فایده‌گرایی از جمله نظریه‌های اخلاق هنجاری است که به خیرخواهی همگانی توجه دارد. در این پژوهش تلاش می‌شود با روش تحلیل فلسفی و با تأکید بر دیدگاه بنتام و میل، رویکرد فایده‌گرایی به مسئولیت اخلاقی تبیین گردد. فایده‌گرایان با نفی استحقاق و سزاواری در مسئولیت اخلاقی، خاستگاه مسئولیت را لذّت و الم می‌دانند و در ارزیابی‌ها به ‌نتایج عمل نظردارند و گسترۀ مسئولیت را همگانی می‌دانند. نتیجه اینکه مسئولیت ...

بحث درباره رابطه منطق ها یکی از مباحث نوپا در منطق معاصر است و علاوه بر فهم فلسفیِ صِرف، دلایل کاربردی و روش شناختی بسیاری برای لزوم پرداختن بدان وجود دارد. آبشخور اصلی مساله ارتباط بین منطق ها، در دوران مدرن، رساله ای درباره طبیعت انسانی هیوم است. او بر این باور بود که از چیزی که است (یا نیست) ـ یعنی گزاره ای توصیفی ـ نمی توان به طور منطقی چیزی که باید باشد (یا نباید باشد) ـ یعنی گزاره ای هنجاری...

چکیده این گفتار تمهید و مقدمه‌ای است برای تبیین آموزه‌ها و اندیشه‌های اخلاقی و سیاسی جمعیت «اخوان‌الصفا» به منظور فهم صائب از پیوستگی اخلاق و سیاست در اندیشه‌های ایشان که ملهم از تعالیم اسلامی و عرفانی است. در این پژوهش تحلیل آموزه‌های اخوان از لحاظ روشی بر اساس رویکردی هنجاری انجام شده است. این مقاله بر آن است که ضمن معرفی اجمالی این جماعت متساهل و سرّی به این پرسش پاسخ دهد که چه نسبتی میان آمو...

فطرت، مبنای انسان‌شناسی دینی است. بر اساس مبانی حکمت متعالیه می‌توان تبیینی قابل دفاع از فطرت ارائه نمود. فطرت به‌معنای خاص، بینش­ها و گرایش­های رتبه خاص هستی انسان است. به فطرت از دو حیث وجودشناختی و معرفت­شناختی می‌توان نگریست. فطرت در معرفت‌شناسی عام، مبنایی قابل دفاع برای دیدگاه مبناگروی درباره ابتنای گزاره‌های نظری بر گزاره­های پایه و بدیهی ارائه می‌نماید و بر مبنای آن می‌توان از تئوری مطا...

پژوهش حاضر بررسی رابطه آموزش شهروندی غیر مستقیم و اخلاق شهروندی در مدارس می باشد. و درصدد بررسی این موضوع است که آیا بین مدارس مختلف از جهت آموزش شهروندی و به تبع آن رعایت اخلاق شهروندی در میان دانش آموزان تفاوت وجود دارد یا خیر؟ در تدوین چارچوب نظری از نظریه های برنارد کریک - هیتر– اپنهام - فارنن - یانگ – جان دیویی- و فریره استفاده شده است .و بر همین اساس متغیرهای مستقل استخراج شده شامل : یاد...

خودگرایی اخلاقی نظریه ای در حوزه ی اخلاق هنجاری است که می گوید: هر فرد باید منحصرا به دنبال منافع خودش باشد؛ نظریه ای که در مقابل اخلاق نوع دوستی قرار می گیرد. آین رند، یکی از نظریه پردازان خودگرایی اخلاقی، این نظریه را بر مبانی معرفت شناختی و وجودشناختی خاصی مبتنی می داند. وی این مبانی را عینیت گرایی یا آبجکتیویسم می نامد و معتقد است عینیت گرایی در متافیزیک، به خودگرایی در اخلاق می انجامد. بنا...

بخشایش یکی از پدیدارهای اخلاقی مهم است که از منظر اخلاقی و فلسفی تأملات فراوانی در خصوص آن صورت گرفته است. فیلسوفان مختلف از یونان و روم باستان گرفته تا قرون وسطا، دوره جدید و دوره معاصر در باب آن به تفصیل سخن گفته اند. بخشایش هرگز، به عنوان یک فضیلت اصلی، در زمره فضایل چهارگانه ای که فیلسوفان یونان به آن می پرداختند طرح نشده است؛ هرچند هم فیلسوفان بزرگ یونان و هم فیلسوفان رومی تا حدودی به این ...

اصطلاح «اخلاق باور» برای اولین بار در مقالة معروف کلیفورد، با همین عنوان، به سال 1876 به‌کار رفت. طبق بیان کلیفورد، که بعدها به قاعده یا اصل کلیفورد مشهور شد، «همیشه، همه‌جا، و برای هرکس خطاست که بر اساس قرائن ناکافی به چیزی معتقد شود». از زمانی که کلیفورد این بحث را مطرح کرده است، تاکنون، مورد مناقشات فراوانی بوده است؛ مسئلة اصلی که در پس همة این مناقشات مطرح بوده است این است که آیا اصولاً باور...

ظهور فن آوری های نوین در عرصه ی علوم زیستی گرچه زندگی را از جهاتی بر بشر مطبوع ساخته است و گره های فراوانی را که وی قادر به گشودنش نبود، باز نموده است؛ اما از سوی دیگر زندگی انسان معاصر را با مسایل پیچیده روبرو کرده و تشخیص عملکرد درست و نادرست را به چالش کشیده است و با نتایج سطح بالای تخریب محیط های طبیعی، ایجاد انواع آلودگی و کاهش تنوع زیستی روبرو گردیده است. چرا که تصرفات علمی و تکنیکی انسان...

توجه به مباحث اخلاق در فرایند تصمیم گیری روشی مؤثر برای اجرای اخلاقیات در سطح جامعه می باشد. پژوهش های هنجاری در باب اخلاق نیز به دنبال معیاری برای تعیین حسن و قبح افعال اختیاری انسان است و هدف اصلی آن، راهنمایی افراد در تصمیم گیری و احکام مربوط به افعال اختیاری آنان در موقعیتهای خاص می باشد. از سویی بررسی تصمیم گیری اخلاقی با استفاده از مقیاس ها، بینشی نسبت به تصمیم گیری اخلاقی به وجود آورده ا...