به طور کلی در بررسی وتحقیق در مسئله حدوث یا قدم عالم چهار قول اساسی توسط فیلسوفان و متکلمان مطرح شده است، که ما به طور مختصر بر آنها اشاره می کنیم: قول اول که قائلین آن متکلمان می باشند و آن حدوث زمانی عالم است. و حدوث زمانی در نظر آنها، مسبوق بودن وجود یک شیء بر عدم زمانی آن است. این نظر از طرف حکماء مردود شمرده شده است. قول دیگری که قول عموم حکماء است حدوث ذاتی عالم می باشد، در نظر آنها حدوث ...

رویارویی اعراب مسلمان وسپاه ساسانی در واقعۀ ذی قار بود که به شکست ایرانیان انجامید. این حادثه مقدمه‌ای برای جنگهای قادسیه، جلولاء، نهاوند وشکست نهایی امپراطوری ساسانی از مسلمانان وورود اسلام به نقاط مختلف ایران شد. با شکست ساسانیان و فرار یزدگرد از مسیر کرمان به خراسان، مسلمانان در تعقیب وی و نیز برای فتح کامل ایران، در زمان خلافت عمر و عثمان، سرزمین کرمان را فتح کردند. ابتدا این منطقه، در زما...

در این گفتار، اقرارنامه ای به عربی (تنظیم یا تحریر در 655ق.) با ترجمه آن به پارسی (کتابت در 702ق.)، براساس دستنویس شماره 13054، معرفی و بازخوانی شده است. موضوع این اقرارنامه اقرار بر استقراض مبلغی زر است.

ادبیات تطبیقی صرف نظر از پایه های نظری، به جهانی بودن ادبیات می اندیشد و این که چگونه عرصة ادبیات آینه ای تمام­نما از تعاملات و تبادلات فرهنگی ، اجتماعی و هنری ملت ها است. از این منظر رابطة دو زبان فارسی و عربی از جایگاه خاصی برخوردار است؛ تبادلات ادبی و فرهنگی این دو زبان سابقة دیرینه دارد و ادیبان بسیاری دستمایة پژوهش های تطبیقی بوده اند. در این میان عمر خیّام، شاعر معروف فارسی، همواره مورد تو...

حل مسألهء ارشمیدس باعث گردید تا ریاضی دانان ایرانی به حل معادله ای درجه سوم که به معادلهء ماهانی معروف است، از طریق تقاطع مقاطع مخروطی فائق آیند. خیام در رسالهء جبر و مقا بلهء خود حل و بحث همهء معادلات درجهء سوم را ارائه می دهد و با این نظریهء خود گام مهمی در حل این معادلات برمی دارد. در این مقاله نظریهء خیام را از نظر تاریخی و شناخت شناسی بررسی می کنیم.

باده در ادبیات فارسی، نمادی کهن و نیرومند است که طیف گسترده‌ای از افکار متناقض را در خود گرد آورده است. این نماد در فرهنگ ایرانی به مخاطب مجال می‌دهد تا بنا بر ظن و شخصیت خویش، درکی مادی یا معنوی از آن داشته باشد. پژوهش حاضر می‌کوشد برگردان رباعیات مشترک میان سه مترجم عرب (ابراهیم عریّض، احمد صافی و احمد رامی) را که در آن، سخن از باده و باده‌گساری است، گزینش نموده، درک و برداشت مترجمان از آن را ...

در این پایان نامه مضامین قلندری در غزل فارسی ( سنایی ، عطار ، مولوی ، عراقی و حافظ مورد بررسی قرار گرفته است . عرفان در قرن ششم و با پیشگامی سنایی به حوزه شعر راه یافت . یکی از شاخه های ادبیات عرفانی ، ادب قلندری است که آن هم توسط سنایی به غزل وارد شد . غزل سنایی و عطار برجسته ترین نمونه های شعر قلندری اند . پس از آنها این نوع شعر کم رنگ شده است و به خصوص در شاعران بعد از حافظ غالبا جنبه تقلید ...

عنوان این پایان نامه "بررسی قوه خیال از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا" است ، در آن آرا و نظرات دو فیلسوف نامدار و عظیم الشان جهان اسلام درباره قوه خیال مورد بررسی و تطبیق قرار گرفته است . قوه خیال یکی از قوای مدرکه باطنی نفس در انسان است که تجرد آن مورد اختلاف این دو شخصیت برجسته، بی نظیر و صاحب مکتب در فلسفه اسلامی واقع شده است . استاد شهید مرتضی مطهری درباره ابن سینا، رئیس مکتب مشاء می گوید: (بوع...

نسخ? خـطّی جامع الحکایات یکی از هزاران اثر ادبی به جا مانده از دوران صفویّه است؛ دورانی که در آن شاهد رشد بی سابقـ? داستان نویسی و قصّـه خوانی هستیم. محتوای این نسخه مجموعه ای از حکایت های مختلف در مـوضوعات گوناگون داستانی، دینی، تاریخی، لطایف ادبی و باورهای عامیانه است که توسط ابراهـیم بن اسماعـیل الحسینی تألیف و گردآوری شده است. این اثر که هم اکنون در کتابخان? ملّی ملک شهر تهران نگهداری می شود، پ...

از جمله مباحثی که اندیشمندان اسلامی بدان پرداختهاند و آن را مورد بررسی دقیق قرار دادهاند، بحث نبوت میباشد. ما در این نوشتار مباحثی پیرامون نبوت، امامت و ولایت مطرح نمودهایم و کوشیدهایم در هر مسأله ای نظر سید حیدر آملی و ملاصدرا را بیان نماییم و به تطبیق و بررسی آراء ایشان بپردازیم. سید حیدر آملی و ملاصدرا هر دو از متفکران شیعی مذهب می باشد. برای تشیع، پایان نبوت آغاز دوره جدیدی است که همان ولای...