با توجه به نقش سازنده مساجد در تربیت نیروی انسانی و جامعه‌پذیری سیاسی، در این نوشتار نویسندگان به موضوع کارکرد راهبری امام جماعت پرداخته‌اند؛ دراین‌خصوص، محققان تلاش‌کرده‌اند که با رجوع به عملکرد آیت‌الله مهدوی ­کنی در مسجد جلیلی به الگویی عملیاتی برای پیشنهاد به سایر ائمه جماعت دست‌بیابند؛ دلیل این امر، آن است که آیت‌الله مهدوی ­کنی توانستند، ابعاد فردی، اجتماعی و سیاسی- اجتماعی امام جماعت را ...

هدف از این پژوهش بررسی نقش مسجد در افزایش سرمایة اجتماعی در قرآن و روایات بود. بدین منظور توصیف‌های انجام‌گرفته از نهاد مسجد در قرآن و روایات بر اساس نماگرهای سرمایة اجتماعی ساماندهی شده است، تا از این طریق نقش­آفرینی مسجد در تولید روزافرون سرمایة اجتماعی درک شود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر اساس منابع اصیل اسلامی است. توصیف‌های انجام‌گرفته از نهاد مسجد بیان‌کنندۀ کارکردهایی به‌مراتب فراتر از ص...

ادراک انسان از فضا با تغییر روشنایی در عین ثابت بودن سایر عوامل تغییر می کند و احساس ناشی از آن بر عملکرد فرد تأثیر دارد؛ اما در دوران معاصر دسترسی راحت به منابع روشنایی مصنوعی و عرضه ی فراوان و ارزان انرژی الکتریکی کمیت را جایگزین کیفیت نموده است. شیوه های کنترل نور روز در جهت افزایش بهره وری فرد از فضا به شیوه ی خلاقانه ای در معماری تاریخی ایران به کار رفته و انسان رکن اصلی این طراحی محسوب می...

پس از براندازی بنی امیه به دست عباسیان، تنها فردی که با فرار خود بـه شـمال آفریقـا جـانسالم به در برد، عبدالرحمن بن هشام بود که از آنجا به اندلس رفت و در آنجا دولت امویان انـدلس راتشکیل داد . امویان اندلس، قرطبه را پایتخت حکمرانی  خود قرار دادند و با ساخت پل هـا و کـاخ هـا ومساجد بر وسعت آن افزودند و از  آن پس به برتری فرهنگی و علمـی شـهرت یافـت. قرطبـه بـر اثـرحمله ها و نابسامانی ها به تدریج ا...

اگرچه آگاهی اندکی از وضعیت فراگیری دانش در ایران پیش از اسلام در دست می­باشد، با ورود اسلام به ایران، دانش­اندوزی که این بار با دین پیوندی مستحکم داشت، در این سرزمین به شکوفایی می­رسد. بر اساس سنت وعظ و خطابه پیامبر(ص) به یارانش، نخستین مکانی که در سده ­ های نخستین اسلامی به منظور آموزش مورد استفاده قرار می­گرفت، مسجد بود. با اینکه در دوره ­ های بعد، مدارس مستقل به وجود آمدند، به دلیل آموزش دین...

تهدید منافع انگلستان در هند در آغاز قرن هجدهم میلادی توسط رقیبانی چون ناپلئون و زمان شاه ابدالی، علاقمندی حکام انگلیسی به ایجاد مراوده سیاسی با دربار قاجار را سبب شد. این علاقه منجر به ارسال فرستادگانی از سوی حکام انگلیسی هند به دربار فتحعلی شاه گردید که متعاقب آن، سفیری به نام حاجی خلیل خان قزوینی نیز از سوی شاه قاجار به هند ارسال شد. اما حاجی خلیل خان در همان آغاز ماموریت،  در بندر بمبئی، به ...

رمان سرگذشت حاجی بابای اصفهانی جیمز موریه از جمله آثاری است که ردپای موج جدید استعمار در آغاز سدة نوزدهم در آن به خوبی آشکار است، استعماری که به یاری گفتمان نوپای شرق‌شناسی، متون ادبی را همچون ابزاری برای گستراندن و مستحکم ساختن آمریت و اقتدار غرب بر شرق به کار گرفت. در این نوشته، تلاش بر این است که با بررسی مناسبات سیاسی ایران و انگلستان در دهه‌های آغازین سدة نوزدهم و تشریح نقش موریه در این ...

آمل، یکى از شهرهاى کهن ایران است که پیشینۀ شهرنشینى در آن، به دوره‌هاى پیش از اسلام برمى‌گردد. در این مقاله، سعى بر آن است تا با به دست دادن پیشینه‌اى از شهر آمل و موقعیت آن در دوره‌های مختلف تاریخى، دو عنصر از عناصر مهم مذهبى این شهر را - که در بافت کهن قرار دارد - معرفى کنیم. این دو عنصر - که مسجد جامع و مسجد آقاعباس نام دارد - از لحاظ کارکردى، در ترکیب با فضاى یک مدرسه ساخته شده است و به صور...

از فراگیرترین ساختارهای اجتماعی در حوزه دین که جایگاهی ویژه برای ذکر خدا دارد و به همین منظور نیز برای اولین بار در قرن اول هجری به دست پیامبر اسلام (ص) بنا شده ، مسجد است. این مکان مقدس مهمترین جایگاه مذهبی و تاریخی در هر شهر و عظیم ترین پایگاه عبادی و معنوی برای هر فرد و محل نیاز ، سجود، خشوع و خضوع به درگاه قادر متعال است. در قرن اول مساجد علاوه بر محل انجام فرایض و اقامه نماز ، نهادی دینی، ...

مسجد قلب تپنده شهر است. شهر با خانه‌ها و مغازه‌ها و بازارها گرد این قلب ساخته می‌شود و از وجود آن حیات می‌یابد؛ مسجد، نقطه‌ای که هنر رنگی الهی به خود می‌گیرد معماری اسلامی چنین است. ادراک ذهنی مردم از محیط و احساسات کم‌وبیش آگاهانه از محیط است که شخص را در ارتباطی درونی با محیط قرار می‌دهد این حس عاملی که موجب تبدیل یک فضا به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای افراد خاص می‌گردد که حس مکان ...