مسعود صفایی پور
دانشیار دانشکده علوم زمین و GIS دانشگاه شهید چمران اهواز
[ 1 ] - جستاری بر برنامه ریزی فضایی و نظام شهرسازی مبتنی بر ایدئولوژی سوسیالیسم
جامعه خواهی، جامعه گرایی یا سوسیالیسم، اندیشه ای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است که برای ایجاد یک نظم اجتماعی مبتنی بر انسجام همگانی می کوشد؛ جامعه ای که در آن تمامی قشرهای اجتماعی سهمی برابر در سود همگانی داشته باشند.این ایدئولوژی از گذشته بر تمامی عرصه ها اثرگذار بوده و امروزه نیز در چارچوب شاخه هایی از آن چون سوسیالیسم بازار، سوسیال دموکراسی، سوسیالیسم علمی، سوسیالیسم اسلامی و غیره همچنان اثرگذ...
[ 2 ] - سنجش وارزشیابی پارک ها ی منطقه 4 اهواز با رویکرد بهبود وضع موجود برای کودکان، سالمندان و معلولان
در پژوهش پیش رو با هدف اصلی ارائه ی استاندارد پارک شهری متناسب با نیاز معلولین، سالمندان و کودکان، میزان سرانه مطلوب فضای سبز و چگونگی پراکندگی پارک ها و سطح کیفیت و خدمات رسانی آنها در منطقه 4 اهواز متناسب با جمعیت موجود مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است. کودکان، سالمندان و معلولان، بخشی از افراد جامعه اند که همچون سایر شهروندان، نیازمند دسترسی و استفاده مطلوب از امکانات و خدمات عمومی می باش...
[ 3 ] - مدخلی بر تبیین مفاهیم بنیادین اقتصاد اسلامی در برنامه ریزی و مدیریت شهرهای کشور
دستورات و قوانین فراگیر اسلام،در شکل گیری اجتماعی،سیاسی و اقتصادی جوامع اسلامی موثر بوده و در این چارچوب،شهر بیشترین توجه را به خود مبذول نموده است؛به گونه ای که بسیاری از صاحبنظران،اسلام را اصولا دینی شهری نامیده اند.بنابراین جای تعجب نیست که دین اسلام دارای رهنمودهایی در ارتباط با برنامه ریزی و مدیریت اقتصادی شهرها باشد،به صورتی که،به نظر می رسد بتوان از اقتصاد اسلامی در حوزه شهر نیز سخن راند...
[ 4 ] - بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری هندیجان
شهرداری مسئول مدیریت شهر است و به عنوان هسته مرکزی مدیریت شهر، هدایت، نظارت و جلب مشارکت سایر مجموعه ها می باشد و رضایت شهروندان از عملکرد شهرداری می تواند شاخصی مناسب برای سنجش عملکرد شهرداری باشد. یعنی هر چه شهرداری عملکرد بهتری داشته باشد، رضایت شهروندان بیشتر خواهد شد. از این رو این مقاله در تلاش است تا با استفاده از دیدگاه شهروندان، میزان رضایت آنان از عملکرد شهرداری هندیجان را در 4 شاخص خ...
[ 5 ] - سنجش الگوی توزیع فضایی جمعیت و سلسله مراتب شهری استان اصفهان طی سالهای (1375-1390)
شبکه استقرار جمعیت و نظام سلسله مراتب شهری در کشورهای مختلف از جمله کشورهای در حال توسعه از عدم تعادل محسوسی برخوردار است. کشور ایران نیز از این قاعده مسثنی نیست. مقاله حاضر با روش شناسی « توصیفی – تحلیلی » و با هدف بررسی و تحلیل نظام شهری استان اصفهان با تکیه بر نحوه پراکندگی جمعیت شهرهای این استان انجام شده است. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از مدلها وتکنیکهای رایج در زمینه تحلیل نظام سلسله مر...
[ 6 ] - سطح بندی شهرستان های استان خوزستان بر اساس شاخص های توسعه فرهنگی با استفاده از روش تحلیل روابط خاکستری
کاهش نابرابری در بهرهمندی از منابع، دستآوردها و امکانات جامعه، یکی از مهمترین معیارهای اساسی توسعه به شمار میرود. مفهوم توسعه علاوه بر رشد در همه جهات، توزیع متعادل را نیز در بر میگیرد. فرهنگ پایه رفتارهای انسانی به شمار میرود و بخش قابل توجهی از رفتارهای اقتصادی نیز بر این بنیان استوار است. دربارهی اثر فرهنگ بر توسعه میتوان به ایجاد داراییهای زیادی از قبیل مهارتها و محصولات فرهنگی اش...
[ 7 ] - بررسی تاثیر عوامل محیطی بر شکل‌گیری انواع اجتماعات فراغتی در پارک‌های شهری مطالعه موردی: پارک‌های شهر اهواز
تحقیقات نشان میدهد پارکها یکی از مهمترین فضاهای فراغتی در شهرهای مختلف هستند و در ابعاد مختلف زیست‌محیطی، زیبایی‌شناختی، کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فراغتی بر محیط شهری تاثیر می‌گذارند. شهروندان در قالب اجتماعات مختلف فراغتی شامل فردی، خانوادگی و دوستان و همسالان به پارک می‌روند و عوامل مختلفی در دو گروه کلی فردی و محیطی بر شکل‌گیری این اجتماعات و فراوانی هریک از آنها در هر پارک تاثیرگذارند. ای...
[ 8 ] - روستای اکولوژیک
تقریبأ سه دهه است که انقلاب محیط زیستی آغازشده است، در واقع این انقلاب دردهه 1960به وقوع پیوست تا این زمان توسعه فقط با معیارهای اقتصادی سنجیده می شد و خسارات وارده به محیط زیست و منابع طبیعی به حساب نمی آمد، اما پس ازگسترش مسایل محیط زیستی در جهان به ویژه اروپا، مباحث توسعه پایدار مطرح گردید. الگوواره تازه باعنوان توسعه پایدار به مقابله با الگوهای تولید، توزیع و مصرف ناسازگار با طبیعت می‌پرداخ...
[ 9 ] - تحلیل نقش گردشگری در اقتصاد روستایی مطالعة موردی: دهستان بان‌زرده‌ـ‌شهرستان دالاهو
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش گردشگری در اقتصاد روستایی دهستان بان‌زرده است. این پژوهش از نوع نظری‌ـ‌کاربردی و ازلحاظ روش مطالعه، توصیفی‌ـ‌تحلیلی است. دادهها و اطلاعات لازم برای انجام این پژوهش به دو روش کتابخانهای و پیمایشی جمعآوری گردید. در روش پیمایشی از ابزار پرسشنامه استفاده شد. جامعۀ نمونه 370 نفر از ساکنان 13 روستای دهستان بان‌زرده هستند که با روش نمونهگیری تصادفیِ طبقهبندیشده انتخاب...
[ 10 ] - مسجدسلیمان، نخستین نفت‌شهر خاورمیانه و تحولات جمعیتی و کالبدی ـ فضایی آن در گذر زمان
حیات، تکامل، و زوال شهرها در ادوار مختلف نتیجۀ تأثیر عوامل گوناگون در طول زمان است که علاوه بر تغییر در تراکم و ماهیت گروه‌‌های ساکن در شهر، کالبد و نوع فعالیت‌‌های جاری در آن را نیز متحول می‌کند. شهر مسجدسلیمان، اولین شهر نفتی خاورمیانه و نخستین شرکت‌‌شهر معدنی ایران، در طول حیات خود از دوران باستان تاکنون تحت تأثیر عوامل مختلف، فراز و نشیب‌‌هایی را پشت سر گذاشته که فضای اقتصادی و اجتماعی و هم...
[ 11 ] - ارزیابی تأثیر طرح عمران منطقه ای خوزستان برشهر دزفول1355(/1976-1335/1956»)
به منظور ارزیابی تأثیر طرح عمران منطقه ای خوزستان در دوره پهلوی برتوسعه شهر دزفول تحقیق حاضر ازنوع پژوهش تاریخی با ترکیبی از روش‌های توصیفی،روائی وتحلیلی انجام شده و بیان می کند که طرح عمران منطقه ای خوزستان شامل احداث سد دز،تأمین آب اراضی کشاورزی برای125000هکتار از اراضی زیر سد دز، تولید برق و طرح کشت وصنعت در منطقه دزفول باعث افزایش2 تا 4 برابری محصولات کشاورزی و انجام کشت‌های سودآور، انجام ...
[ 12 ] - ارزیابی و سنجش شاخصهای کیفیت زندگی در منطقه 4 شهر اهواز
تحلیل و بررسی کیفیت زندگی شهری یکی از مهمترین حوزههای مطالعات شهری در کشورهای مختلف است .کیفیت زندگی به شرایط عینی و ذهنی و در نهایت به تصورات و ادراک فرد از واقعیتهای زندگی بستگی دارد. ابعاد عینی به معنی مشهودات و ابعادی از شرایط زندگی ساکنین که عینیت داشته در حالی که ابعاد ذهنی کیفیت زندگی به معنی سنجش درک و احساس افراد ساکن از محیط زندگی و جنبهی مرتبط با این محیط میباشد. هدف از پژوهش حا...
[ 13 ] - تحلیل فازی شاخص های موثر در ارزیابی توان توسعه شهری نمونه موردی: حوضه آبریز غفار
پژوهش حاضر با روششناسی «توصیفی-تحلیلی» با هدف تحلیل شاخصهای مؤثر در ارزیابی توان توسعه شهری در حوضه آبریز غفار در استان خوزستان به انجام رسیده است. شاخصهای مؤثر در توان توسعه شهری حوضه، با توجه به منابع و دادههای در دسترس در 12 شاخص توپوگرافی، پوشش گیاهی، درجه شیب، جهت زمین، وضعیت خاک، ارتفاع، توان کاربری، راههای ارتباطی منطقه، هیدرولوژی منطقه، پهنه اقتصادی و اجتماعی منطقه، وضعیت کاربری زم...
[ 14 ] - تحلیل مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در محله عامری شهر اهواز
هدف اصلی پژوهش حاضر سنجش وضعیت مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در محله عامری اهواز است که در قالب دو هدف فرعی تشخیص میزان تحقق و اولویت این مؤلفه‌ها از دیدگاه کارشناسی و ساکنان محله به انجام رسیده است. مؤلفه‌های مطرح شده برای سنجش و ارزیابی وضعیت سرمایه اجتماعی در محله عامری در سه بعد درون گروهی (سرمایه اجتماعی هم پیوندی)، بین گروهی (سرمایه اجتماعی اتصالی) و فراگروهی (سرمایه اجتماعی مربوط کننده) تنظیم...
[ 15 ] - هویّت و توسعه‌ی پایدار محله‌ای در شهر شیراز مورد: محله‌ی فخرآباد
امروزه جنبه‌های اجتماعی شهرها مورد توجه برنامه‌ریزان شهری قرار گرفته و از اهمیّت فراوانی برخوردار است؛ چرا که با نگاهی به تاریخ برنامهریزی شهری میتوان شاهد ارتقاء برنامهریزی شهری از نگاه صرف کالبدی به نگاهی چندبُعدی بود که کلیه‌ی ابعاد را در برمی‌گیرد. از طرف دیگر محله نیز به عنوان یکی از ابزارهای برنامهریزی شهری در طول قرن بیستم برای فائق امدن بر مسائل شهری مطرح بوده و از دیدگاه‌های مختلف ب...
[ 16 ] - پهنه بندی زمین لغزش با استفاده از مدل AHPدر محیط GIS منطقه مورد مطالعه روستای دره گز قلندران شهر دهدز
زمین لغزش یکی از پدیده های طبیعی است که در تحول و فرسایش اشکال زمین مشارکت دارد. این پدیده زمانیکه جوامع انسانی را تحت تأثیر قرار میدهد میتواند به حادثه خطرناکی تبدیل شود. که موجب خسارات جانی و مالی وازجمله تخریب منابع طبیعی، تخریب مناطق مسکونی، از بین رفتن مزارع و زمینهای کشاورزی و جاده‌ها، تخریب پل ها، خطوط راه‌آهن، بسته شدن تونل ها، شکسته شدن سدها و تخریب دکل‌های برق و مواردی از این قبیل می ...
[ 17 ] - اولویت بندی اجرای طرحهای بهسازی و نوسازی در نواحی فرسوده با استفاده ازGIS و روش Topsis (مورد مطالعه: منطقه سه شهر ساری)
هدف تحقیق تبیین هر چه بهتر معضل بافت فرسوده، اولویت بندی اجرای طرحها و ارائه راهکارهای لازم در زمینه بهسازی آنها انجام گردیده است. روش مطالعه حاضر ترکیبی از روش‌های توصیفی، اسنادی و تحلیلی است و در ادامه پس از انجام تصحیحات هندسی و تکنیک‌های مختلف بارزسازی و بهبود کنترل است. بر روی باند Pan تصویر ماهواره‌ای IRS مربوط به سال 2010 در محیط GIS، گستره شهری مشخص و مکان‌های دارای بافت فرسوده و نیاز...
[ 18 ] - تحلیل وضعیت شاخصهای ضروری سکونتگاهی (مطالعه موردی: دهستان‌های شهرستان دزفول)
روستا کهن‌ترین شکل سکونتگاه‌های بشری و روستانشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوه های زندگی اجتماعی بشر است. کیفیت توسعه و زیرساخت‌های آن در اثر برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و متمرکز گذشته مسایل عمده‌ای را در روند توسعه روستاهای کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی درعرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمارمی آید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل‌های منطقه...
[ 19 ] - تحلیل وضعیت و تعیین استراتژی های مبتنی بر سناریو در تاب آوری کلانشهرهای ایران(موردپژوهی؛ کلانشهر اهواز)
در سالهای اخیر، مطالعه دربارهی ضرورت و اهمیت به کارگیری اصول تابآوری شهری و عوامل مؤثر بر آن در زمینه کاهش خطرات در شهرها توجه بسیاری از صاحبنظران را به خورد جلب کرده است. در این میان ضررورت توجه به رویکرد آیندهپژوهی و از آن جمله نقش و جایگاه آن در ارتقای تابآوری از اهمیت بیشتری برخوردار است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر رویکرد آیندهپژوهی ا...
[ 20 ] - تحلیل فضایی و سطح‌بندی توسعۀ روستایی در استان خوزستان با استفاده از فنون تصمیم‌گیری چندشاخصۀ جبرانی و مجموعۀ ادغامی
درک بهتر پدیده‌های جغرافیایی و شناخت علمی مکان‌های جغرافیایی مستلزم داشتن اطلاعاتی جامع از مناطق مورد نظر است. همچنین، آگاهی از وضعیت توزیع فضایی سطوح توسعه، پیش‌نیاز طرحها و برنامههای توسعة روستایی محسوب می‌شود؛ از این‌رو، مسئلة اصلی پژوهش حاضر، «تحلیل فضایی سطوح توسعة روستایی در گسترة استان خوزستان» است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش از نوع دادههای ثانویه است که با طراحی چک‌لیستی با عنوان شناسنا...
[ 21 ] - شناخت و سنجش ارتباط ساختاری پیشران‌های تبیین‌کننده‌ی رهبری استراتژیک در مدیریت شهری (نمونه‌ی موردی: کلانشهر اصفهان)
The acceptance of change in organizational behavior is at the managerial level, from management to leadership. In the meantime, strategic leadership sees leadership guidance in the perspective of strategic development, and bi-directional and multimodal communication with a focus on knowledge with the environment inside and outside the organization. It seems that accepting the change and moving ...
[ 22 ] - واکاوی آسیب های برنامه ریزی شهری موفق در شهر اهواز
طرح مسئله: شهر اهواز علی رغم سابقه چندین دهه برنامهریزی و ... با این مشکل مواجه بوده و هست که چشم اندازها و اهداف برنامههای شهری جامه عمل نمیپوشند. بنابراین برای فائق آمدن بر مشکلات و تضمین موفقیت برنامهریزی شهری، شناخت پارهای از آسیبها و مشکلات برنامهریزی شهری در این شهر ضرورت مییابد. هدف: پژوهش حاضر با هدف آسیبشناسی برنامهریزی شهری موفق و مطلوب در شهر اهواز صورت گرفته است. بنابراین ...
[ 23 ] - تبیین چالش‌های ساختاری در طرح‌ریزی راهبردی توسعۀ شهری کلانشهر اصفهان
ساختار طرح‌ریزی توسعۀ شهری در کشور ما دارای بنیان‌های غیر‌منعطف، ناکارآمد و با رویکرد کارکردی هندسه‌گراست که ناکارآمدی نظری و روش‌شناختی پارادایم آن، یعنی برنامهریزی متمرکز، بیش از پیش بر ضعف و ناکارآمدی آن صحه می‌گذارد. در این فرایند، رویکرد برنامهریزی راهبردی با دگرگونی ساختار برنامهریزی در دو بخش تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری، اسلوبی منعطف، مشارکتی و شفاف را در عرصۀ طراحی توسعۀ شهری فراهم کرده ...
نویسندگان همکار