مقاله «فلسفه اسلامی» فضل الرحمن پاکستانی، فلسفه اسلامی را با رویکردی تاریخی از اسحاق بن یعقوب کندی تا ابوالبرکات بغدادی و نیز چندی از اندیشمندان متأخر، به اجمال مورد بررسی قرار داده است. ازآنجاکه نویسنده دارای تفکر سنی و نیز تجربه تعامل با فلسفه و فرهنگ غرب است، نوشته او دارای اشکالاتی به ویژه پیرامون نقش اندیشمندان شیعی در سیر فلسفه اسلامی است. علاوه بر آنکه در مواردی، اجمال گویی نویسنده، بر ک...

هدف از این پژوهش، بررسی و تبیین نقش فلسفه در ساخت«روانشناسی اسلامی» است. از این رو پرسشهای اصلی تحقیق حاضر عبارتند از: 1) مفهوم روانشناسی اسلامی، دلالت برچه معنا یا معناهایی دارد؟ 2)نسبت فلسفه با هریک از معانی به دست آمده چه می باشد؟ 3) الزامات و بایسته های ساخت و تولید روانشناسی اسلامی چه هستند؟ به منظور پاسخگویی به سوالهای فوق از روش تحلیل فلسفی و رویکرد استنتاجی بهره گرفته شد. نتایج بدست آمد...

چکیده: طرح نظریه های گونه گون در تعیین نسبت عقل و وحی در اندیشه فیلسوف بر جسته ای همچون ابو نصر فارابی، موسس فلسفه اسلامی، در مقایسه با دیگر اندیشمندان، موجب ابهام، تداخل و تعارض آراء گردیده و ضرورت پژوهشی عمیق توأم با تبیین نظریه صحیح (یگانگی عقل و وحی از نظر فارابی) و اشکالات سایر نظریات را که شمّه ای از موضوع این رساله است، هویدا می گرداند. بر این پایه، نگارنده این رساله کوشیده است نخست با ت...

رساله حاضر دارای شش بخش است ، بخش اول به بیان عقل گرایی در فلسفه قدیم اختصاص دارد. بحث از زمینه های فکری فلسفه افلاطون آغاز گردیده و پس از بررسی فلسفه های این دوره، عقل گرایی نزد آنان تبیین شده است . در بخش دوم، ضمن بحث از فلسفه مسیحیت ، به نکته برجسته این دوره، یعنی ایمان گرایی پرداخته ایم و نحوه تقابل آنرا با عقل گرایی، روشن نموده ایم و همچنین تفکرات عقل گرایانه در این دوره، مدنظر قرار گرفته ...

کلام، علمی کاملا اسلامی و علمی است که درباره اصول دین اسلام بحث کرده و گزاره های دینی را توضیح و از شبهات وارده دفاع می کند. غیر از راه عرفان، برای رسیدن به خدا و شناخت او باید استدلال کرده و با تعقل و تفکر و تدبر و تفلسف او را شناخت. فلسفه و استدلال عقلی در اسلام کاملا مورد تایید بلکه مورد تاکید است و فراگیری و کاربرد استدلال و تفلسف لازم و واجب است و بر این مطلب هم دلیل عقلی موجود است و هم دل...

هنر اسلامی متعلق به عالمی است که معنویت، باطن آن و زیبایی، حقیقت ذاتی¬اش است که در صور هنری تجلّی یافته است. باطن و ظاهر، صورت و محتوا، هر دو تجلّی امر الهی اند یکی نامحسوس (معنا و محتوا) و دیگری محسوس (صور هنری)است. صورت و معنا در هنرهای اسلامی به معنی وسیع کلمه، ظاهر و باطن یک حقیقت اند. از بخش های مهم هنر اسلامی، نگارگری ایرانی است. در نگارگری، هر نقش فقط رنگ و شکل نیست بلکه معنایی هم دارد..فض...

مسئله حدوث و قدم عالم همواره منشأ منازعات بسیاری بین متکلمان و فلاسفه اسلامی بوده است؛ در این میان، فلاسفه اسلامی متقدم رأی به قدم عالم داده اند. ولی از آن جا که متکلمان با قدم عالم مخالف بودند و نیز بر اساس مبانی خود به حدوث زمانی آن معتقد بودند، برخی از آنان در تبیین حدوث زمانی زمانی را فرض کردند که ویژگی های زمان واقعی را نداشته باشد و آن را زمان موهوم نامیدند. تکیه گاه اصلی استدلال متکلمان ...

فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی ، یکی از علوم فلسفی یا فلسفه های مضاف است که با روش تعقلی و استدلالی ، به تحلیل و تبیین گزاره های تعلیم و تربیت اسلامی می پردازد. این حوزه معرفتی از هفت بخش تشکیل می شود: معرفت شناسی ، وجود شناسی، خداشناسی ، جهان شناسی ، انسان شناسی، معاد شناسی، و ارزش شناسی. در مقاله حاضر، کوشش به عمل آمده تا شماری از مهم ترین مبانی معرفت شناختی تعلیم و تربیت اسلامی ، از منابع و متون...

اختلاف روش بحث میان متکلمین و فلاسفه و نی موارد اتفاق هر دو گروه در مسئله عدل الهی موضوع این رساله است . عناوین رساله عبارتند از : مسیر تاریخی طرح مسئله عدل الهی ، بررسی ریشه لغوی و اصطلاحی عدل ، مسئله حسن و قبح عقلی از دیدگاه متکلمین و فلاسفه در نظام آفرینش و عدل الهی در قیامت . رساله حاوی ضمائمی به شرح زیر است 1- ترجمه رساله « انفاذ البشر من الجبر و القدر » از سید مرتضی در تفکیک فعل عید و خ...

بحث مابعدالطبیعه و به طور کلی متافیزیک از جمله مسائل فلسفی است که در فلسفه اسلامی بسیار به آن پرداخته شده است و فیلسوفان مسلمان به این جنبه از فلسفه توجه بسیار زیادی داشته اند و اساس فلسفه خود را بر مباحث متافیزیکی یا مابعدالطبیعه و به تبع آن یکی از مهم ترین مسائل آن یعنی اثبات وجود خداوند قرار داده اند. لذا در فلسفه فیلسوفان مسلمان اثبات خداوند و به طور کلی مسائل مربوط به معرفت شناسی الهیاتی ب...