در سالیان اخیر شاهد کاربست نظریه‌‌های مختلفی از سوی صاحب‌نظران برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و مصادیق رفتاری آن بوده‌ایم. در عین حال، هیچ یک از نظریه‌های متعارف قادر به تبیین و تحلیل کلیت سیاست خارجی ایران نیست. این امر موجب شده برخی صاحب‌نظران سیاست خارجی ایران را مجموعه تصمیماتی اقتضائی در نظر گیرند. هدف این مقاله پردازش و تدوین نظریه سیاست خارجی مبتنی بر نظریه هویت اجتماعی و مفه...

نظم ژئوپلیتیکی جهان اسلام که مبتنی بر وحدت و یگانگی امت اسلامی است، به طور اصولی متفاوت با نظم جغرافیایی موجود است و بر اساس نظم سنتی وستفالیایی بنا شده است. به نظر می رسد ناسازگاری اصولی نظم عقیدتی اسلام با نظم وستفالیایی در ابعاد زیر قابل بررسی است: - اسلام به مرزهای عقیدتی و نادیده انگاشتن اصل انشعاب ملی و نفی دولت ملی تأکید می ورزد؛ - اختلاف در منشأ قوانین سامان بخش و تنظیم کننده مناسبات ...

دو نگاه متفاوت به سیاست خارجی ایران در قفقاز جنوبی وجود دارد. نظر اول معتقد به تهاجمی‌بودن رفتار منطقه‌ای ایران است. دیدگاه دوم سیاست خارجی ایران را تدافعی می‌پندارد. برداشت نخست نتیجۀ نگاه به سیاست خارجی ایران به‌عنوان کلی است که هستۀ کانونی آن، رویکرد ایران به نظام بین‌الملل و به‌شکل ویژه خاورمیانه است؛ دیدگاه دوم رفتار منطقه‌ای ایران را در قفقاز جنوبی به‌شکل جداگانه ارزیابی می‌کند. این نوشتا...

این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که سهم ایدئولوژی و عمل‌گرایی در کنش سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تا چه میزان است و کدام یک از این دو، اصالت بیشتری در عمل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارند؟ نتیجه این تحقیق حاکی از آن است که هر چند در اکثر کشورها، هنجارها و ارزش‌های ایدئولوژیک به درجاتی در عمل سیاست خارجی تأثیرگذار هستند، ولی این ارزش‌ها سهم قابل توجهی در سیاستگذاری...

در این نوشتار، شاخص های سیاست خارجی جمهوری اسلامی در چارچوب مؤلفه های هویتی نظام، به بحث گذاشته شده است. در این راستا با توجه به ماهیت و محتوای اصول سیاست خارجی ایران، ابتدا به رهیافت بر ساخته گرایی (Constructivism) پرداخته میشود. سپس با بررسی عناصر هویتی نظام جمهوری اسلامی در قالب این رهیافت، شاخص های سیاست خارجی آن تجزیه و تحلیل میشود. سؤال اصلی این است که عمده ترین شاخص سیاست خارجی ایران ک...

محققانی که درارتباط با تحلیل سیاست خارجی فعالیت دارند، وظیفه خود را بهبود تصمیم‌گیری در سیاست خارجی بیان کرده اند. نگارندگان با هدف کمک به بهبود تصمیم‌گیری درسیاست خارجی اقدام به آسیب‌شناسی استراتژی‌ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در جمهوری تاجیکستان نموده‌اند. تحلیل سوات وپستل موضوع نشان می‌دهد سیاست خارجی حمهوری اسلامی ایران از نفاظ ضعف و قوت داخلی و فرصت‌ها وچالش‌های محیطی تاثیرپذیرفته است ...

موضوع رساله حاضر نقش و کاربردهای اصل «مولفه قلوبهم» در رفتارهای حمایتگرانه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. در موارد مصرف زکات در حقوق اسلامی که از مصادیق انفاق در راه خدا و رضای خداوند است، از گروه یا گروه هایی با عنوان «مولفه قلوبهم» در منابع اسلامی سخن گفته شده است. این واژه و به کارگیری آن در مسئله تقسیم زکوات و صدقات که مستظهر به روایات اسلامی است یکی از سیاست های داخلی و خارجی قابل تو...

درک ماهیت و تحولات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بدون مطالعه صورتبندی و تعامل نیروهای اجتماعی امکان پذیر نیست. سال 1368 هم به لحاظ تحولات اقتصادی و اجتماعی و هم به لحاظ کیفیت سیاست خارجی نقط? عطف به شمار می آید. در این دوره، رشد شاخصهای صنعتی به خصوص صنایع سنگین در بخش دولتی و خصوصی قابل توجه بود. خدمات و بازرگانی به شکل جدید و در قالب بازار سنتی همگام با صنعت رشد یافت. نقش فن سالاران تقویت ش...

هدف از این مقاله تبیین تکامل رشته روابط بین الملل در ایران، پیش و پس از انقلاب است. برای نیل به این هدف از متغیرهای جامعه شناختی، اقتصادی و تاریخی بهره گرفته خواهد شد. این مقاله این فرضیه را به آزمون می­گذارد که اگرچه نظریه ها و روش شناسی­های روابط بین­الملل تقریباً هیچ تأثیری بر شیوه تعریف جمهوری اسلامی از نظام جهانی و نیز عملکردش در حوزه روابط خارجی نداشته است اما نفوذ امروزه آن در میان دانشجو...