهری مطرح است. این پژوهش با هدف ارائه فرایند تعیین مناطق شهر بنیاد، سعی در ارائه گفتمانی واقع‌گرایانه و تبیین روش شناسایی مناطق شهر بنیاد دارد. بر این اساس پژوهش حاضر در پی پاسخ به سئوالات زیر می‌باشد: 1. چگونه می‌توان مناطق شهر بنیاد را تعیین نمود؟ 2. معیارها و شاخص‌های بو...

ساختار طرح‌ریزی توسعۀ شهری در کشور ما دارای بنیان‌های غیر‌منعطف، ناکارآمد و با رویکرد کارکردی هندسه‌گراست که ناکارآمدی نظری و روش‌شناختی پارادایم آن، یعنی برنامه‌ریزی متمرکز، بیش از پیش بر ضعف و ناکارآمدی آن صحه می‌گذارد. در این فرایند، رویکرد برنامه‌ریزی راهبردی با دگرگونی ساختار برنامه‌ریزی در دو بخش تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری، اسلوبی منعطف، مشارکتی و شفاف را در عرصۀ طراحی توسعۀ شهری فراهم کرده ...

سرعت و اندازه رشد جمعیت شهری و افزایش تعداد شهرها در کشورهای درحال‌توسعه به‌صورتی بوده که عموم شهرها به‌ویژه کلانشهرهای را گرفتار مسائل و مشکلاتی متعددی نموده است. این مشکلات به‌طور عمده، به‌سبب تطابق ‌نداشتن نیازهای گسترده و روزافزون شهری با توانایی مدیریت شهری در پاسخگویی و رفع آنها پدید آمده‌اند. در این میان، نقش مدیریت شهری بعنوان سکاندار اداره شهرها بیش از پیش رخنمون می­گردد. نقطه بحرانی م...