نزاع دیرینة فرق اسلامی در مسأله رؤیت حق‌تعالی برآیند مبانی تفسیری و کلامی آنها است. اهمیت بررسی این موضوع نیز، در کشف و ارزیابی این مبانی است. شیعه و معتزله از امتناع رؤیت سخن می‌گویند و بر مبنای ادلة عقلی، ظواهر آیات را تأویل می‌کنند. اشاعره با باور بر امکان رؤیت حق‌تعالی در دنیا و وقوع قطعی آن در عالم آخرت، آن را محصول ظواهر آیات، نصوص متواتر و عقیدة سلف می‌انگارند. در این نزاع، قلمرو مدرک عق...

مسئله عصمت از بنیادی‌ترین مقولات دینی است که تاثیری شگرف بر معرفت‌شناسی دینی می‌نهد، بدین‌روی تکاپوی مفسران در بازشناسی معنایی اصل عصمت به‌طرز چشمگیری خود را نشان می‌دهد. علامه طبرسی از مفسران برجسته امامیه در اثر تفسیری خود، ابعاد مختلف مسئله عصمت را بازکاویده است. حقیقت عصمت، گستره عصمت، دلیل عقلی عصمت، عصمت انبیاء، امامان و فرشتگان ازجمله مباحثی است که آن را از نظر گذرانیده است. رفع شبهه از ...

 از مباحث مهم مطرح در مورد قرآن کریم، موضوع جامعیت این کتاب الهی نسبت به احکام شرعی موردنیاز بشر تا قیامت است که مفسران و فقیهان اسلامی نظریات مختلفی را در ارتباط با این موضوع مطرح کرده‌اند. برخی در این ‌زمینه افراط کرد‌ه‌اند و قرآن را جامع همۀ احکام موردنیاز انسان‌ها اعم از احکام کلی و جزیی دانسته‌اند که با وجود آن به سنت معصومان (ع) نیازی نیست و برخی نیز راه تفریط رفته‌اند و شبهۀ تشریعی نبودن...

یکی از مهم‌ترین وجوه لیبرالیسم سیاسی رالز نسبت آن با حقیقت است. به گفته وی لیبرالیسم سیاسی تلقی خودش از عدالت را درست یا صادق معرفی نمی‌کند، بلکه آن را معقول می‌داند. این رویکرد رالز معضل مهم توجیه را پیش روی وی قرار می‌دهد. وی برای حل این معضل راه حل‌های متفاوتی مثل وضع اولیه، تعادل تأملی، اجماع همپوش و برقراری رابطه میان اختیار و عینیت ارائه می‌کند که در این مقاله طرح و سپس با روش تحلیل انتقا...

علم متعاقدین به مقدار و کیفیت عوضین، شرط صحّت بیع است. یعنی عوض- اعم از مبیع و ثمن- باید از نظر مقدار، جنس و اوصاف تأثیرگذار در قیمت معلوم باشند و مجهول­بودن عوض در هریک از ابعاد یاد شده موجب عدم انعقاد بیع می شود. ادلّه ای که برای آن ذکر شده عبارتند از؛ حدیث نفی غرر، روایات، اجماع که در اجماع مناقشه کبروی شده است، یعنی هر چند وجود اجماع در این مسأله مسلّم است، اما مدرک حکم حدیث نبوی مشهور بین فری...

هدف این مقاله پاسخ‌ به این پرسش است که مهم‌ترین زمینه‌ها و شاخصه‌های مدل توسعۀ اجماع پکن و علت قرار گرفتن آن به‌جای الگوی واشنگتن چیست و چه چالش‌هایی برای آن قابل تصور است؟ با ارزیابی شاخصه‌های الگوی اجماع پکن، زمینه‌هایی ایجابی مانند سیاست خارجی توسعه‌گرا، شاخص‌های چشمگیر اقتصادی، عملکرد قابل قبول در بحران مالی شرق آسیا در کنار زمینۀ سلبی همانند ناکارامدی تدریجی الگوی اجماع واشنگتن این فرضیه ر...

در فقه پربار اسلام،تحقق عقد و قرارداد صحیح شرایط و مقررات ویژه ای دارد که بر دو بخش تقسیم می گردد:شرایط عمومی و شرایط اختصاصی، که از منظر مشهور فقها،تنجیز از شرایط عمومی عقد و تعلیق،موجب بطلان آن است. تعلیق در اصطلاح فقه و حقوق عبارت است از اینکه:آن چه متعاقدین در عقد انشا کرده اند بر شرط وابسته و معلق باشد،مانند اینکه فروشنده بگوید: این خانه را فروختم،اگر محمد از حج برگردد. و تنجیز عقدی است ...

فقیهانی که به انحصار وجوب زکات در اجناس نه‌گانه قائل هستند برای اثبات مدعای خود به روایات، اجماع و عموم برخی از آیات استدلال کرده‌اند. از سوی دیگر, پیروان نظریه تعمیم نیز به روایات و دلیل عقل، استناد جسته‌اند که ادله آنان از سوی مخالفان مورد انکار و رد قرار گرفته است. به ویژه آن که خواسته یا ناخواسته در گرداب قیاس نیز گرفتار شده‌اند. در این نوشتار علاوه بر نقد و بررسی مجدد ادله طرفین، استدلال ...

ابن ادریس حلی ( 543-598 ه. ق.) ، فقیه بزرگ شیعی ، بدان جهت که با نگارش « کتاب السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی » سد حدود یک قرن رکود اجتهاد را ، با جسارت علمی خویش شکست و دیگر بار باب اجتهاد را گشود جایگاهی بس والا در فقه شیعه دارد. کتاب ارزشمند او یک دوره فقه را بگونه ای استدلالی مورد بررسی قرار می دهد و دارای اختصاصاتی است که نویسنده کوشیده است فهرست وار بدانها بپردازد. عمل نکردن به اخبار آحاد ،...