چکیده رساله حاضر به بررسی و معرفی ارزش ها و اصول زیبایی شناسی اسلامی و تطبیق این اصول با نگاره های سفالینه های مینایی یا هفت رنگ دوره ای از تاریخ هنر ایران اسلامی که با حکومت ترکان سلجوقی (سلجوقیان و خوارزمشاهیان) در ایران مقارن است، می پردازد و در این گستره با توجه به اینکه دستیابی به مبانی فکری و فلسفی و فهمی معتبر و قابل قبول از ماهیت هنر اسلامی یکی از مباحث مهم در حوزه مطالعات هنر اسلامی م...

در اوایل قرن هشتم میلادی گروهی از قبایل ترک که به نام "اوغوز" مشهور شده اند به آسیای مرکزی آمدند. گروهی از آنان که بوسیله "طغرل" رهبری می شدند، توانستند قلمرو امپراطوری غزنوی را در مشرق فتح نمایند و سلسله سلجوقی را تاسیس نمایند. سلجوقیان، سلسله های محلی را از بین برده، آسیای مسلمان را متحد ساختند. آنان بسرعت ایران غربی، الجزیر، بین النهرین، سوریه و آسیای صغیر را فتح نمودند. آلب ارسلان پادشاه دو...

منصب قاضی، از جمله مناصب مهم ایالتی عصر سلجوقی است که بنا به فرمان سلطان؛ با توجه به شایستگی‌های فردی و عمومی معمولاً از بین علما انتخاب می‌شده است. مهم‌ترین وظیفه‌ی این قاضیان به مانند تمامی ادوار تاریخ ایران، رسیدگی به امور قضایی، شرعی و برگزاری دادگاه‌ها بود. تحولات سیاسی، اقتصادی و اداری عصر سلجوقی و گسترش ارضی آن، موجبات تحول در نقش قاضیان این دوره را فراهم نمود. این دگرگونی‌ها منجر به توسع...

هنر فلزکاری ایران بازتاب جامعه ای است که آن رآفریده است. اگر چه درمتن تاریخ ایران به هنر، به ویژه هنر فلزکاری توجه زیادی نشده و بدین لحاظ چهره های بسیاری از هنرمندان بخصوص فلزکاران را غبار فراموشی فرا گرفته است؛ اما شاهکارهای به جا مانده گواهانی پر معنی از اندیشمندی و سخت کوشی آنان در آفرینش هنرهای ارزنده ایرانی است. این هنر که در شمال شرقی ایران، خراسان و ماوراءالنهر شکوفا شده است. متاسفانه به...

فن شناسی و بررسی فرم و نقش در عود سوزهای فلزّی دوره سلجوقی ناحیه خراسان به دلیل عدم وجود یک تاریخ جامع یا اثری دایره المعارفی درباره هنر اسلامی در بیشتر پژوهش ها مغفول مانده است. زیبایی خیره کننده این اشیاء، فنون ساخت، چیستی مواد و مصالح، تنوّع فرم ها، نقش مایه ها و لزوم طبقه بندی اطلاعات حاصله، این انگیزه را ایجاد کرد تا بتوان با شناخت بهتر و معرّفی و تحلیل آنها، امکان احیای این اشیاء را در عصر ح...

دوره سلجوقی تا آغاز دوره تیموری، از جمله ادوار درخشان صنایع چوب در ایران است. آثار چوبی به جای مانده از این دوران، علاوه بر داشتن ارزش فنی و هنری بالا، به دلیل داشتن کتیبه هایی با مضامین دینی و اعتقادی، جایگاهی ویژه در زمینه شناخت باورهای دینی و مذهبی مردمان آن اعصار دارند. این امر، لزوم بررسی دقیق و گسترده تر این آثار را موجب می شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، معرفی آن دسته از آثار چوبی متعلق به دور...

در فاصلۀ سده های پنجم و اوایل هفتم هجری، سرزمین های شرق مدیترانه دچار آشفتگی سیاسی شده بود و حملات صلیبیان نیز به این آشفتگی دامن می زد. با قدرت یافتن صلاح الدّین ایوبی در نیمۀ دوم سدۀ ششم اوضاع سیاسی تاحدی بهتر شد. دورۀ ایوبیان، نه تنها درزمینۀ کشورگشایی و دستاوردهای جنگی، بلکه ازنظر فرهنگی نیز کارآمد بود. آنان راه های جدیدی به دنیای هنر گشودند، ولی حکومتشان بسیار کوتاه بود. ازاین رو، دورۀ ایو...

در فاصلۀ سده‌های پنجم و اوایل هفتم هجری، سرزمین‌های شرق مدیترانه دچار آشفتگی سیاسی شده بود و حملات صلیبیان نیز به این آشفتگی دامن می‌زد. با قدرت‌یافتن صلاح‌الدّین ایوبی در نیمۀ دوم سدۀ ششم اوضاع سیاسی تاحدی بهتر شد. دورۀ ایوبیان، نه‌تنها درزمینۀ کشورگشایی و دستاوردهای جنگی، بلکه ازنظر فرهنگی نیز کارآمد بود. آنان راه‌های جدیدی به دنیای هنر گشودند، ولی حکومتشان بسیار کوتاه بود. ازاین‌رو، دورۀ ایو...

آرامگاه ها و بناهای یادمانی یکی از پرشمارترین آثار تاریخی بازمانده در معماری اسلامی ایران است، و زمینه ی مناسبی را نیز برای هنرمندان جهت به ثمر رساندن ایده های هنریشان متناسب با بنا، فراهم می سازد. ساخت این بناها بر دونوع مربع گنبد دار و برج های مقبره ای از سده ی چهارم هجری قمری با شکل گیری حکومت آل بویه و حکومتهای محلی شمال شرق ایران افزایش یافت و در دوره های بعد به ویژه در دوره ی سلجوقی و به ...

دوره سلجوقی تا آغاز دوره تیموری، از جمله ادوار درخشان صنایع چوب در ایران است. آثار چوبی به‌جای‌مانده از این دوران، علاوه بر داشتن ارزش فنی و هنری بالا، به دلیل داشتن کتیبه‌هایی با مضامین دینی و اعتقادی، جایگاهی ویژه در زمینه شناخت باورهای دینی و مذهبی مردمان آن اعصار دارند. این امر، لزوم بررسی دقیق و گسترده‌تر این آثار را موجب می‌شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، معرفی آن دسته از آثار چوبی متعلق به دور...